Αν και η προθεσμία για εξάλειψη των παράνομων χωματερών εξέπνευσε στις 16 Ιουλίου, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών στη χώρα μας λειτουργούν ακόμα 260 Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ).
Αυτό σημαίνει ότι μετά «την επίσκεψη» των ευρωπαίων ελεγκτών, η Κομισιόν θα κινήσει εκ νέου διαδικασία προσφυγής κατά της Ελλάδας στο ΔΕΚ με αποτέλεσμα την επιβολή εφάπαξ προστίμου αρκετών εκατομμυρίων ευρώ, καθώς και υψηλότατα πρόστιμα αναδρομικής ισχύος για κάθε ημέρα λειτουργίας των μη αποκαταστημένων ΧΑΔΑ. Σημειώνεται ότι το ανώτατο πρόστιμο ανά ΧΑΔΑ ανέρχεται σε 34.000 ευρώ ημερησίως.
Το «κεφάλαιο» παράνομες χωματερές άνοιξε τυπικά το 2001 και τέσσερα χρόνια αργότερα το ΔΕΚ καταδίκασε την Ελλάδα για τη λειτουργία 1.125 ΧΑΔΑ και τη μη συμμόρφωση με τις οδηγίες που αφορούν στη διαχείριση στερεών αποβλήτων. Τώρα αιωρείται η απειλή νέων προστίμων, αφού πέντε χρόνια μετά οι παράνομες, επιβλαβείς και επικίνδυνες χωματερές εξακολουθούν να αποτελούν πραγματικότητα.
Όπως επισημαίνει το υπουργείο Εσωτερικών, το βασικότερο αγκάθι στη χωροθέτηση Χώρων Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ) είναι η αντίδραση των κατοίκων, η έλλειψη χρηματοδότησης και η απροθυμία των τοπικών παραγόντων να δυσαρεστήσουν τους ψηφοφόρους τους.
Τους τελευταίους μήνες ο υφυπουργός Εσωτερικών, Γ. Ντόλιος ξεκίνησε κύκλο εξατομικευμένων συναντήσεων με εκπροσώπους της αυτοδιοίκησης και εμπλεκόμενους φορείς ώστε να επιλυθούν τα προβλήματα που εμποδίζουν την ολοκλήρωση των έργων διαχείρισης απορριμμάτων και να κλείσουν οι ΧΑΔΑ.
Από τις 3.036 παράνομες χωματερές που καταγράφηκαν μετά την ευρωκαταδίκη του 2005, οι 2.325 έχουν αποκατασταθεί, οι 452 είναι σε διαδικασία αποκατάστασης και 260 ακόμα λειτουργούν. Το πρόβλημα είναι εντονότερο στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, στην περιφέρεια Πελοποννήσου και στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
Σε έκθεση που δημοσίευσε πρόσφατα, ο Συνήγορος του Πολίτη τονίζει ότι η εκπόνηση μελετών περιβαλλοντικής αποκατάστασης των ΧΑΔΑ καθυστερεί και ότι εντοπίζονται σημαντικά προβλήματα στην επιβολή των διοικητικών και ποινικών κυρώσεων στους υπεύθυνους δήμους.
Επιπλέον επισημαίνει ότι κατά τον σχεδιασμό διαχείρισης των στερεών αποβλήτων δεν τηρείται αυστηρά η νομοθεσία και, σε πολλές περιπτώσεις, δεν εξασφαλίζεται η έγκριση ή γνωμοδότηση όλων των συναρμόδιων φορέων.
Εκτός αυτού, κατά τη χωροθέτηση των νέων έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων δεν αξιολογούνται επαρκώς οι διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις.
Σύμφωνα με έρευνα που είχε πραγματοποιήσει παλαιότερα το Πανεπιστήμιο Αθηνών, μετά το κλείσιμο των παράνομων χωματερών χρειάζονται περίπου 25 χρόνια προκειμένου να αποκατασταθεί το περιβάλλον.
Οι εκτάσεις περιμετρικά των ΧΑΔΑ μολύνονται, οι ρύποι στο έδαφος διεισδύουν ακόμα και σε βάθος 100 μέτρων, ενώ η χλωρίδα και η πανίδα δηλητηριάζεται.
Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα επίσης είναι η ποσότητα διοξινών από τα σκουπίδια που καίγονται. Όπως επισημαίνει η Greenpeace, η κύρια αιτία έκλυσης διοξινών από τα καιγόμενα σκουπίδια είναι η παρουσία χλωρίου στα απορρίμματα.
Μια σημαντική, αν όχι η σημαντικότερη, πηγή χλωρίου στα απορρίμματα είναι τα πλαστικά PVC. Χιλιάδες τόνοι πλαστικών PVC καταλήγουν κάθε χρόνο στις χωματερές (με τη μορφή φιαλών νερού, σωλήνων, δαπέδων, καλωδίων, μουσαμάδων, κ.λπ).
Παρά τους κινδύνους για την υγεία, τη σοβαρότατη περιβαλλοντική καταστροφή και τα αυστηρά πρόστιμα από το ΔΕΚ, οι παράνομες χωματερές εξακολουθούν τόσα χρόνια μετά να αποτελούν μέρος της ελληνικής πραγματικότητας.
Αν και έγιναν βήματα για την εξάλειψή τους, 260 ΧΑΔΑ –με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών- συνεχίζουν να μολύνουν το περιβάλλον και να απειλούν την υγεία μας.
Τελικά το πρόστιμο, ύψους 5,4 εκατ. ευρώ, που κατέβαλε η Ελλάδα μετά την καταδίκη της από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το 2000 για την παράνομη χωματερή του Κουρουπητού δεν ήταν αρκετό για να «συνετίσει». Δέκα χρόνια μετά και η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από τα ίδια ζητήματα, την ώρα μάλιστα που η οικονομία της χώρας βυθίζεται όλο και περισσότερο στην κρίση.
Τελικά τι ήταν αυτό που εμπόδισε το υπουργείο Εσωτερικών να λάβει δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος; Οι αρμόδιοι φορείς τι έκαναν; Τα επικείμενα ευρωπρόστιμα ποιος θα κληθεί να τα πληρώσει; Ο Έλληνας φορολογούμενος; Και αν ναι, γιατί;
Και μια τελευταία ερώτηση…. Αν η δεν υπήρχαν μηχανισμοί εποπτείας για τον έλεγχο της συμμόρφωσης των κρατών μελών με την κοινοτική νομοθεσία και αν η Κομισιόν δεν είχε προσφύγει ποτέ στο ΔΕΚ , τελικά πόσες θα ήταν σήμερα οι παράνομες χωματερές στην Ελλάδα; Γιατί πρέπει να υπάρχει πάντα ο φόβος των προστίμων;
Δειτε εδω τις θεσεις και τις προτασεις της Πρωτοβουλιας Ενεργων Πολιτων Λαμιας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου