Ανακαλύφθηκε γονίδιο για την ημικρανία

Μια διεθνής ομάδα ερευνητών από τον Καναδά, τη Βρετανία, την Πορτογαλία και την Αυστραλία ανακάλυψε ένα γονίδιο που δρα ως "θερμοστάτης" του πόνου στον εγκέφαλο, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει μελλοντικά σε μια νέα γενιά παυσίπονων, τα οποία θα "κατεβάζουν το διακόπτη" του πονοκεφάλου, αυξάνοντας το "κατώφλι" πέρα από το οποίο ο εγκέφαλος αισθάνεται πόνο.

Η μελέτη, υπό τον Ρονάλντ Λαφρενιέρ του Τμήματος Ιατρικής του πανεπιστημίου του Μόντρεαλ και τον Ζαμίλ Καντέρ του Τμήματος Φυσιολογίας, Ανατομίας και Γενετικής του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Nature Medicine", σύμφωνα με τη βρετανική "Τέλεγκραφ", ανακάλυψε ότι το γονίδιο TRESK παίζει θεμελιώδη ρόλο στην πρόκληση ημικρανίας και χρόνιου πονοκέφαλου.

Το συγκεκριμένο γονίδιο πιστεύεται ότι ελέγχει την ευαισθησία των νεύρων του πόνου στον εγκέφαλο και, αν είναι ελαττωματικό, μπορεί να κατεβάσει τόσο πολύ το "κατώφλι" του πόνου, ώστε με το παραμικρό ερέθισμα ο ασθενής να νιώθει πονοκέφαλο. Γι' αυτό το λόγο, όσοι υποφέρουν από ημικρανίες, είναι υπερβολικά ευαίσθητοι στο φως, τους ήχους, ακόμα και στο άγγιγμα.

Όμως το γονίδιο φαίνεται να είναι εφικτό να "χειραγωγηθεί" με τα κατάλληλα φάρμακα, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να απενεργοποιηθεί ή να τροποποιηθεί, έτσι ώστε το "κατώφλι" του πόνου στον εγκέφαλο να αυξηθεί σε βαθμό τέτοιο που ο ασθενής να μην αισθάνεται καθόλου πόνο.

Σαν "εύρημα που συμβαίνει μια φορά σε κάθε γενιά", το χαρακτήρισε ο Καντέρ και εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι μια μέρα θα οδηγήσει σε θεραπεία της ημικρανίας, ίσως ακόμα και του πόνου γενικότερα.

Οι ημικρανίες μπορούν να κρατήσουν μέχρι και τρεις μέρες, επιδεινώνοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών και δημιουργώντας προβλήματα στο οικογενειακό και το εργασιακό περιβάλλον τους. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πρόκειται για την πιο δαπανηρή νευρολογική διαταραχή στην Ευρώπη (π.χ. χαμένες ώρες εργασίας).

Η ημικρανία είναι ένας σοβαρός πονοκέφαλος διαρκείας που γίνεται αισθητός στο μπροστινό μέρος ή σε μια πλευρά του εγκεφάλου. Μερικοί άνθρωποι έχουν ένα προειδοποιητικό οπτικό σημάδι (αποκαλούμενο "αύρα") πριν από την έναρξη του πονοκεφάλου, ενώ αρκετοί έχουν άλλα συμπτώματα όπως ναυτία ή υπερευαισθησία στο φως.

Μέχρι τώρα, ήσαν άγνωστα τα γονίδια που εμπλέκονται στην ημικρανία. Προηγούμενες μελέτες είχαν εντοπίσει τμήματα του DNA που αυξάνουν τον κίνδυνο στον γενικό πληθυσμό για την εμφάνιση ημικρανίας, αλλά δεν είχαν βρει γονίδια που να είναι άμεσα υπεύθυνα για τον πονοκέφαλο.

Αυτή τη φορά, οι ερευνητές ανέλυσαν και σύγκριναν το DNA 110 ατόμων που έπασχαν από ημικρανία, καθώς και των οικογενειών τους. Βρήκαν, με αυτό τον τρόπο, ότι μια γενετική μετάλλαξη στο γονίδιο TRESK φαίνεται να αποτελεί το "κλειδί" για την πάθηση, που είναι κληρονομική. Αν το συγκεκριμένο γονίδιο δεν λειτουργεί σωστά, "πυροδοτεί" πιο εύκολα τα κέντρα του πόνου στον εγκέφαλο, δημιουργώντας τον πονοκέφαλο.

Η ανακάλυψη ανοίγει στους επιστήμονες ένα νέο νευροβιολογικό μονοπάτι ελέγχου του πόνου. Ενώ τα υπάρχοντα παυσίπονα αμβλύνουν τον πόνο, μια μελλοντική γενιά φαρμάκων μπορεί να καταστήσει το ίδιο το σώμα "αναίσθητο" στον πόνο.