Κατά την πρώτη δεκαετία του αιώνα, τα ανεπτυγμένα κράτη υπό την Κίνα και την Ινδία, έφεραν το ένα τρίτο της ανθρωπότητας στην εποχή του ολοένα και μειούμενου πετρελαίου. Η παγκόσμια παραγωγή αυξήθηκε και επειδή κάθε δραστηριότητα απαιτεί ενέργεια βασισμένη στον άνθρακα, μεγάλη ζήτηση δημιουργήθηκε για τα ορυκτά καύσιμα.
Όταν η τιμή του πετρελαίου ξεπέρασε τα 125 δολάρια στις αρχές του 2008, έγινε ξεκάθαρη η ανοησία του να κατασκευάζεις έναν πολιτισμό βασισμένο στα κοιτάσματα άνθρακα. Κοιτώντας στο παρελθόν, μπορούμε να δούμε ότι χτυπήσαμε την κορυφή της παγκοσμιοποίησης, τα απώτατα όρια ενός οικονομικού συστήματος που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα. Μέχρι τον Ιούλιο του 2008, οι τιμές είχαν φτάσει στα 147 δολάρια, προϋπαντώντας την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας. Αυτός ήταν ο οικονομικός σεισμός που έδωσε το σύνθημα για το τέλος της εποχής του πετρελαίου. Η οικονομική κατάρρευση, 60 ημέρες μετά, ήταν απλά ένας μετασεισμός.
Αυτό συμβαίνει πάλι σήμερα, με την ώθηση από τη Λιβύη και τη Φουκουσίμα. Το 2010 παρατηρήθηκε μια τόνωση στο πετρέλαιο, κυρίως για την αναπλήρωση των αποθεμάτων, αλλά καθώς συνεχιζόταν η ζήτηση, η τιμή αυξήθηκε και βρίσκεται πάλι κοντά στα 110 δολάρια. Στην πραγματικότητα, αυτό ακριβώς θα περίμενε κανείς όταν η εποχή του πετρελαίου φτάνει στα τελευταία της: Κάθε φορά που αυξάνεται η παραγωγή διεθνώς, οι τιμές ανακάμπτουν, οι αγορές ενέργειας περιορίζονται και η οικονομία παθαίνει σοκ.
Βεβαίως, η κάνουλα του πετρελαίου δεν πρόκειται να κλείσει αύριο κιόλας. Υπάρχει ακόμα λιγνίτης, πετρελαϊκές άμμοι, βαρύ πετρέλαιο και μη συμβατικό αέριο. Αλλά αυτές είναι πιο βρόμικες και ακριβές που ενισχύουν την Κλιματική Αλλαγή. Και δεν μπορούμε να αντικαταστήσουμε τις ενεργειακές μας υποδομές εν μια νυκτί. Η πρόκληση είναι να διατηρήσουμε το υφιστάμενο καθεστώς αρκετά ώστε να θέσουμε τα θεμέλια για νέες υποδομές, εν μέρει μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας με έμφαση στια επιχειρήσεις και τις κατοικίες που σήμερα προσπαθούν να μειώσουν τα κόστη τους.
Αυτό που χρειαζόμαστε μακροπρόθεσμα, όμως, είναι το αντίστοιχο ενός νέου οικονομικού παραδείγματος, δηλαδή μια συστηματική αλλαγή στην οργάνωση της οικονομικής ζωής, ώστε να ξεφύγουμε από τον άνθρακα και τα πυρηνικά. Και πιστεύω ότι βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας τρίτης βιομηχανικής επανάστασης, στην οποία οι τεχνολογίες του διαδικτύου με αυτές των ΑΠΕ θα ενωθούν για να δημιουργήσουν μια νέα, ισχυρή ενεργειακή υποδομή.
Στην ερχόμενη εποχή θα χρειαστεί να δομήσουμε ένα «ενεργειακό internet», το οποίο θα επιτρέψει σε εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους να παράγουν πράσινη ενέργεια στο σπίτι, στο γραφείο και στα εργοστάσια. Θα μπορούν στη συνέχεια να την αποθηκεύουν ως υδρογόνο και να χρησιμοποιούν καθαρό ηλεκτρισμό στα κτίρια, στις μηχανές και στα οχήματα. Ο παραπάνω ηλεκτρισμός θα μοιράζεται με τους άλλους, όπως σήμερα μοιραζόμαστε τις πληροφορίες στο διαδίκτυο.
Τα κτίρια ήδη μετατρέπονται σε μικρές μονάδες παραγωγής ενέργειας με την εγκατάσταση ηλιακών συστημάτων, ανεμογεννητριών, γεωθερμικών αντλιών κτλ. Αισθητήρες θα εφαρμοστούν σε κάθε συσκευή και το λογισμικό θα ενημερώνει τους ιδιοκτήτες για τις αλλαγές της τιμής του ηλεκτρισμού σε πραγματικό χρόνο, ώστε να προσαρμόσουν την κατανάλωσή τους, να πουλήσουν ενέργεια και να επωφεληθούν.
Μπορούμε ήδη να δούμε κάποιες από τις άλλες καινοτομίες που θα χρειαστούν ώστε να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση. Οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο εισήγαγαν επιδοτούμενες τιμές για την ανανεώσιμη ενέργεια που παράγεται και διοχετεύεται στο δίκτυο. Τα πράσινα χαμηλότοκα δάνεια επιτρέπουν σε επιχειρήσεις και ιδιοκτήτες ακινήτων να τα αποπληρώνουν καθώς εξοικονομούν ενέργεια.
Το νέο σύστημα που πρέπει να προκύψει χαρακτηρίζεται επίσης από την υπόσχεση για μια εκ βάθρων αναδιαμόρφωση της οικονομίας μας. Τα ενεργειακά συστήματα με ορυκτά καύσιμα ευνόησαν τις κάθετες οικονομίες κλίμακας και τις τεράστιες επιχειρήσεις. Αντιθέτως, στην εποχή των ΑΠΕ, θα δοθεί ώθηση σε πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εκτός από τις μεγάλες, ώστε να μοιράζονται μεταξύ τους την ενέργεια σε δίκτυο που λειτουργούν περισσότερο σαν οικοσυστήματα, παρά σαν αγορές.
Ακριβώς όπως εκατομμύρια άνθρωποι μοιράζονται μεταξύ τους τη μουσική σήμερα, παρακάμπτοντας τις μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες, έτσι εκατομμύρια μικροί παραγωγοί ενέργειας θα μοιράζονται τον ηλεκτρισμό, ενάντια στην επικεντρωμένη παραγωγή του σήμερα.
Καθώς πλησιάζει στο τέλος της η εποχή του πετρελαίου, το όραμα αυτό προσφέρει την ελπίδα μιας αειφόρου εποχής δίχως άνθρακα ως τα μέσα του αιώνα, καθώς και την πιθανότητα ότι μπορούμε να αποφύγουμε την καταστροφική Κλιματική Αλλαγή. Το ερώτημα είναι κατά πόσο θα δούμε τις οικονομικές δυνατότητες που ανοίγονται μπροστά μας και αν θα έχουμε τη θέληση για να φτάσουμε εκεί εγκαίρως.
Ο Τζέρεμι Ρίφκιν διδάσκει στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα στελεχών του Wharton School. Το επόμενο βιβλίο του έχει τίτλο « The Third Industrial Revolution: How Lateral Power is Transforming Energy and Changing the World »
http://www.energia.gr/article.asp?art_id=46602
Πηγή: energia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου