Κινδυνεύουν αγροτικά προϊόντα και πόσιμο νερό

Στην Ελλάδα, επί δεκαετίες, το σύστημα διαχείρισης νερού δεν είναι απλά σε κώμα· από λεπτό σε λεπτό περιμένει το φτυάρι του νεκροθάφτη. Το ζήτημα των παράνομων γεωτρήσεων νερού, που ο αριθμός τους παραμένει άγνωστος Χ, αποτελεί αποτύπωση της απίστευτης ανοργανωσιάς και της ανεκδιήγητης γραφειοκρατίας του ελληνικού κράτους, που κάνει τα στραβά μάτια, αυθαιρετεί ή διογκώνει, αντί να επιλύει προβλήματα . Η υπόθεση θα προκαλούσε γέλια, αν η έλλειψη νερού σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή δεν απειλούσε τη ζωή μας. Αν συνεχιστεί ο παραλογισμός, τις επόμενες δεκαετίες όχι απλά δεν θα μπορούν να ποτίσουν τα χωράφια τους οι αγρότες, αλλά δεν θα υπάρχει πόσιμο νερό.

Πεπαλαιωμένα ή κατεστραμμένα δίκτυα με τεράστιες απώλειες νερού, αρδευτικά έργα μισοτελειωμένα, όγκος αιτήσεων για αδειοδότηση γεωτρήσεων που εκκρεμούν, άγνοια και κανιβαλική νοοτροπία από πλευράς πολιτών συνθέτουν τη ζοφερή εικόνα, η οποία απέχει παρασάγγας από την ορθολογική χρήση νερού. Τη χαριστική βολή δίνουν οι παράνομες αρδευτικές γεωτρήσεις, που δημιουργούν δυσεπίλυτα ή αδιέξοδα προβλήματα σε έδαφος, υπέδαφος, χλωρίδα και πανίδα.

Κανένας έλεγχος

Σύμφωνα με έγγραφο που κοινοποίησε τον περασμένο Ιούλιο ο γεωπόνος Σ. Λαμπρόπουλος, προς το Δ.Σ. του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (παράρτημα Πελοποννήσου & Δυτικής Ελλάδας): «Ακόμη και για τις καταγεγραμμένες υδρογεωτρήσεις είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει κανένας έλεγχος στη λειτουργία τους και πιο συγκεκριμένα στις ποσότητες υδάτων οι οποίες αντλούνται αλλά και στον υπολογισμό των αδειοδοτούμενων ποσοτήτων, ο οποίος γίνεται με πίνακες, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής».

Στο τρισέλιδο υπόμνημα (20/7/2011, αρ. πρωτ.341) περιγράφεται η «αδυναμία ελέγχου και σύντομης αδειοδότησης», λόγω «υποστελέχωσης των διευθύνσεων υδάτων και έλλειψης κατάλληλου γεωτεχνικού προσωπικού», δηλαδή γεωλόγων και γεωπόνων. «Αν και είμαστε εκτός χρονοδιαγραμμάτων για την ολοκλήρωση των διαχειριστικών σχεδίων λεκανών απορροής (έπρεπε να είναι παραδοτέα το 2009), δεν έχουν ακόμη συγκροτηθεί τα Περιφερειακά Συμβούλια που προβλέπονται στο Ν.3199/2003, που γνωμοδοτούν για τα σχέδια αυτά με ό,τι κινδύνους συνεπάγεται αυτό για την εγκυρότητα όλης της διαδικασίας», σημειώνει.

«Νόμοι ψηφίστηκαν, αλλά δεν υπάρχει σχέδιο υδατικής διαχείρισης. Ενσωματώσαμε με αρκετά χρόνια καθυστέρηση την κοινοτική οδηγία, ιδρύθηκε Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων, η οποία έμεινε χωρίς στελέχη και χωρίς σχέδιο. Ουδείς γνωρίζει να πει με βεβαιότητα τον αριθμό των παράνομων γεωτρήσεων, γιατί η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη», υποστηρίζει ο Γιώργος Στουρνάρας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Υδρογεωλογίας (ελληνικό τμήμα Διεθνούς Ενωσης Υδρογεωλόγων).

Χτυπά τον κώδωνα του κινδύνου για τα αγροτικά προϊόντα και το πόσιμο νερό τα επόμενα χρόνια, αν συνεχιστούν οι παράνομες γεωτρήσεις, με τις οποίες καθένας αντλεί όσο νερό θέλει, χωρίς να δίνει λογαριασμό πουθενά.

«Υπάρχουν κατάλληλα αρδευτικά συστήματα, που κάνουν οικονομία στο νερό, κατά 90%, όμως ο τρόπος ποτίσματος που επιλέγεται, εν έτει 2011, είναι απαράδεκτος», υποστηρίζει ο κ. Στουρνάρας. «Οι προβλέψεις είναι ότι σε 50 χρόνια, με την κλιματική αλλαγή, η Ελλάδα δεν θα έχει νερό, διότι:

1ον. Μειώνονται οι βροχοπτώσεις (με τοπικές εξαιρέσεις), ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η θερμοκρασία (μεγαλύτερες εξατμίσεις, μεγαλύτερες ανάγκες χρήσης νερού).

2ον. Γίνεται αλόγιστη χρήση νερού.

3ον. Βελτιώνεται το επίπεδο ζωής, που σηματοδοτεί αύξηση της κατανάλωσης νερού.

4ον. Αυξάνεται δημογραφικά ο πληθυσμός από μετανάστες και περιστασιακά από τουρίστες.

Ταυτόχρονα, δεν παύει να είναι βραχνάς για το νερό η χρήση φυτοφαρμάκων από παραγωγούς, τα οποία μεταφέρονται με τις αρδεύσεις. Με τις ανεξέλεγκτες γεωτρήσεις εύκολα τα λύματα μπορούν να μετακινηθούν και ν' απειλήσουν καλλιέργειες, αλλά και γενικότερα τον υδροφόρο ορίζοντα και τη δημόσια υγεία.

«Δεν έχουμε καταλάβει τι συμβαίνει με το νερό», υποστηρίζει ο κ. Στουρνάρας. «Οι ανεξέλεγκτες γεωτρήσεις είναι μεγάλη πληγή. Δημιουργούν τεράστια προβλήματα στο φυσικό περιβάλλον, στη ροή των υδάτων. Δεν μπορεί ο καθένας να κάνει μια γεώτρηση, όπου να 'ναι, χωρίς να την εγκρίνει ειδικός. Ζητήσαμε να μπει τουλάχιστον μετρητής στις νόμιμες γεωτρήσεις κι οι παράνομες να κλείσουν. Δεν μπορεί κάποιος να ποτίζει ασυλλόγιστα, ο άλλος να μην έχει να ποτίσει και τελικά να μην υπάρχει νερό γιατί το σπαταλάμε».

annio@enet.gr