Οι «ανώνυμοι» της Παιδείας

Εχοντας φίλους εκπαιδευτικούς, συζητώ μαζί τους για να μαθαίνω εκ των έσω τα πράγματα στην Παιδεία, προσπαθώντας να κατανοήσω πού σταματάει η αλήθεια και που ξεκινάει η υπερβολή. Είναι πράγματι τόσο χάλια η εικόνα, όπως παρουσιάζεται κάθε χρόνο, με την ίδια μανιέρα από τα συνδικαλιστικά τους όργανα;

Οι φίλοι δεν έχουν υποταχθεί σε αυτό που ονομάζουμε απαξιωτικά «δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία» ούτε, όμως, τρέφουν αυταπάτες –όπως πολλοί άλλοι– ότι υπηρετούν κάποιο λειτούργημα. Συνεχίζουν να μελετούν, έχουν γνώση για το πώς εργάζονται οι συνάδελφοί τους στο εξωτερικό, ενδιαφέρονται αληθινά για τους μαθητές τους (χωρίς να τους παραδίδουν ιδιαίτερα μαθήματα κατ’ οίκον), έχουν άποψη για τα σχολικά βιβλία. Μερικά από αυτά, υποστηρίζουν, λες και είναι γραμμένα στο πόδι, λες και κανείς δεν τα έλεγξε πριν κυκλοφορήσουν στη μαθητική αγορά. Μιλούν για τις ανισότητες στην Παιδεία. Πάρε ένα μαθητή δημόσιου σχολείου, από φτωχή οικογένεια, αλλά ίσων δυνατοτήτων με ένα μαθητή με οικονομική άνεση, που μορφώνεται σε ένα καλό ιδιωτικό σχολείο. Πλην κραυγαλέων εξαιρέσεων, ο δεύτερος έχει σαφέστατο προβάδισμα. Αλλά και μεταξύ δημόσιων σχολείων υπάρχουν διαφορές: παίζει ρόλο σε ποια περιοχή βρίσκεται το σχολείο, ποια είναι η «σύνθεση» των μαθητών, το μεράκι και οι αντοχές καθηγητών. Οταν βρίσκονται στην ίδια τάξη παιδιά που έρχονται για χαβαλέ και παιδιά που πασχίζουν, αδικούνται όλες οι πλευρές. Αυτό που τονίζουν είναι ότι εδώ και πολλά χρόνια, τα παιδιά της Β΄ και της Γ΄ Λυκείου πηγαίνουν στο σχολείο για να μη μείνουν από απουσίες. Για όσους στοχεύουν στο πανεπιστήμιο (και οι γονείς τους μπορούν να πληρώνουν), το φροντιστήριο κάνει όλη τη δουλειά.

– Αρκετοί από εσάς δουλεύετε 10 - 15 ώρες την εβδομάδα, έχετε ανάπαυλα τριών μηνών τον χρόνο, η κοινωνία σάς θεωρεί προνομιούχους κι εσείς γκρινιάζετε συνέχεια, τσιγκλάω αυτούς τους ευσυνείδητους.

– Διορθώνουμε γραπτά στο σπίτι, διαβάζουμε και προετοιμαζόμαστε για την επόμενη ημέρα, είναι ώρες δουλειάς. Πόσοι ξέρουν ότι πολλοί εκπαιδευτικοί κάνουν τον λογιστή και τον γραμματέα στα σχολεία; Οι μισθοί μας είναι προσβλητικοί. Και καλά ο φιλόλογος, ο μαθηματικός, κάνουν ιδιαίτερα και συμπληρώνουν. Ο θεολόγος και ο γυμναστής πώς θα επιβιώσουν αξιοπρεπώς; Ναι, υπάρχουν συνάδελφοί μας που τα έχουν παρατήσει, κοιτάζοντας απλώς να περάσει το ωράριο, χωρίς να χαλάσουν τη ζαχαρένια τους.

Δεν ξέρω εάν υπήρξε υπουργός Παιδείας που ζήτησε από «ανώνυμους» καθηγητές να μεταφέρουν την ωμή αλήθεια της καθημερινότητας, π.χ. από ένα γυμνάσιο υποβαθμισμένης περιοχής στις παρυφές της Αθήνας. Θα ήταν καλό να το πράξει η νυν υπουργός Παιδείας εν όψει των φιλόδοξων κυοφορούμενων αλλαγών, μακριά από τηλεοπτικές κάμερες και χωρίς την «παρεμβολή» συμβούλων και συνδικαλιστών. Διαπιστώνοντας τις άλλες αθέατες αλήθειες, ίσως τολμήσει, επιπροσθέτως, γενναίες τομές.


Tου Kωστα Λεονταριδη