Κίνδυνος για τη δημόσια υγεία από τη διαχείριση των νοσοκομειακών αποβλήτων

Σοβαρούς κινδύνους για την δημόσια υγεία εγκυμονεί ο τρόπος με τον οποίο τα νοσοκομεία διαχειρίζονται τα επικίνδυνα απόβλήτά τους. Στις περισσότερες των περιπτώσεων ο τρόπος διαχείρισής τους είναι εντελώς αναξιόπιστος, αφού σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, μόλις το 20% των, συνολικώς, παραγόμενων αποβλήτων, υφίσταται την προβλεπόμενη επεξεργασία. Τοξικά μολυσματικά απόβλητα, αναμιγνύονται με αμιγώς μολυσματικά (που απαιτούν διαφορετική διαδικασία αδρανοποίησης), ενώ, σε αρκετές περιπτώσεις, νοσοκομειακά απόβλητα αναμιγνύονται με αστικά απορρίμματα και καταλήγουν στην χωματερή των Α. Λιοσίων. Και όπως συμβαίνει, σε αρκετές αντίστοιχες περιπτώσεις, γύρω από την τομέα διαχείρισης των νοσοκομειακών αποβλήτων έχει στηθεί ένα άνευ προηγουμένου «φαγοπότι»., με την συμμετοχή των νοσοκομείων και των εταιριών διαχείρισης.

Όλα αυτά –και πολλά ακόμη, περιέχονται, ως διαπιστώσεις στις εκθέσεις των επιθεωρητών περιβάλλοντος, όπου μεταξύ άλλων επισημαίνεται, ότι η συντριπτική πλειοψηφία των νοσοκομείων (ακόμη και των μεγάλων) καταστρατηγεί την νομοθεσία, ενώ οι εγκαταστάσεις, που πρέπει να διαθέτουν, για την προσωρινή διαχείριση των αποβλήτων τους είναι ελλιπέστατες, έως ανύπαρκτες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στην διάθεσή του το kathimerini.gr, οι έλεγχοι (τα αποτελέσματα των οποίων είναι σε γνώση των Υπουργείων Υγείας και Περιβάλλοντος), έδειξαν, ότι το μεγαλύτερο μέρος των υγρών νοσοκομειακών αποβλήτων (αναλυτές αίματος, χρησιμοποιημένα ή ληγμένα αντιδραστήρια κλπ), απορρίπτονται στο αποχετευτικό δίκτυο, χωρίς καμιά επεξεργασία.

Διαπιστώθηκε, επίσης, πλημμελής διαχωρισμός των ιατρικών αποβλήτων (μολυσματικά τοξικά – μολυσματικά και αμιγώς μολυσματικά), με αποτέλεσμα να απορρίπτονται στον ίδιο αποδέκτη.

Αλλά και όπου γινόταν διαχωρισμός, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν διασφαλιζόταν η ορθή επεξεργασία (αποστείρωση ή αποτέφρωση), αφού, κατά δήλωση των υπευθύνων και οι δύο κατηγορίες νοσοκομειακών αποβλήτων, οδηγούνται προς αποστείρωση.

Προβλήματα εντοπίστηκαν, επίσης και σε ότι αφορά την σήμανση των χώρων προσωρινής αποθήκευσης, που ήταν ελλιπής, ενώ πολλά από τα ψυγεία δεν διέθεταν ένδειξη θερμοκρασίας.

Επίσης, ελάχιστα νοσοκομεία διαθέτουν σύστημα προεπεξεργασίας των εργαστηριακών αποβλήτων σε δεξαμενή εξουδετέρωσης, ακόμη λιγότερα διαθέτουν μονάδα επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων τους, ενώ στην πλειοψηφία των συλλεκτών κάποιων νοσοκομείων δεν υπήρχαν ετικέτες που να αναγράφουν την προέλευση και την ημερομηνία παραγωγής των αποβλήτων.

Προβλήματα, όμως, υπάρχουν και με τις συμβάσεις των νοσοκομείων με τις εταιρίες διαχείρισης των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων, οι οποίες, πολύ συχνά, παρουσιάζουν παρατυπίες.

Πολλά νοσοκομεία έχουν σύμβαση μόνον με εταιρίες αποστείρωσης των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων, χωρίς να αποσαφηνίζεται ο τρόπος διαχείρισης εκείνων των κατηγοριών αποβλήτων, για τα οποία δεν ενδείκνυται ως μέθοδος επεξεργασίας, η αποστείρωση.

Όπως προαναφέρθηκε, γύρω από τα νοσοκομειακά απόβλητα και την διαχείρισή τους, έχει στηθεί ένα άνευ προηγουμένου «φαγοπότι», στο οποίο συμμετέχουν τόσο υπεύθυνοι των νοσοκομείων, όσο και εταιρίες διαχείρισης.

Για παράδειγμα, κάποιο νοσοκομείο, δηλώνει ότι δεν έχει πιστώσεις και αναθέτει (με την διαδικασία της απ΄ ευθείας ανάθεσης) την διαχείριση των νοσοκομειακών αποβλήτων που παράγει, για δέκα – δεκαπέντε ημέρες, σε κάποια εταιρία, έναντι 9.000 ευρώ. Επειδή, όμως, δηλώνει, ότι εξακολουθεί να μην έχει πιστώσεις, παρατείνει για δέκα – δεκαπέντε ακόμη ημέρες την διαχείριση των αποβλήτων του, στην ίδια εταιρία, έναντι του ιδίου τιμήματος.

Κάτι που συνεχίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα, η ίδια εταιρία διαχείρισης αποβλήτων, τελικώς, να εισπράττει (με τις συνεχείς παρατάσεις) διακόσιες και διακόσιες πενήντα χιλιάδες ευρώ ετησίως, χωρίς διαγωνισμό, αλλά με συνεχείς απ΄ ευθείας αναθέσεις.

Ένα άλλο θέμα, είναι οι ζυγαριές.

Οι ζυγαριές των νοσοκομείων δείχνουν μεγαλύτερες ποσότητες, από τις πραγματικές, με αποτέλεσμα την διαφορά (μόλις επαναζυγιστούν, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία αποστείρωσης, αδρανοποίησης ή καύσης), να την καρπούνται η εταιρία διαχείρισης και κάποιοι από το νοσοκομείο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το Αττικό Νοσοκομείο που είχε μετατραπεί σε «σταθμό μεταφόρτωσης» των νοσοκομειακών αποβλήτων του Λαϊκού και του Ωνάσειου.

Η εταιρία διαχείρισης μετέφερε τα απόβλητα των δύο προαναφερθέντων νοσοκομείων, στο Αττικό, έως ότου εντοπίστηκε από τους επιθεωρητές περιβάλλοντος.

Και ω, του θαύματος, ξαφνικά, μειώθηκαν οι ποσότητες των αποβλήτων για τα οποία πλήρωνε το Αττικό, όπως και το κόστος διαχείρισης, κατά αρκετές δεκάδες χιλιάδες ευρώ. Το όλο θέμα τελεί υπό διερεύνηση και για τον λόγο αυτό, δεν δίνουμε στην δημοσιότητα περισσότερα στοιχεία.

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος και, κυρίως, το «σπάσιμο» των κυκλωμάτων που δραστηριοποιούνται γύρω από την διαχείριση των νοσοκομειακών αποβλήτων, το Υπουργείο Υγείας, πρέπει να εκπονήσει συγκεκριμένες προδιαγραφές και διαδικασίες για την διαχείριση των νοσοκομειακών αποβλήτων, η εφαρμογή των οποίων πρέπει να είναι υποχρεωτική για όλες, ανά την επικράτεια, μονάδες.

Πρέπει, επίσης, να επιβάλει ενιαία δημοπράτηση για το σύνολο των νοσοκομειακών αποβλήτων (ή ανά περιφέρεια), γεγονός, που θα έχει ως αποτέλεσμα, σημαντική μείωση του κόστους.
του Δημήτρη Λάππα
kathimerini.gr