Κάπνισµα: νόµος και συνήθεια

Από την Κοπεγχάγη, πρόσφατη και εντυπωσιακή για άκαπνους από τον αδιόρθωτο Νότο η παρατήρηση: Οι καπνιστές παρέµειναν σε τραπέζια έξω. Με το κρύο, κουβέρτες στη διάθεσή τους για τα πόδια.

Εικόνα, πρόσφατη επίσης, σε καλό εστιατόριο της Ανατολικής Αττικής: Στην είσοδο κιόλας η όσφρηση αντέδρασε στον καπνό. Η όραση τον συνέλαβε «αναθρώσκοντα» σε διπλανά τραπέζια µε αρκετούς αρειµάνιους καπνιστές.

Ενας µάλιστα, κυριολεκτικά «µπουκιά και ρουφηξιά», φρόντιζε προφανώς πολλαπλά (!) την υγεία του...
«Μας πνίγουν οι καπνιστές», είπα στον σερβιτόρο. Κούνησε αµήχανα το κεφάλι.
Η οργανική ευαισθησία απέναντι στην ψυχική - κοινωνική αναισθησία, σκέφθηκα. Κάποιος παραπέρα, µε το τσιγάρο βαθιά ανάµεσα στα δυο δάκτυλα κοντά στον αντίχειρα, φυσούσε απολαυστικά τον καπνό ψηλά. Προκλητικός, αξιολύπητος – για να θυµηθούµε τους αυθαίρετους(;) χαρακτηρισµούς του Ελληνα από τον δικαστή Κέλι – αλλά και γραφικός στην αγενή ανεµελιά του!.. Τον «καµάρωνα», αναγκαστικά! Αντιπροσωπευτικός εκφραστής µιας κυρίαρχης νοοτροπίας: Ελλειψη ευαισθησίας, αδιαφορία, επιπολαιότητα. Παράλληλα, ατελέσφορες ενέργειες, ασυνέπεια, αντιφατικές αποφάσεις. Οχι λίγοι οι αδιόρθωτοι ακόµη τώρα. Μάλιστα και σε ευρύχωρα καταστήµατα που θα µπορούσε να έχει γίνει ένας διαχωρισµός «καπνιστών» και «µη» µε αντίστοιχες επιγραφές!

Επίκαιρο παραµένει το ερώτηµα για τους υπευθύνους: Αφήνουµε τα πράγµατα στη ροή τους όταν δεν εφαρµόζονται οι νόµοι;

Για δύσκολους ή αδύνατους σε πειθαρχηµένη συµπεριφορά θα µπορούσαν οι νοµικές διαδικασίες να συνδυαστούν µε ψυχολογικές. Κάθε συνήθεια αποβάλλεται µε παρόµοιες διαδικασίες, όπως αυτές που την καθιέρωσαν. Προγραµµατίζουµε δηλαδή διαδικασίες τήρησης αρχών προσανατολισµού της συµπεριφοράς για απεξάρτηση απ’ τις «ανατολίτικες» εµπλοκές της. Αυτό σηµαίνει πολλαπλά κίνητρα και αντικίνητρα σε συνδυασµό µε αντίστοιχες συνθήκες και εναλλακτικές δυνατότητες, µε σταδιακή αλλά και συνεχή αντιµετώπιση, σε ατοµικά και κοινωνικά πλαίσια.

Νίκος Παπαδόπουλος
Καθηγητής-Συγγραφέας στα Νέα