Οι ερευνητές δημοσίευσαν τα συμπεράσματά τους στον «Άτλαντα Οικονομικής Πολυπλοκότητας», τον οποίο παρουσίασαν επισήμως προ ημερών στο Κέντρο Διεθνούς Ανάπτυξης του Χάρβαρντ. Οι επιστήμονες δείχνουν ότι η συλλογική ποσότητα γνώσης που βρίσκεται ενσωματωμένη στην οικονομία μιας χώρας, μπορεί να μετρηθεί με βάση τη λεγόμενη «οικονομική πολυπλοκότητα».
Όσο περισσότερο πολύπλοκες και διαφορετικές είναι οι θέσεις εργασίας που «γεννά» μια οικονομία και στις οποίες μπορούν να απασχοληθούν οι πολίτες της συγκεκριμένης χώρας, τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανότητα της τελευταίας να παράγει πιο πολύπλοκα προϊόντα, τέτοια που λίγες άλλες χώρες είναι σε θέση να παράγουν. Με αυτό τον τρόπο, μία χώρα γίνεται πιο ανταγωνιστική και η ευημερία της αυξάνεται σταδιακά.
Η νέα έρευνα επισημαίνει ότι από τις πρωτόγονες κοινωνίες των κυνηγών-συλλεκτών, όπου η συλλογική γνώση δεν διέφερε ιδιαίτερα από την ατομική που διέθετε κάθε ξεχωριστό άτομο, έως τις σημερινές σύγχρονες κοινωνίες και οικονομίες της γνώσης, η διαφορά είναι χαώδης, καθώς σήμερα κανένας άνθρωπος, ακόμα και ο πιο μορφωμένος και ικανός, δεν διαθέτει παρά ένα μικρό τμήμα της συλλογικής γνώσης.
«Η κοινωνία μας λειτουργεί επειδή τα μέλη της δημιουργούν ιστούς, που τους επιτρέπουν να εξειδικεύονται και μετά να μοιράζονται τις γνώσεις τους με άλλους», όπως τονίζεται και επισημαίνεται ότι ακόμα και μια μεγαλοφυΐα δεν μπορεί να κατασκευάσει πλέον τελείως μόνη της, για παράδειγμα, έναν υπολογιστή.
Οι ερευνητές συνέκριναν σε διεθνές επίπεδο 128 χώρες. Όσες π.χ. παράγουν κυρίως αγροτικά προϊόντα, έχουν πολύ λιγότερη συλλογική γνώση σε σχέση με όσες κατασκευάζουν κινητήρες αεριωθουμένων. Αναλύοντας το είδος των παραγομένων προϊόντων σε κάθε χώρα και συγκρίνοντας τις χώρες με βάση το νέο Δείκτη Οικονομικής Πολυπλοκότητας που δημιούργησαν, οι Αμερικανοί ερευνητές διαπίστωσαν ότι στην κορυφή της παγκόσμιας πυραμίδας, με την μεγαλύτερη συλλογική γνώση, βρίσκεται η Ιαπωνία (με δείκτη 2,316) και ακολουθούν αμέσως μετά η Γερμανία (1,965), η Ελβετία, η Σουηδία, η Αυστρία και η Φινλανδία, ενώ οι ΗΠΑ βρίσκονται στην 13η θέση.
Η έρευνα δείχνει ότι ο Δείκτης Οικονομικής Πολυπλοκότητας συσχετίζεται στενά με το εισόδημα ανά κεφαλή κάθε χώρας και εκτιμούν ότι το απόθεμα συλλογικής γνώσης -άρα και η οικονομική πολυπλοκότητα της εθνικής παραγωγής- εξηγεί το μεγαλύτερο μέρος (περίπου το 75%) των διαφορών πλούτου μεταξύ των κρατών (εξαιρούνται οι χώρες που έχουν πετρέλαιο, όπως οι αραβικές, όπου το ανά κεφαλή εισόδημα αυξάνεται τεχνητά).
Οι ερευνητές, επίσης, προέβλεψαν τις προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης μιας χώρας, συσχετίζοντας τον Δείκτη Οικονομικής Πολυπλοκότητας κάθε μίας με το τρέχον εισόδημα (ΑΕΠ) ανά κεφαλή. Αν μία χώρα έχει χαμηλότερο ΑΕΠ/κεφαλή από αυτό που αναμένεται να έχει με βάση το επίπεδο του δείκτη συλλογικής γνώσης/πολυπλοκότητας, τότε στο μέλλον πρέπει να προσδοκάται ότι θα σημειώσει ταχύτερη ανάπτυξη, αφού έχει τα «φόντα» να καλύψει το χαμένο έδαφος. Αν, αντίθετα, μια χώρα έχει ήδη υψηλότερο ΑΕΠ/κεφαλή από το αναμενόμενο με βάση τον δείκτη πολυπλοκότητας, τότε οι μελλοντικές προοπτικές ανάπτυξής της είναι πιο περιορισμένες. Με βάση αυτή την ανάλυση, οι τρεις χώρες με τις μεγαλύτερες μελλοντικές ανάπτυξης είναι κατά σειρά η Κίνα, η Ινδία και η Ταϊλάνδη, λόγω του μεγάλου και σχετικά αναξιοποίητου πλούτου συλλογικής γνώσης που έχουν.
Η Ελλάδα
Μεταξύ των 128 χωρών που μελέτησε ο νέος «Άτλας Οικονομικής Πολυπλοκότητας», η χώρα μας βρίσκεται στην 53η θέση (με δείκτη 0,214), ενώ είναι η τελευταία μεταξύ των 16 χωρών της Δυτικής Ευρώπης, που εξετάστηκαν. Συγκριτικά, η Πορτογαλία βρίσκεται στην 35η θέση, η Βουλγαρία στην 40ή, η Τουρκία στην 43ή θέση και η Αλβανία στην 58η.
Παρά την υστέρησή της, η Ελλάδα κατονομάζεται, μαζί με την Ινδία, την Τουρκία και τη Βραζιλία μεταξύ των χωρών, όπου θεωρείται ότι υπάρχουν άφθονες ευκαιρίες για να βελτιώσουν τη θέση τους στο μέλλον.
Οι ερευνητές αναφέρονται εξάλλου στην Ελλάδα και την Πορτογαλία, λέγοντας ότι το υψηλό εισόδημα-ΑΕΠ/κεφαλή (με βάση τα στοιχεία του 2009) δεν μπορεί να εξηγηθεί ούτε με βάση την ύπαρξη μεγάλων ποσοτήτων εγχώριων φυσικών πρώτων υλών, αλλά ούτε και με βάση το επίπεδο πολυπλοκότητάς τους. Σχολιάζουν μάλιστα πως το γεγονός αυτό «δεν είναι άσχετο με τις τρέχουσες δυσκολίες τους (σ.σ. την οικονομική κρίση), καθώς το εισόδημά τους είχε ενισχυθεί με μαζικές εισροές κεφαλαίου και καθώς αυτές μειώθηκαν σε πιο βιώσιμα επίπεδα, ήρθαν στο φως οι αδυναμίες των δύο χωρών».
Ενδεικτικό των θετικότερων προοπτικών για το μέλλον είναι ότι στην κατάταξη των χωρών με βάση τη συνεισφορά τους στην αύξηση του συνολικού παγκόσμιου εισοδήματος (ΑΕΠ) έως το 2020, η Ελλάδα ανεβαίνει στη 41η θέση της σχετικής λίστας, ενώ είναι πλέον 12η μεταξύ των 16 χωρών της Δυτικής Ευρώπης που περιλαμβάνονται. Η χώρα μας εκτιμάται ότι, στην επόμενη δεκαετία, θα συνεισφέρει το 0,34% του παγκόσμιου πλούτου έναντι 22,4% των ΗΠΑ που βρίσκονται στην πρώτη θέση και 14,% της δεύτερης Κίνας.
Διαχρονικά ο Δείκτης Οικονομικής Πολυπλοκότητας της Ελλάδας έχει κινηθεί με διακυμάνσεις αλλά σε πτωτική γενικά κατεύθυνση. Έτσι ο δείκτης της χώρας μας, σύμφωνα με τον «Άτλαντα», είχε τις εξής τιμές ανά δεκαετία: 1964: 0,46, 1968: 0,31, 1978: 0,64, 1988: 0,20, 1,998: 0,26 και 2008: 0,21.
Περισσότερες λεπτομέρειες για τον «Άτλαντα Οικονομικής Πολυπλοκότητας» στη διεύθυνση: atlas.media.mit.edu
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου