ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΨΗ Τα πυρηνικά και η δηµοκρατία

Μάθαµε λοιπόν και επισήµως ότι οι επιπτώσεις του πυρηνικού συµβάντος στη Φουκουσίµα θα υπερβούν εκείνες του Τσερνόµπιλ. Οτι ο τεχνολογικός Αρµαγεδδών είναι δυνατόν να συµβεί και σε κοινωνίες προηγµένες, δηµοκρατικές, κατόχους της τεχνογνωσίας, πειθαρχηµένες και µε αυξηµένο αίσθηµα συλλογικής ευθύνης. Οτι η καταστροφή δεν είναι προνόµιο της υπανάπτυξης, των άκαµπτων γραφειοκρατικών δοµών, της τεχνολογικής καθυστέρησης και του µονολιθικού κράτους. Οτι η κοινωνία της διακινδύνευσης (του «Ρίσκου») που σκιαγράφησε γλαφυρά ο γερµανός κοινωνιολόγος Ούλριχ Μπεκ έχει εγκαθιδρυθεί σε όλα τα µήκη και πλάτη του πλανήτη. Κυρίως όµως συνειδητοποιήσαµε ότι, κατά περίεργο τρόπο, το σύνολο των ανεπτυγµένων κοινωνιών νανουριζόταν εδώ και δυόµισι δεκαετίες µε την πεποίθηση ότι οι νεώτερες γενιές πυρηνικών αντιδραστήρων είναι ελλόγως ασφαλείς, και κυρίως ότι η πυρηνική ενέργεια είναι η πραγµατική και µοναδική απάντηση στο φαινόµενο του θερµοκηπίου, καθώς οι λεγόµενες ήπιες και ανανεώσιµες µορφές ενέργειας δεν είναι δυνατόν να απαντήσουν στην τεράστια αύξηση ενεργειακής κατανάλωσης που τώρα πια αφορά και τον πάλαι ποτέ Τρίτο Κόσµο. Με άλλα λόγια, το πυρηνικό λόµπι είχε ανακάµψει σε όλα τα µέτωπα µετά το Τσερνόµπιλ, υποσχόµενο άφθονη, ασφαλή και φτηνή ενέργεια. Οσο, δε, η απειλή της κλιµατικής αλλαγής γινόταν σαφέστερη τόσο η θέση του ενισχυόταν. Οσο οι πρώην «της γης οι κολασµένοι» έµπαιναν στον χορό της ανάπτυξης, όσο Κίνα, Ινδία, Βραζιλία, Ινδονησία και οι συναφείς χώρες µέγιστου πληθυσµιακού βάρους έµπαιναν στη φάση της οικονοµικής απογείωσης, τόσο το αίτηµα για άφθονη ενέργεια παγκοσµιοποιούνταν. Το δικαίωµα στην ανάπτυξη έγινε σλόγκαν. Οι δειλές φωνές τού όλο και περισσότερο ενσωµατωµένου στο σύστηµα οικολογικού κινήµατος δεν επαρκούσαν για µια αλλαγή ρότας.

Ετσι λοιπόν φτάσαµε στο σηµείο όπου και η κουτσή Μαρία ονειρεύεται και συχνά προγραµµατίζει πυρηνικούς σταθµούς. Ο κόσµος θέλει ενέργεια, ιδού λοιπόν. Κάθε φορά που πατάµε έναν διακόπτη, που βάζουµε τον φορτιστή στην πρίζα ή ανάβουµε την καφετιέρα, ασκούµε το δηµοκρατικό µας δικαίωµα υπέρ της αύξησης της εγκατεστηµένης ηλεκτρικής ισχύος. Και αν ταυτόχρονα θέλουµε η παραγόµενη ενέργεια να µην είναι ρυπογόνος, το πυρηνικό λόµπι προσφέρει τη λύση.

Μόνο βεβαίως που στη γωνιά καραδοκούν τα Τσερνόµπιλ και οι Φουκουσίµες καθώς και δεκάδες άλλα µικροατυχήµατα που σπανίως βλέπουν το φως της δηµοσιότητας. Μάθαµε λ.χ.

τώρα µόλις ότι στις 16 Ιουλίου του 2007, στην περιοχή Κασιγουαζάκι - Καρίβα, όπου είναι εγκατεστηµένος ο πλέον σύγχρονος και διαφηµισµένος σταθµός της Ιαπωνίας – ιδιοκτησίας TEPCO όπως και στη Φουκουσίµα –, συνέβη ένας σεισµός 6,6 βαθµών της κλίµακας ρίχτερ, µε αποτέλεσµα ο σταθµός να κλείσει για σχεδόν δύο χρόνια. Παλαιότερα, δε, το 2002, η ίδια εταιρεία, που ας σηµειωθεί είναι η µεγαλύτερη του είδους της σε όλη την Ασία και τέταρτη παγκοσµίως, κατηγορήθηκε για συστηµατική απόκρυψη στοιχείων και ψευδείς αναφορές, µε αποτέλεσµα να αποκεφαλιστούν τα ηγετικά της στελέχη και να διακόψουν τη λειτουργία τους δεκαεπτά – καλά διαβάσατε, δεκαεπτά! – πυρηνικοί σταθµοί µέχρι τις αρχές του 2003. Και αυτά αφορούν µόνο το ιαπωνικό µέτωπο γιατί, όπως συνήθως συµβαίνει σε παρόµοιες περιπτώσεις, εκατοντάδες συµβάντα έρχονται τώρα µόλις στο φως της δηµοσιότητας σε πολλές και ποικίλες χώρες προκειµένου να αποφευχθεί η δηµόσια κατακραυγή ή και ο πέλεκυς της δικαιοσύνης.

Και τώρα; Μπορούµε να περιµένουµε ευλόγως µια στροφή της παγκόσµιας κοινότητας προς περισσότερο ήπιες ενεργειακές διεξόδους; Πολύ αµφιβάλλω. Η ευκολία µε την οποία η πυρηνική ενέργεια επιβλήθηκε σε χώρες όπως η Γαλλία, όπου καλύπτει περί τα 4/5 της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, είναι ενδεικτική ειδικά για µια χώρα µε παράδοση στους κοινωνικούς αγώνες, που απ’ ό,τι φαίνεται όµως παραδίδεται µε εξαιρετική ευκολία στην τεχνολογική γοητεία. Καθώς µάλιστα η ιδιωτικοποίηση της αγοράς ενέργειας έχει πάρει µυθικές διαστάσεις – στα καθ’ ηµάς, µεταξύ άλλων, λόγω Μνηµονίου –, πολύ φοβούµαι ότι το πυρηνικό λόµπι σύντοµα θα επουλώσει τις πληγές του. Ούτως ή άλλως η κατοχή πυρηνικών σταθµών είναι δείκτης ισχύος και γεωπολιτικής περιφερειακής κυριαρχίας και έτσι χώρες όπως οι γειτονικές µας θα ασκήσουν το δικαίωµά τους µέχρι τέλους. Γιατί η ανθρωπότητα επιθυµεί να συνεχίσει απερίσπαστη τον δρόµο της προς την ανεµπόδιστη ανάπτυξη. Ουδείς θα στερήσει το δηµοκρατικό αυτό δικαίωµα από τις µάζες όταν χοντρικά (και ολίγον χυδαία) η παγκόσµια κοινότητα έχει συµφωνήσει στο κυρίαρχο ιδεολογικοπολιτικό µοντέλο: στα κέρδη καπιταλισµός, στις ζηµιές σοσιαλισµός.
http://www.tanea.gr