Η οστεοαρθρίτιδα αποτελεί τον πιο κοινό τύπο αρθρίτιδας. Είναι μία χρόνια πάθηση που σχετίζεται με την ηλικία και αφορά την καταστροφή του αρθρικού χόνδρου και των άλλων στοιχείων μιας άρθρωσης, καθώς και στο σχηματισμό νέου, κακής ποιότητας, οστού (οστεόφυτα) μέσα στις αρθρώσεις. Πλήττει κυρίως τις αρθρώσεις των δαχτύλων και τα σημεία που δέχονται ισχυρές πιέσεις, όπως το γόνατο και το ισχίο(στα οποία αποτελεί και το κυριότερο αίτιο αρθοπλαστικής), ομως εμφανίζεται και στους καρπούς, στους αγκώνες, στους ώμους, στο σαγόνι και σε άλλες αρθρώσεις σε όλο το σώμα.
Συμπτώματα:
-Το κύριο σύμπτωμα της νόσου είναι σταδιακά αυξανόμενος , οξύς πόνος στην άρθρωση, ιδιαίτερα ύστερα από σωματική καταπόνηση ή έπειτα από ένα διάστημα αδράνειας, που επιδεινώνεται με την κίνηση και ελαττώνεται με την ανάπαυση. Σε προχωρημένα στάδια η άρθρωση που πάσχει διογκώνεται και στην κίνηση εμφανίζονται κριγμοί.
-Παραμορφώσεις των αρθρώσεων
-Περιορισμός των κινήσεων.
-Διογκώσεις των οστών των αρθρώσεων των δαχτύλων.
-Πρόκληση μυϊκών θλάσεων με απλές κινήσεις.
Βλάβες οστεοαρθρίτιδας μπορεί να υπάρχουν από το 20ό έως το 30ό έτος ενός ατόμου, αλλά να είναι ασυμπτωματικές. Η πάθηση συνήθως γίνεται κλινικά εμφανής κυρίως κατά τη μέση ηλικία και πριν από την ηλικία των 55 και παρουσιάζεται με την ίδια συχνότητα και στα δύο φύλα. Μετά το 55ο έτος της ηλικίας, η ασθένεια προσβάλλει περισσότερο τις γυναίκες.
Πώς προκαλείται
Τα ακριβή αίτια πρόκλησης της νόσου δεν είναι απολύτως γνωστά, αλλά υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που συνδέονται με την αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης οστεοαρθρίτιδας, όπως η κληρονομικότητα, η παχυσαρκία, τραυματισμοί και η μεγάλη καταπόνηση συγκεκριμένων αρθρώσεων λόγω της εργασίας.
Γενετικοί παράγοντες: Άτομα με γενετικές ανωμαλίες στις αρθρώσεις είναι πιθανόν να εμφανίσουν οστεοαρθρίτιδα. Κάποιοι κληρονομούν "ελαττωματικά" γονίδια που ελέγχουν τη σύνθεση κολλαγόνου, βασικού συστατικού του χόνδρου των αρθρώσεων, με αποτέλεσμα να επιταχύνεται η φθορά των αρθρώσεων. Επίσης όσοι γεννιούνται με ορθοπαιδικές ιδιαιτερότητες στη σπονδυλική στήλη (σκολίωση, κύφωση) ενδέχεται να αναπτύξουν οστεοαρθρίτιδα στο σημείο αυτό.
Μεταβολικοί παράγοντες: Η παχυσαρκία(που έχει αποκτήσει διαστάσεις επιδημίας στην Ελλάδα) αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης οστεοαρθρίτιδας στα γόνατα, ιδιαίτερα στις γυναίκες.
Τραυματισμοί: Η οστεοαρθρίτιδα μερικές φορές εμφανίζεται σε άρθρωση που υπέστη τραυματισμό. Επίσης οι συχνοί τραυματισμοί των αθλητών, όπως τα κατάγματα, τα διαστρέμματα και οι θλάσεις μυών, επιταχύνουν την καταστροφή του αρθρικού χόνδρου και επιβαρύνουν τις αρθρώσεις. Ιδιαίτερη σημασία έχει η υπερβολική καταπόνηση συγκεκριμένων αρθρώσεων λόγω της εργασίας, κυρίως σε εργάτες που απαιτείται να σηκώνουν μεγάλα βάρη.
Θεραπεία
Στοχεύει στη μείωση του πόνου, στη διατήρηση όσο το δυνατόν καλύτερης λειτουργικότητας της άρθρωσης, στην πρόληψη της επιβάρυνσης της νόσου και στην ελάττωση της αναπηρίας.
Φαρμακευτική αγωγή: Μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, αλλά και κάποιες αλοιφές ή σπρέι που απλώνονται στο δέρμα της περιοχής των αρθρώσεων, απλώς κατευνάζουν τον πόνο και δεν αναχαιτίζουν την εξέλιξη της νόσου ούτε αποκαθιστούν τις βλάβες, καθώς αυτές είναι μη-αναστρέψιμες.
Για τους ασθενείς με ήπιο ή περιοδικό άλγος, χωρίς κλινική εικόνα φλεγμονής, τα απλά αναλγητικά, όπως η παρακεταμόλη (Panadol, Apotel, Depon, Lonarid) σε δόση έως 3 γραμμάρια την ημέρα , είναι ικανά να αναστείλουν τον πόνο της οστεοαρθρίτιδας, χωρίς να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες.
Τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα θα πρέπει να χορηγούνται μόνο μετά από υπόδειξη του θεράποντα ιατρού καθώς τα τελευταία χρόνια έχουν ανησυχητικά αυξηθεί οι επιπλοκές τους(ελκος, γαστρορραγία στομάχου, ηπατική ανεπάρκεια, νεφρική ανεπάρκεια κ.α.) ενώ δεν προσφέρουν ουσιαστικά τίποτε στην εξέλιξη της νόσου.
Τελευταία χορηγούνται με αρκετά μεγάλη επιτυχία, ιδιαίτερα στην οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, ουσίες που τροποποιούν την δράση της και αναστέλλουν την εξέλιξή της. Τέτοιες είναι η ενδαρθρική χορήγηση υαλουρονικού οξέος και η από του στόματος χορήγηση θεϊκής γλυκοζαμίνης ή η θειικής χονδροϊτίνης .
Κρύα ή ζεστά επιθέματα: Τα ζεστά μπάνια και τα θερμά επιθέματα κατά την διάρκεια της ύφεσης της νόσου και οι κρύες κομπρέσες κατά την διάρκεια των οξέων συμπτωμάτων, προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση από τον πόνο.
Φυσικοθεραπείες: Ελαττώνουν την δυσκαμψία και αυξάνουν την κινητικότητα των προσβεβλημένων αρθρώσεων.
Χειρουργική επέμβαση:
Όταν ο πόνος δεν είναι δυνατόν να ελεγχθεί και υπάρχει μεγάλος περιορισμός της κινητικότητας των αρθρώσεων κατά τις συνηθισμένες δραστηριότητες του ατόμου, είναι τότε απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση. Αυτή αφορά σε αντικατάσταση της κατεστραμμένης άρθρωσης από τεχνητή (αρθροπλαστική), γεγονός που δεν επαναφέρει απόλυτα την κινητικότητα της άρθρωσης, αλλά ελαττώνει σε μεγάλο βαθμό τον πόνο.
Πρόληψη
Αν και δεν υπάρχουν συγκεκριμένες μέθοδοι πρόληψης της οστεοαρθρίτιδας, κάποιες αλλαγές στον καθημερινό τρόπο ζωής μπορεί να αποδειχθούν σημαντικές:
Απώλεια σωματικού βάρους: Η διατήρηση του ιδανικού βάρος προφυλάσσει τις αρθρώσεις, κυρίως των γονάτων, των ισχίων και της σπονδυλικής στήλης που υποστηρίζουν το βάρος του ατόμου. Η απώλεια του βάρους θα πρέπει να είναι σταδιακή ενώ καλό θα ήταν να προηγηθεί συνεννόηση με ενδοκρινολόγο ιατρό είτε ειδικό διαιτολόγο.
Άσκηση: Ασκήσεις γυμναστικής που δεν επιβαρύνουν τις αρθρώσεις, όπως το κολύμπι, το βάδισμα σε ομαλές επιφάνειες και μυϊκή ενίσχυση με ελαφριά βάρη συνιστώνται για την ενδυνάμωση των μυών και των αρθρώσεων. Αποφύγετε την υπερβολική καταπόνηση του σώματος που προκαλεί η εντατική άσκηση με πολλά βάρη, καθώς και το aerobic η τα steps . Σε περίπτωση που ασχολείστε με κάποιο άθλημα, το οποίο ενέχει αυξημένη πιθανότητα τραυματισμού, φροντίστε να λαμβάνετε τα πληρέστερα μέτρα προστασίας (π.χ., χρήση επικαλαμίδων και ενισχυμένων παπουτσιών στο ποδόσφαιρο).
Διατροφή: Βάσει πρόσφατων στοιχείων, η βιταμίνη C, που έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, συμβάλλει στην προστασία των αρθρώσεων. Επίσης, η βιταμίνη D και το ασβέστιο έχουν μεγάλη σημασία για τη διατήρηση γερών και υγιών οστών. Όμως, θα πρέπει να τονιστεί ότι οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία είναι προτιμότερο να λαμβάνονται μέσω της ισορροπημένης διατροφής με λαχανικά, φρούτα και γαλακτοκομικά προϊόντα και όχι μέσω φαρμακευτικών σκευασμάτων, καθώς τα δεύτερα θα πρέπει να χορηγούνται μόνο κατόπιν σύστασης του θεράποντος ιατρού, ο οποίος θα δώσει και τις κατάλληλες οδηγίες δοσολογίας τους. Πολλές φορές, η υπερβολική λήψη βιταμινών αποβαίνει βλαπτική για τον οργανισμό.
Ψυχολογικές προεκτάσεις
Η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να επηρεάσει και συναισθηματικά τους ασθενείς, αφού υπάρχει πιθανότητα να αλλάξει ο τρόπος ζωής τους. Απλές δραστηριότητες, όπως το περπάτημα, μπορεί να είναι ιδιαίτερα επώδυνες με αποτέλεσμα να επέρχεται η αίσθηση της ανικανότητας και ο ασθενής να εμφανίζει κατάθλιψη. Η ενημέρωση σχετικά με την ασθένεια και η ψυχολογική υποστήριξη, καθώς και η συζήτηση των προβλημάτων που προκύπτουν με τον θεράποντα ιατρό, μπορούν να βοηθήσουν τον ασθενή να κατανοήσει και να αντιμετωπίσει καλύτερα το σωματικό αλλά και το ψυχολογικό πρόβλημά του.
Π.Σ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου