Η δημιουργικότητα είναι σύμφυτη με τη ανθρώπινη φύση, είναι ανθρώπινη ανάγκη το να πάρεις απόλαυση από κάτι που επιμελήθηκες από τη γέννηση ως την ολοκλήρωσή του. Και δυστυχώς, στο παρόν κοινωνικό μοντέλο, ελάχιστοι καταφέρνουν να ικανοποιήσουν αυτή την ανάγκη στον εργασιακό τους χώρο.
Τα βλογς ήρθαν ακριβώς να δώσουν μια πιθανή διέξοδο σε υπαρκτές ανάγκες: την εσωτερική δίψα του ανθρώπου για δημιουργία και την ανάγκη της προσωπικής έκφρασης, την οποία δεν διοχετεύουν όλοι με τον ίδιο τρόπο.
Τι είναι ένα βλογ; Είναι μια δωρεάν πλατφόρμα, που δίνει τη δυνατότητα στον οποιονδήποτε, ακόμα και σε όσους δεν έχουν ιδέα από κώδικες, html και λοιπά σανσκριτικά, να φτιάξει έναν προσωπικό δημόσιο χώρο: σε αυτόν τον προσωπικό χώρο εκτίθεται δημιουργικά (γράφει, ζωγραφίζει, ανεβάζει φωτογραφίες, βίντεο, ή συνδυασμό όλων αυτών). Παράλληλα, μπορεί να «στήσει» τον χώρο του σύμφωνα με την αισθητική και την κοσμοθεωρία του, όπερ και δηλώνει τρόπον τινά ποιος είναι ο δημιουργός αυτός.
Σημαντικό είναι το γεγονός ότι ο χώρος είναι προσωπικός, αλλά και δημόσιος: λειτουργείς δηλαδή όπως εσύ αγαπάς στο χώρο σου, αλλά είσαι έτοιμος να δεχτείς κρίσεις και σχόλια, έχεις συναίσθηση του γεγονότος ότι δρας σε δημόσιο χώρο.
Από την άλλη, μια σημαντική διάκριση των βλογς ως διαδικασίας (και όχι σαν περιεχόμενο) εν σχέσει με τις «παραδοσιακές» μορφές δημοσιοποίησης της δημιουργικότητας (π.χ. έκδοση ενός βιβλίου, έκθεση ζωγραφικής) είναι το γεγονός ότι, οι πιθανότητες να έρθω, ως δημιουργός, σε επαφή με τους αποδέκτες του έργου μου και να αλληλεπιδράσω μαζί τους είναι απεριόριστες. Η αλληλεπίδραση και η δημιουργικότητα συνιστούν, θαρρώ, τη μεγάλη διαφορά μεταξύ παραδοσιακών τύπων «έκθεσης» και των καναλιών του διαδικτύου. Κάποιοι μάλιστα λένε πως τα σχόλια έχουν συχνά μεγαλύτερη αξία από το ίδιο το ποστ. Τα σχόλια εξελίσσουν το αρχικό δημιούργημα, το φωτίζουν διαφορετικά, το συμπληρώνουν, το αποκαθηλώνουν, το θέτουν σε άλλες διαστάσεις. Πιστεύω πως κάθε κείμενο που αφήνεται να πλεύσει μέσα στα πίξελς, αποκτά κατόπιν τη δική του αυτόνομη ζωή και δυναμική, και εν τέλει παύει να ανήκει στο δημιουργό του.
Μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία αλληλεπίδρασης, γεννήθηκε μια νέα μορφή έκφρασης της κοινωνικότητας, χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς. Το διαδίκτυο γενικότερα, μοιάζει με ένα μεγάλο παζάρι. Μπαίνεις μέσα, δοκιμάζεις προϊόντα, πιάνεις κουβέντα με κάποιους μαγαζάτορες, συναντάς παλιούς φίλους. Μόνο που αυτό το παζάρι δεν περιορίζεται στα στενά όρια της Καλλιδρομίου ή της Ηφαίστου: μπορεί να περιλαμβάνει ανθρώπους και δημιουργίες από ολόκληρο το «πλανητικό χωριό».
Ο καθένας από μας, λοιπόν, έχει πλέον την δυνατότητα να τοποθετηθεί δημόσια. Εφόσον βρει συνοδοιπόρους, μπορεί και να δράσει συλλογικά. Για την ακρίβεια, όποιος αναζητά τη δυνατότητα κοινωνικής παρέμβασης, αναπόφευκτα θα βρει συνοδοιπόρους. Με εκείνους με τους οποίους νιώθει πιο κοντά, θα οργανώσει βλογο-ημέρες (αφιερώματα σε ένα θέμα) ή και δράσεις όπως εκείνες για τα δάση κ.λπ. Πρόσφατα μάλιστα είδαμε --εδώ βέβαια με την αρωγή και άλλων εργαλείων, με περισσότερες δυνατότητες, όπως το twitter-- τον ρόλο που έπαιξε το διαδίκτυο σε μορφές συλλογικής δράσης όπως οι πλατείες, η αραβική και η ευρωπαϊκή άνοιξη κ.λπ. Σε καμία περίπτωση αυτό το πράγμα δεν συνιστά από μόνο του κίνημα, ρεύμα ή οτιδήποτε παρόμοιο. Δεν είναι καν ένα μόρφωμα, με την έννοια πως του λείπουν βασικά χαρακτηριστικά: δεν υπάρχει ομοιογένεια ή ομοιομορφία, αντιθέτως υπάρχει μια τεράστια ποικιλία όση και στην κοινωνία. Κάποιοι βέβαια, συν-βρίσκονται, συν-εργάζονται και γίνονται συν-οδοιπόροι. Αυτοί, κακά τα ψέματα, θα το έκαναν έτσι κι αλλιώς, θα έβρισκαν ο ένας τον άλλο και θα πορεύονταν μαζί: το διαδίκτυο απλώς ήταν ένα εργαλείο που λειτούργησε διευκολυντικά και επιτάχυνε τη συνεύρεση.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν συνιστούν κίνημα, αλλά οφείλουμε να μην τα υποτιμάμε, γιατί σε όρους ταχύτητας, ενίοτε και αποτελεσματικότητας, μπορεί όντως εργαλειακά να αποτελέσουν την θρυαλλίδα. Το θέμα της αξιοπιστίας πιθανά αποτελεί ερώτημα (είτε μιλάμε για ενημέρωση είτε για δράση), αλλά όχι λιγότερο ή περισσότερο από όσο σε οποιοδήποτε παραδοσιακό μέσο.
Μπορούν τα βλογς να υποκαταστήσουν τον παραδοσιακό Τύπο; Η απάντηση εξαρτάται από τον Τύπο. Σκότωσε η τηλεόραση το σινεμά; Προσωρινά, όσο το ίδιο το σινεμά περνούσε κρίση και ήταν σε ύφεση, ναι, η τηλεόραση πήρε το πάνω χέρι. Δεν πάψαμε όμως να φτιάχνουμε και να βλέπουμε ταινίες. Κάθε μέσο έχει τη δική του λειτουργία και το δικό του σκοπό. Άλλες ανάγκες καλύπτει ο παραδοσιακός τύπος, άλλες τα διαδικτυακά μέσα. Κι επειδή χαρτί και πίξελ δεν είναι σκοπός, αλλά εργαλεία, τα πάντα εξαρτώνται από τον τρόπο αξιοποίησής τους. Αν οι εφημερίδες συνεχίσουν να ακολουθούν τον κατήφορο που έχουν πάρει, απλά θα αυτοκτονήσουν -- αλλά αυτό θα το πάθαιναν ανεξαρτήτως διαδικτύου. Κι εδώ φυσικά σημαντικό παράγοντα αποτελεί και η κρίση, αλλά αυτή είναι μια άλλη, πολύ μεγάλη συζήτηση.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην Αυγή
Της Μαρίνας Κονταρά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου