Οι «δικτυωμένοι» θα είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι για να διαχειριστούν τα... ύποπτα περιστατικά τα οποία όπου κρίνεται απαραίτητο θα παραπέμπονται σε ειδική υπηρεσία που θα λειτουργεί για το σκοπό αυτό.
Τι δείχνουν οι μελέτες
Τα στοιχεία άλλωστε για τις αυτοκτονίες και την κατάθλιψη στη χώρα μας είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά και δεν επιτρέπουν εφησυχασμό. Στοιχεία μάλιστα που παρουσίασε πρόσφατα στη Βουλή ο υπουργός Υγείας καταδεικνύουν κατακόρυφη αύξηση των αυτοκτονιών στη χώρα μας, μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης. Σύμφωνα με τον κ. Λοβέρδο, τα τελευταία στατιστικά στοιχεία και οι επιδημιολογικές μελέτες καταδεικνύουν μια σημαντική αύξηση σε ποσοστά αυτοκτονιών στην Ελλάδα, η οποία αγγίζει το 40%!
Σημειώνεται πάντως ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να κατατάσσεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στις χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά αυτοκτονιών παγκοσμίως (λιγότερες από 6,5 αυτοκτονίες ανά 100.000 κατοίκους το 2010).
Αύξηση των κρίσεων πανικού καθώς και ήπιων ψυχικών διαταραχών, λόγω της οικονομικής κρίσης, καταγράφουν και οι ψυχίατροι. Πρόκειται κυρίως -όπως αναφέρουν οι ειδικοί - για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν κρίσεις πανικού, κατάθλιψη και δυσφορία, λόγω σοβαρών οικονομικών και οικογενειακών προβλημάτων.
«Την εποχή της κρίσης, κοινωνικής, οικονομικής, δημοσιονομικής, είναι σαφές -και καταγράφεται- ότι έχουμε αύξηση της κατάθλιψης, η οποία οδηγεί και σε αυτοκτονία. Τα στοιχεία δείχνουν ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα», αναφέρει μιλώντας στη «ΗτΣ» ο υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Μάρκος Μπόλαρης. Όπως σημειώνει, «στο υπουργείο Υγείας δεν είμαστε για να κάνουμε τη διαπίστωση αλλά για να παρέμβουμε με δράση έτσι ώστε να προλάβουμε».
Επιστημονικά δεδομένα
Το υπουργείο Υγείας, εξηγεί ο κ. Μπόλαρης, θα δημιουργήσει ένα «δίκτυο με κοινωνικές αντένες, ευαίσθητες κεραίες, μέσα στην κοινωνία». Το σχέδιο που θα τεθεί άμεσα σε εφαρμογή στην ελληνική κοινωνία, λειτουργεί ήδη με μεγάλη επιτυχία στο Κεμπέκ του Καναδά.
Ο υφυπουργός διευκρινίζει ότι «η σύλληψη του προγράμματος βασίζεται σε δεδομένα της κοινωνικής και ψυχιατρικής επιστήμης, σύμφωνα με τα οποία ο καταθλιπτικός ή αυτός ο οποίος έχει τάση αυτοκτονίας, σχεδόν πάντα περνά από το δικαστήριο, σχεδόν πάντα περνά από την οικονομική εφορία, από φαρμακεία και νοσοκομεία, την αστυνομία και την εκκλησία».
Το σχέδιο προβλέπει την? τοποθέτηση σε αυτούς τους χώρους ευαίσθητων κεραιών, ευαίσθητων αντενών, οι οποίες θα πιάνουν τα μηνύματα. «Για παράδειγμα, πάει κάποιος για μια συναλλαγή στην εφορία ή για μια υπόθεση στο δικαστήριο, εκεί θα υπάρχει εργαζόμενος - εθελοντής του δικτύου, ο οποίος θα είναι κατάλληλα εκπαιδευμένος, για να δει ουσιαστικά τη συμπεριφορά του ατόμου και να εκτιμήσει ότι αυτός έχει πρόβλημα. Να καταλάβει ο παπάς, ότι αυτός που έρχεται να εξομολογηθεί δεν έχει ανάγκη μόνο την άφεση αμαρτιών, το ίδιο και ο γιατρός και η αστυνομία», υπογραμμίζει ο υφυπουργός.
Τι προβλέπει το σχέδιο κοινωνικής αντένας
Ποιοι τείνουν χείρα (ψυχολογικής) βοήθειας
Μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να ενεργοποιηθεί το δίκτυο κοινωνικής αντένας. Το υπουργείο Υγείας -σε συνεργασία με άλλους φορείς- θα αναλάβει την εκπαίδευση όσων ατόμων επιθυμούν να συμμετάσχουν εθελοντικά στο κοινωνικό δίκτυο, ώστε να λειτουργήσουν σαν «κεραίες» και να πιάνουν τα μηνύματα τα οποία στέλνει ο πολίτης που βρίσκεται σε κίνδυνο για απόπειρα αυτοκτονίας ή κατάθλιψη. Ποιοι μπορεί να συμμετάσχουν στο δίκτυο;
Σύμφωνα με τον υφυπουργό κ. Μπόλαρη, όλοι όσοι εργάζονται σε χώρους συναλλαγής με τους πολίτες μπορούν να εκπαιδευτούν και να συμμετάσχουν στο δίκτυο. «Ένας δικαστικός υπάλληλος, ένας δικηγόρος, ένας εισαγγελέας, ένας δικαστής, μπορεί να είναι ένας γιατρός αλλά και ένας νοσηλευτής, ένας φαρμακοποιός, ο αστυνομικός. Ο λογιστής αλλά και ο υπάλληλος εφορίας, ο παπάς και ο καθηγητής, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα αποκλείσουμε κάποιους άλλους που θέλουν να μπουν σε αυτή τη διαδικασία» τονίζει ο κ. Μπόλαρης προσθέτοντας ότι και ένας ελεύθερος επαγγελματίας ή ένας ιδιοκτήτης καφετέριας μπορεί να υποστηρίζει το δίκτυο.
Ήδη το υπουργείο Υγείας έχει ζητήσει από εμπλεκόμενους φορείς να αναλάβουν την εκπαίδευση των εθελοντών που θα γίνει στα πρότυπα του προγράμματος στο Κεμπέκ. Όπως είπε ο κ. Μπόλαρης, υπάρχει ενθουσιώδης υποδοχή για την πρόταση και ενδεικτικά ανέφερε την Αρχιεπισκοπή Αθηνών η οποία έχει εκφράσει την επιθυμία της να συμμετάσχει και στο στάδιο της εκπαίδευσης αλλά και στο στάδιο δικτύωσης.
Μετά την εκπαίδευση, οι εθελοντές θα μπορούν να εντοπίσουν στο χώρο εργασίας τους ή σε χώρους κοινωνικών συναναστροφών τον πολίτη σε κίνδυνο. Ανάλογα με την περίπτωση, η παρέμβαση θα περιορίζεται στη μεταξύ τους συνομιλία ή όπου κριθεί απαραίτητο ο πολίτης θα παραπέμπεται σε ειδική υπηρεσία. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε ο εθελοντής θα ενημερώνει τις κοινωνικές υπηρεσίες οι οποίες στη συνέχεια θα αναλάβουν την υποστήριξη του εκάστοτε πολίτη. Παράλληλα, θα λειτουργεί μια τηλεφωνική γραμμή βοήθειας.
Έξαρση στα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης, λόγω της οικονομικής κρίσης, καταγράφει η Γραμμή Βοήθειας για την Κατάθλιψη. Άγχος για το μέλλον, χαμηλό βιοτικό επίπεδο, έλλειψη επαγγελματικών προοπτικών, αδυναμία ανταπόκρισης σε οικονομικές υποχρεώσεις, εργασιακή αβεβαιότητα και ανασφάλεια, αδυναμία εύρεσης εργασίας ή ανεργία απασχολούν τους πολίτες που απευθύνθηκαν στην Γραμμή. Έξι στους 10 μάλιστα ανέφεραν ότι δεν εργάζονται και για το 17,7% αιτία είναι η ανεργία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι ψυχολογικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης πλήττουν περισσότερο την κατεξοχήν παραγωγική ηλικιακή ομάδα (36-50 ετών), άτομα δηλαδή που κατά κανόνα έχουν να αντιμετωπίσουν πολλαπλές υποχρεώσεις (οικογενειακές, επαγγελματικές και άλλες). Αλλά και τα άτομα νεότερης ηλικίας (21-35 ετών) βλέπουν με έντονο άγχος την έλλειψη επαγγελματικών προοπτικών και τους όρους που προδιαγράφουν το εργασιακό τους μέλλον. Διάχυτη ανησυχία για τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης καταγράφεται όχι μόνο από τους ανέργους αλλά και από αυτούς που στην παρούσα φάση έχουν κάποια θέση εργασίας.
Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από τη Γραμμή Βοήθειας για την Κατάθλιψη ( 210 6515600 ), η οποία από την έναρξη της λειτουργίας της (Μάιος 2008) έως και τον Ιούνιο του 2011, είχε δεχτεί 7.526 κλήσεις.
Πρόκειται για μια εμπιστευτική, πανελλαδικής εμβέλειας υπηρεσία που έχει οργανωθεί από το Πρόγραμμα «αντι-στίγμα» του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) και προσφέρει σημαντικό έργο στο χώρο της ψυχικής υγείας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 64,4% των ατόμων που κάλεσαν είναι γυναίκες, το 37,3% ηλικίας 21-35 ετών, το 46,7% απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, το 61,6% είναι κάτοικοι Αττικής και έγγαμοι 43,4%.
Απαραίτητοι όσο ποτέ οι μηχανισμοί κοινωνικής στήριξης
Μαρίνα Οικονόμου-Λαλιώτη, Επίκουρος καθηγήτρια Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Η μεγάλη ανταπόκριση του κοινού στη Γραμμή Βοήθειας για την Κατάθλιψη υπογραμμίζει τις επιτακτικές ανάγκες του πληθυσμού στον τομέα της ψυχικής υγείας: έντονο είναι το αίτημα όσων καλούν να μιλήσουν σε κάποιον ειδικό ανώνυμα και εμπιστευτικά αλλά και να λάβουν τις κατάλληλες κατευθύνσεις για την αντιμετώπιση των θεμάτων που τους απασχολούν και που φέρνουν προς συζήτηση. Παράλληλα, η Γραμμή αποτελεί ένα μέσο κινητοποίησης των ατόμων που χρειάζονται εξειδικευμένη βοήθεια, ώστε να απευθυνθούν περαιτέρω σε κάποια υπηρεσία ψυχικής υγείας.
Ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα, το περιεχόμενο και η συχνότητα των κλήσεων στη Γραμμή Βοήθειας φαίνεται να έχει άμεση συσχέτιση με την οικονομική κρίση και τις δυσκολίες που αυτή έχει επιφέρει στην καθημερινότητα του πληθυσμού. Σε μια περίοδο διάχυτης κοινωνικής αλλά και προσωπικής δυσφορίας, αδιεξόδων, οργής και πολλαπλών ματαιώσεων, είναι πιο απαραίτητοι από ποτέ οι μηχανισμοί κοινωνικής στήριξης, η έμφαση σε υπηρεσίες που έχουν ως στόχο την ενδυνάμωση, την πρόληψη και την έγκαιρη αντιμετώπιση.
Οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας ασφαλώς δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την ίδια την οικονομική κρίση· μπορούν όμως να προλάβουν και να περιορίσουν τις ψυχολογικές συνέπειές της, το εύρος των οποίων δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο. Είτε πρόκειται για μια πρωτοεμφανιζόμενη συμπτωματολογία, είτε για την υποτροπή ενός προϋπάρχοντος ή χρόνιου προβλήματος, είτε, εν τέλει, για την ίδια την ανθρώπινη ζωή, η διαθεσιμότητα υπηρεσιών που μπορούν να στηρίξουν, να κατευθύνουν και να δώσουν λύσεις είναι καίριας σημασίας σε καιρούς δύσκολους.
Με δεδομένη τη συχνότητα και τη σοβαρότητα της κατάθλιψης, αλλά και το γεγονός ότι ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού δεν έχει εύκολη πρόσβαση στην ενημέρωση για θέματα ψυχικής υγείας και για τις συναφείς διαθέσιμες υπηρεσίες, το έργο που προσφέρει η Γραμμή Βοήθειας για την Κατάθλιψη συμβάλλει ουσιαστικά στη γεφύρωση του λεγόμενου «θεραπευτικού χάσματος», του χάσματος δηλαδή μεταξύ της διατιθέμενης θεραπείας και του βαθμού στον οποίο αξιοποιείται από όσους πραγματικά το έχουν ανάγκη. Ειδικότερα, στις μέρες που διανύουμε, η παροχή ψυχολογικής υποστήριξης και η διευκόλυνση της πρόσβασης σε κατάλληλες υπηρεσίες ψυχικής υγείας αποτελεί ένα πολύτιμο ζητούμενο στη δυσχερή αυτή οικονομική και κοινωνική συγκυρία, που έχει αδιαμφισβήτητο αντίκτυπο στην ψυχική υγεία του πληθυσμού συνολικά.
http://www.imerisia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου