Φίδια, λύκους, τσακάλια, κι άλλα φίδια, ποντίκια, αλεπούδες, πιο πολλά φίδια, μύγες, ψύλλους και ποιος ξέρει τι άλλο. Αυτά είναι τα είδη που κατά καιρούς έχουν -δήθεν- απελευθερώσει οι «οικολόγοι» στην ελληνική ύπαιθρο («αμολήσει» κατά το κοινώς λεγόμενο), προκαλώντας αναστάτωση στις τοπικές κοινωνίες. Τι κι αν πρόκειται για μύθευμα, τόσο κραυγαλέα ανυπόστατο που κι ένα παιδί θα μπορούσε να αντικρούσει με τη λογική; Ο συγκεκριμένος αστικός μύθος, από τους πολλούς που κυκλοφορούν στη χώρα μας, αποδεικνύεται πανίσχυρος, ανθεκτικός στις δεκάδες διαψεύσεις του, κυκλοφορώντας μέχρι και σήμερα από στόμα σε στόμα, συνήθως με την επωδό: «Τους είδα με τα μάτια μου».
«Είναι πραγματικά άξιον απορίας το πώς αυτή η ιστορία συντηρείται και δεν υποχωρεί τη στιγμή που δεν έχει υπάρξει το παραμικρό στοιχείο που να την ενισχύει», λέει στην «Κ» ο περιβαλλοντολόγος Κώστας Παπακωνσταντίνου, επί χρόνια πρόεδρος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και περιφερειακός σύμβουλος Δυτικής Ελλάδας των Οικολόγων-Πράσινων. Διηγείται ένα χαρακτηριστικό περιστατικό: «Πριν από λίγα χρόνια καθόμουν με τον Λάζαρο Γεωργιάδη από τον Αρκτούρο σε ένα καφενείο της επαρχίας, όταν ένας θαμώνας γυρίζει και μας λέει ότι “είδε με τα μάτια του” τζιπ του Αρκτούρου να αφήνει λύκους στο δάσος. Πέρασαν δύο ώρες έως ότου καταφέρουμε να αποσπάσουμε την πληροφορία ότι όχι μόνο δεν είχε δει κάτι τέτοιο, αλλά είχε κατασκευάσει την ιστορία με βάση μεμονωμένες πληροφορίες από δεξιά κι αριστερά. Κάποιος είχε δει ένα τζιπ που είχε ένα αυτοκόλλητο με λύκο επάνω, κάποιος άλλος είχε δει κάτι ίχνη στο χιόνι...».
Οπως κατ’ επανάληψη έχουν διευκρινίσει οργανώσεις, αλλά και οι Οικολόγοι-Πράσινοι σε ανακοινώσεις τους, η μαζική απελεύθερωση ατόμων ενός είδους είναι κατ’ εξοχήν «αντι-οικολογική», καθώς πρόκειται για βίαιη ανθρώπινη επέμβαση στο φυσικό περιβάλλον, ενώ είναι και αδύνατη τεχνικά. Για να «αμολήσει», με άλλα λόγια, κάποιος δεκάδες φίδια σε μια περιοχή θα πρέπει κάπου να λειτουργεί... μονάδα αναπαραγωγής φιδιών.
Την περαιτέρω διάδοση τέτοιων μύθων πυροδοτούν συνήθως οι συχνότερες από το συνηθισμένο εμφανίσεις φιδιών σε μια περιοχή ή κάποιο περιστατικό δαγκώματος ή δηλητηρίασης. «Είναι φυσιολογικό να παρατηρούνται εξάρσεις στον πληθυσμό ενός είδους», εξηγεί ο κ. Παπακωνσταντίνου. «Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις είναι οι πυρκαγιές και οι άλλες ανθρώπινες παρεμβάσεις στο περιβάλλον που έχουν οδηγήσει τα είδη να μετακινηθούν και να βρεθούν πιο κοντά σε οικισμούς. Επιπλέον, η εξαφάνιση των φυσικών τους θηρευτών οδηγεί συχνά πολλά είδη σε μικρή ανάκαμψη.
Φέτος, για παράδειγμα, μου είπαν ότι στη Μύκονο εμφανίστηκαν πολλά φίδια. Μα είναι φυσικό! Οταν έχουν εξαφανιστεί από το νησί οι γερακίνες και οι σπιζαετοί, πώς να μην επιβιώνουν περισσότερα φίδια;». Σύμφωνα με εκτιμήσεις, στη γιγάντωση του συγκεκριμένου μύθου έχουν συμβάλει οι ειδήσεις για επανένταξη στο περιβάλλον τραυματισμένων άγριων ειδών από τα κέντρα περίθαλψης (αν και πολύ σπάνια πρόκειται για φίδια) και οι προσπάθειες μελέτης διαφόρων ειδών μέσω της τοποθέτησης μικροτσίπ (συνήθως συλλέγονται άτομα και έπειτα επαναφέρονται στο φυσικό τους περιβάλλον).
Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Κώστας Παπακωνσταντίνου αποφεύγει να πηγαίνει στο... χωριό του, γιατί κυκλοφορεί η φήμη ότι αφήνει ελεύθερους λύκους! «Μα γιατί δεν μας κατηγορούν ποτέ για την αύξηση ενός... συμπαθέστερου είδους, όπως οι πεταλούδες ή τα σκιουράκια;» αναρωτιέται γελώντας.
«Νομίζω ότι θα πρέπει να σταματήσουμε να διαδίδουμε τέτοιες ιστορίες και να επικεντρώσουμε την προσοχή μας σε πραγματικές απειλές, όπως είναι για παράδειγμα η εισαγωγή ξενικών ειδών» λέει ο ίδιος. Πρόσφατα αλιεύθηκε... πιράνχας στον Εβρο, το οποίο προφανώς είχε απελευθερωθεί από τον ιδιοκτήτη του. «Πάντα υπήρχαν αφελείς οι οποίοι άφηναν στη φύση τα άγρια ζώα που δεν ήθελαν πια, όπως φίδια και άλλα ερπετά, αρπακτικά ψάρια και τροπικά είδη, όμως παλιότερα τα είδη αυτά δεν επιβίωναν. Σήμερα αντίθετα λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου οι πιθανότητες να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν είναι πολύ μεγάλες, με ανυπολόγιστες επιπτώσεις στους πληθυσμούς των άλλων ειδών», καταλήγει.
Της Λινας Γιανναρου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου