Υπόθεση Στρος Καν: ο σπαραγμός της υποκρισίας

Δεν ξέρω αν είναι αθώος ή ένοχος ο Ντομινίκ Στρος Καν, ή σε ποιό βαθμό είναι ένοχος. Δεν ξέρω πώς λειτουργεί η αμερικανική δικαιοσύνη, που στη συγκεκριμένη υπόθεση εμφανίστηκε ως φωτεινό υπόδειγμα ανάδειξης της αρχής της ισότητας, αλλά ταυτόχρονα και της ισοπέδωσης. Δεν ξέρω αν η ιστορία ήταν μια απλή υπόθεση «μάτσο» συμπεριφοράς (πιθανότατα σε ακραία εκδοχή), ή μια «στημένη» ιστορία που εξυπηρετούσε πολλές σκοπιμότητες. Δεν ξέρω τίποτα απ' όλα αυτά, που ωστόσο πέρασαν απ΄το μυαλό μου αυτές τις μέρες.

Ξέρω όμως, ότι αισθάνομαι μια βαθιά-βαθιά λύπη, από τη συγκλονιστική εικόνα ενός ανθρώπου που δεν μπόρεσε να ελέγξει το πάθος του. Για τον επιπλέον λόγο, ότι είμαι οπαδός της έννοιας του «πάθους» (στο ποδόσφαιρο, στη δουλειά ή στις σχέσεις) που πλουτίζει και δίνει περιεχόμενο στη ζωή. Αυτή μου την πεποίθηση (που είναι περισσότερο ιδεολογική και λιγότερο βιωματική) την γκρέμισε με συγκλονιστικό τρόπο ο Στρος Καν.

Ο πρώην επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ήταν μια ιδιαίτερα χαρισματική προσωπικότητα – ευφυής και δυναμικός, ανέλαβε έναν οργανισμό κακοφημισμένο και προβληματικό και τον ανέδειξε σε κυρίαρχο παράγοντα της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Τεχνοκράτης με πολιτική στόφα, ήξερε να χαράζει στρατηγικές, να μελετά τα λάθη προηγουμένων εφαρμογών (στη Λατινική Αμερική για παράδειγμα), να διαμορφώνει συμμαχίες (με τον Ζ.Κ.Τρισέ λ.χ.) και να αντιπαρατίθεται σθεναρά για μια ισορροπημένη σύνθεση – στο ντουέτο Μέρκελ-Σαρκοζύ κατ' επανάληψη.

Αυτός ο βασιλιάς του κόσμου γκρεμίστηκε από τον ουρανό στα έγκατα της γης, σε ένα κλίμα παγκόσμιας θυμηδίας και γενικευμένης χαιρεκακίας, επειδή υπήρξε έρμαιο των παθών του. Αυτός ο ευφυής άνθρωπος, που είχε μια τεράστια αυτογνωσία και γνώριζε (το είχε παραδεχτεί) πως το «αδύνατο» σημείο του ήταν «το χρήμα και οι γυναίκες», την πάτησε σαν τον τελευταίο βλάκα με συγκλονιστικές επιπτώσεις, που δεν ανασκευάζονται, δεν ρετουσάρονται, δεν κολάζονται – αυτό είναι που με τάραξε.

Ως γυναίκα με τάραξε επίσης η αφήγηση της καταγγέλλουσας, όπως βγήκε κομμάτι-κομμάτι στα ΜΜΕ. Αν καλόπιστα δεχθούμε την εκδοχή της, η επιτακτική αξίωση συμμετοχής σε ένα πάθος προς μια ανυποψίαστη γυναίκα, σε ένα πλαίσιο που φορτίζεται από την τεράστια κοινωνική απόσταση του άντρα και της γυναίκας, είναι ο εφιάλτης που στοιχειώνει κάθε γυναίκα απ' τα εφηβικά της χρόνια. Αυτόν τον εφιάλτη κατήγγειλε ότι έζησε μια γυναίκα της βιοπάλης, που στάθηκε στα βασικά, τα οποία και διεκδίκησε.

Πολλά είναι αυτά που δεν ξέρω/δεν ξέρουμε, γι΄αυτή την υπόθεση. Ξέρω όμως ότι αισθάνομαι μια βαθύτατη λύπη – για πολλούς λόγους, ένας απ΄αυτούς είναι η εικόνα της βίας του πλήθους, το παθιασμένο λυντσάρισμα που δέχτηκε από τα ΜΜΕ ο Ντομινίκ Στρως Καν. Η τηλεοπτική εικόνα του - αξύριστος με το σακάκι να κρέμεται απ' τον ώμο, καθώς τον σέρνουν απ' τις χειροπέδες οι αστυνομικοί - ασφαλώς, ασφαλέστατα, δεν εξηγείται μόνο με όρους «αμερικανικής τηλεοπτικής δημοκρατίας». Διότι την εικόνα της καταγγέλλουσας δεν την έχουμε δεί, ούτε καν το όνομά της δεν ξέρουμε – η έννοια της ισότητας έχει πάει περίπατο, χωρίς να υπάρχει δίκη, με μια απλή καταγγελία. Ο ένας προστατεύεται, ο άλλος διαπομπεύεται.

Στα δικά μου μάτια (που δεν είναι ανυποψίαστα, γιατί είμαι νομικός) η αμερικανική δικαιοσύνη είναι άνιση και ακατανόητη. Εξωφρενικά άδικη όμως ήταν και η μεταχείριση του Στρος Καν από τα ΜΜΕ. Εγώ προσωπικά έχω ζήσει, σε άπειρες επισκέψεις ελληνικών κυβερνητικών αποστολών στο εξωτερικό, άντρες (από τον πληθυσμό δημοσιογράφων, τεχνικών και λοιπών συναφών επαγγελμάτων που συνοδεύουν μέλη κυβερνητικής αποστολής) να βαθμολογούν τα ξενοδοχεία ανάλογα με το σέρβις στην παροχή γυναικείας συντροφιάς για το βράδυ, να διαπληκτίζονται με το προσωπικό της ρεσεψιόν επειδή δεν επετράπη σε ανήλικες πόρνες να ανέβουν στα δωμάτια, να ανταλλάσσουν πονηρά τηλέφωνα και συστάσεις.

Αυτή η πραγματικότητα, ήταν/είναι γνωστή σε όλους μας. Τη σκεπάζουμε όμως με την κουρτίνα της διακριτικότητας που επιβάλλει η ιδιωτική ζωή του καθενός και ορμάμε σαν θεριά να ξεσκίσουμε τον επώνυμο, όταν η κουρτίνα της δικής του διακριτικότητας τρυπήσει. Οι ευτυχισμένοι οικογενειάρχες και οι πιστοί σύζυγοι με το ροζ μπλοκάκι στην κωλότσεπη, επέπεσαν σαν όρνεα στον όμοιό τους, που είχε την ατυχία να είναι πλούσιος, διάσημος και να πιαστεί στα πράσα.

Από τη μέρα που έπεσε σαν βόμβα η είδηση της σύλληψης του Στρος Καν για τον συγκεκριμένο βαρύ, ασήκωτο, λόγο, ένας κόμπος έχει κάτσει στον λαιμό μου. Για τον σκοτεινό κόσμο της «γοητείας της εξουσίας» αλλά και της «αλαζονείας της εξουσίας», για τον ρόλο του «πάθους» στη ζωή μας, για τις απροσμέτρητες και αμετάκλητες επιπτώσεις ενός faux pas, μιας εσφαλμένης κίνησης, για την καυτή και γάργαρη κακία ενός μοχθηρού και υποκριτικού κόσμου – με άλλα λόγια, όπως έχει πεί ο Μανόλης Αναγνωστάκης, «για πόσα άλλα κρυμμένα βαθιά».