Η διαχείριση του νερού ως κοινωνικό αγαθό από τους ίδιους τους πολίτες

Η ιδιωτικοποίηση της ύδρευσης αποτελεί μέρος της επιχειρούμενης ιδιωτικοποίησης τομέων στρατηγικής σημασίας για την κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον (όπως είναι επίσης η ηλεκτρική ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες, οι σιδηροδρομικές μεταφορές κλπ), και η οποία θα υπομονεύσει κάθε προσπάθεια άσκησης μιας πολιτικής ανεξαρτησίας και κοινωνικής δικαιοσύνης.
Το 2011 στη Θεσσαλονίκη, μορφοποιήθηκε μια πρόταση, σύμφωνα με την οποία, με 136 ευρώ ανά νοικοκυριό, οι πολίτες μπορούν να πάρουν στα χέρια τους το 40% και τη διαχείριση της Εταιρείας Ύδρευσης Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης - ΕΥΑΘ (που πωλείται από το δημόσιο) και να ξαναγίνει το πόσιμο νερό κοινωνικό αγαθό, αποτρέποντας έτσι την ιδιωτικοποίηση. Από αυτήν την ιδέα πήρε και το όνομά της η κίνηση που συγκροτήθηκε: «Κίνηση 136» (www.136.gr).

Η πρόταση συζητήθηκε και πέρασε από το σωματείο εργαζομένων της ΕΥΑΘ, στις συνελεύσεις της πλατείας του Λευκού Πύργου, στο φεστιβάλ άμεσης δημοκρατίας της Θεσσαλονίκης (http://amesidimokratiafest.org), στην ΠΡΩ.Σ.Κ.ΑΛ.Ο. (Πρωτοβουλία Συνεργασίας για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία, http://prwskalo.blogspot.com) και αγκαλιάσθηκε από συλλογικότητες, φορείς και πολίτες, που δραστηριοποιούνται στα πλαίσια της «Κίνησης 136».

Η πρόταση, που κινείται στο πλαίσιο της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (βλ. σχετ. άρθρο στα 'Διαλεκτικά': "Η κρίση και η Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία",http://www.konstantinosnikolaou.blogspot.com/2011/06/blog-post_27.html) και που αφορά την εξαγορά, από συνεταιρισμούς πολιτών, του πωλούμενου από το Δημόσιο ποσοστού 40% και της διαχείρισης της ΕΥΑΘ, παρουσιάσθηκε δημόσια από την «Κίνηση 136», τη Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2011 στην αίθουσα εκδηλώσεων της κεντρικής δημοτικής βιβλιοθήκης Θεσσαλονίκης.

Στο πάνελ της εκδήλωσης συμμετείχαν από την «Κίνηση 136», η αρχιτέκτων Διονυσία Νικολοπούλου, που συντόνισε τη συζήτηση, ο δικηγόρος Θέμης Τζίμας, ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων της ΕΥΑΘ Κώστας Μαριόγλου, το μέλος της ΠΡΩΣΚΑΛΟ Λάζαρος Αγγέλου και ο δρ χημικός περιβαλλοντολόγος, Κώστας Νικολάου, ο οποίος έκανε και την παρουσίαση της πρότασης εκ μέρους της «Κίνησης 136».

Στην κατάμεστη από πολίτες αίθουσα της εκδήλωσης και στα πλαίσια ενός πολύ ζωντανού και δημιουργικού διαλόγου που αναπτύχθηκε, παραβρέθηκαν επίσης και τοποθετήθηκαν: οι Δήμαρχοι Ελευθερίου-Ευόσμου Στάθης Λαφαζανίδης και Αμπελοκήπων-Μενεμένης Λάζαρος Κυρίζογλου, ο Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης Παναγιώτης Τσαραμπουλίδης, οι Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου Θεσσαλονίκης Λάζαρος Ζαχαριάδης, εκπρόσωπος του Δημάρχου Γιάννη Μπουτάρη και Χρήστος Μάτης, επικεφαλής της Δημοτικής Παράταξης "Ενεργοί Πολίτες-Οικολογία στην Πράξη", ο Γ.Γ. του Δήμου Καλαμαριάς Γιάννης Αβραμίδης, εκπρόσωπος του Δημάρχου Θεοδόση Μπακογλίδη, ο πρώην δήμαρχος Χαλάστρας Γρηγόρης Ουζούνης, η Αντιπρόεδρος του ΤΕΕ-Τμ. Κεντρικής Μακεδονίας και Περιφερειακή Σύμβουλος Κεντρικής Μακεδονίας Άννα Μίχου, το μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ-Τμ. Κεντρικής Μακεδονίας Πέτυ Πέρκα, ο Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Χημικών Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας Αθανάσιος Παπαδόπουλος, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Χημικών Βόρειας Ελλάδας τ. Αν. Καθηγητής ΑΠΘ Νίκος Αργυρόπουλος και ο εκπρόσωπος του Δικτύου Εθελοντικών Οργανώσεων Θεσσαλονίκης Αντώνης Καράγιωργας.

Τα βασικά σημεία της πρότασης, όπως αυτή παρουσιάσθηκε είναι τα παρακάτω.

Η ‘Κίνηση 136’

 δημιουργήθηκε από συλλογικότητες, φορείς και πολίτες που ζουν στην Θεσσαλονίκη
 απευθύνεται σε όλους τους πολίτες
 ανέλαβε την πρωτοβουλία για το συντονισμό της δημιουργίας ενός νομικού προσώπου, κοινωνικού χαρακτήρα, το οποίο θα συμμετέχει στο δημόσιο διαγωνισμό πώλησης της ΕΥΑΘ, διεκδικώντας τον έλεγχο του νερού της πόλης από συνεργατικό φορέα των ίδιων των πολιτών - καταναλωτών και όχι από κάποια πολυεθνική εταιρεία.

Η αναγκαιότητα

Η Ευρωπαϊκή Οδηγία – Πλαίσιο περί Υδάτων:
 Το νερό δεν είναι εμπορικό προϊόν όπως οποιοδήποτε άλλο, αλλά θα πρέπει να θεωρείται κληρονομιά.
 Προτρέπει τις χώρες να παρέχουν υπηρεσίες ύδατος σε λογική τιμή γι’ αυτούς που το χρειάζονται.
 Ενθαρρύνει όλους τους πολίτες να συμμετέχουν στην προστασία και τη διαχείριση των υδάτων
Ύστερα από δεκαετίες ιδιωτικοποίησης της ύδρευσης, οι πόλεις στην Ευρώπη και σ’ όλο τον κόσμο εγκαταλείπουν την ιδιωτική διαχείριση:
Βρυξέλλες ,Βερολίνο, Μόναχο, Στουτγάρδη, Παρίσι, Γκρενόμπλ, Μπορντώ, Τουλούζ, Μονπελιέ, Μασσαλία, Λιλ, Βρέστη, Μπουένος Άιρες, Ατλάντα, Γιοχάνεσμπουργκ, Κοτσαμπάμπα κλπ
Το νερό παγκόσμια, όπου ιδιωτικοποιήθηκε, αυτό έγινε στο βωμό του κέρδους, παρά την έλλειψή του, τη ρύπανσή του και την ανορθολογική διανομή του.

Γιατί εγκαταλείπεται η ιδιωτικοποίηση;

1. Οι τιμές του νερού με τα ιδιωτικά δίκτυα συνήθως διπλασιάζονται έως επταπλασιάζονται
2. Εξοικονομούνται χρήματα και το κέρδος του ιδιώτη, επιστρέφεται στους πολίτες ή/και διοχετεύεται σε επενδύσεις για καλύτερη ποιότητα νερού
3. Απώλεια νερού σε Δημόσια δίκτυα: 3 έως 12%, ενώ σε Ιδιωτικά δίκτυα: 17 έως 27%
4. Παγκόσμιο κερδοσκοπικό παιχνίδι σε 2 επίπεδα: 200 δισ. μπουκάλια εμφιαλωμένου νερού το χρόνο πωλούνται παγκοσμίως με κέρδη 60 δισ. €. Στην ΕΕ η μέση κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού είναι 109 λίτρα/άτομο. Οι πολυεθνικές κατάφεραν τα τελευταία 20 χρόνια να χτίσουν μια αγορά εμφιαλωμένου νερού μέσω μια μεθοδικής και πολύ αποτελεσματικής δυσφήμησης του δημοσίου συστήματος ύδρευσης. Ταυτόχρονα, άνοιξαν το δρόμο για την ιδιωτικοποίηση του συστήματος ύδρευσης, ώστε να προκύψουν κέρδη και από το υπόλοιπο κομμάτι της αγοράς, που δεν καλύπτεται από το εμφιαλωμένο νερό
5. Η εμπορική εκμετάλλευση των πηγών από τις εταιρείες στερεί πολύτιμο νερό που θα μπορούσε να διανεμηθεί δωρεάν μέσα από το δημόσιο δίκτυο. Το νερό ιδιωτικοποιείται, γίνεται εμπορεύσιμο αγαθό και κοστολογείται, τη στιγμή που τα παγκόσμια αποθέματα μειώνονται. Οι μόνοι κερδισμένοι είναι οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες

Πώς οι πολίτες μπορούν να πάρουν στα χέρια τους τη διαχείριση του νερού

Το σχήμα διεκδίκησης της ΕΥΑΘ Α.Ε.
1. Συνεταιρισμοί ανά Δήμο και Δημοτική Κοινότητα του Δήμου Θεσσαλονίκης.
2. Ένωση των Συνεταιρισμών σε Ανώνυμη Εταιρία (Κοινωνική ΕΥΑΘ Α.Ε.), η οποία θα διεκδικήσει την εξαγορά του 40% και του Μάνατζμεντ της σημερινής ΕΥΑΘ

Η δημιουργία των συνεταιρισμών
 Δημιουργούνται με βάση το νόμο για τους Αστικούς Συνεταιρισμούς (Ν.1667/86)

Οι σκοποί των συνεταιρισμών
i. Η αγορά και η ΜΗ κερδοσκοπική διαχείριση της ΕΥΑΘ
ii. Η παροχή νερού στο νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις με:
1. Υψηλή ποιότητα
2. Χαμηλές τιμές
3. Προστασία του περιβάλλοντος
4. Δημοκρατική λειτουργία
5. Κοινωνική δικαιοσύνη

Μέλη των συνεταιρισμών
 Φυσικά ή Νομικά πρόσωπα που μπορούν να καταβάλλουν 140€ για κάθε μια μερίδα συμμετοχής.
 Φυσικά πρόσωπα που αδυνατούν να καταβάλουν άμεσα 140€, γίνονται δόκιμα μέλη με 10€ και έχουν περιθώριο 14 μηνών για την καταβολή των 140€, προκειμένου να γίνουν τακτικά μέλη.

Όργανα διοίκησης των συνεταιρισμών
 Η Γενική Συνέλευση των μελών.
 Το Διοικητικό Συμβούλιο (11 μέλη)
 Το Εποπτικό Συμβούλιο (7 μέλη)
 Η εκλογή των οργάνων γίνεται από ενιαία λίστα και δυνατότητα σταυροδότησης μέχρι το 20% των εκλεγομένων. Οι συνδυασμοί αποκλείονται.

Οι λογαριασμοί των συνεταιρισμών
Οι συνεταιρισμοί:
 Συγκεντρώνουν το κεφάλαιο που απαιτείται για την εξαγορά της ΕΥΑΘ, σε ειδικό αποθεματικό εξαγοράς.
 Τα χρήματα κατατίθενται από τα μέλη σε ειδικό λογαριασμό του Συνεταιρισμού σε τράπεζα επιλογής του μέλους.
 Σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί η εξαγορά, τα χρήματα επιστρέφονται σε λογαριασμό του μέλους (για το σκοπό αυτό υπογράφεται συμφωνητικό με τις τράπεζες).

Η Κοινωνική ΕΥΑΘ Α.Ε. (ΚΕΥΑΘ Α.Ε.)
 Ιδρύεται από τους Συνεταιρισμούς, οι οποίοι είναι και οι μέτοχοί της.
 Οι σκοποί της ταυτίζονται με εκείνους των Συνεταιρισμών – μετόχων της.
 Αρχικό κεφάλαιο άνω των €10 εκ. με διαδοχικές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου για την συγκρότηση του απαιτούμενου κεφαλαίου εξαγοράς.

Όργανα Διοίκησης της Κοινωνικής ΕΥΑΘ Α.Ε.
 Γενική Συνέλευση
 Διοικητικό Συμβούλιο (13 μέλη)
 Εποπτικό Συμβούλιο (9 μέλη)
 Κοινωνικό Συμβούλιο

Η Γενική Συνέλευση της Κοινωνικής ΕΥΑΘ Α.Ε.
 Η Γενική Συνέλευση αποτελείται από εκλεγμένους αντιπροσώπους των συνεταιρισμών.
 Ο αριθμός των αντιπροσώπων κάθε συνεταιρισμού, στη Γενική συνέλευση, είναι ανάλογος του ποσοστού του μετοχικού κεφαλαίου του Συνεταιρισμού στο μετοχικό κεφάλαιο της ΚΕΥΑΘ Α.Ε.
 Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΚΕΥΑΘ Α.Ε. δεν είναι μέλος του Δ.Σ., από το οποίο επιλέγεται, με βάση κριτήρια επιλογής εκ των προτέρων καθορισμένα από το καταστατικό και με διαδικασίες που καθορίζει ο κανονισμός λειτουργίας και η Γ.Σ. των μετόχων.

ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ

 Μια δύσκολη ιδέα;
 Ναι, αλλά είναι μια κοινωνικά δίκαιη και εφικτή ιδέα
 Όλες οι δύσκολες μάχες κερδήθηκαν όποτε το «Εμείς» ήταν πάνω από το «Εγώ» (Στρατηγός Μακρυγιάννης)
 Ολόκληρη η ιστορία της ανθρωπότητας επιβεβαίωσε τον Victor Hugo, ότι: «Τίποτα δεν είναι πιο δυνατό από μια ιδέα που έχει ωριμάσει»