"Για την κατάργηση των κομμάτων"

Όταν υπάρχουν κόμματα σε μία χώρα, προκύπτει αργά ή γρήγορα μια τέτοια κατάσταση πραγμάτων, ώστε να είναι αδύνατο να παρέμβουμε αποτελεσματικά στα δημόσια δρώμενα χωρίς να ενταχθούμε σε κόμμα και να παίξουμε το παιχνίδι. Οποισδήποτε ενδιαφέρεται για τα κοινά, επιθυμεί να ενδιαφερθεί αποτελεσματικά. Έτσι, αυτοί που έχουν ιδιαίτερη μέριμνα για το δημόσιο αγαθό, είτε παύουν να το σκέφτονται και στρέφονται σε κάτι άλλο, είτε περνούν από τη δοκιμασία των κομμάτων. Αλλά και σε τούτη την περίπτωση οι έγνοιες που παρουσιάζονται αποκλείουν τη μέριμνα για το δημόσιο αγαθό. Το κόμματα είναι ένας θεσπέσιος μηχανισμός, χάρη στον οποίο, σε ολόκληρη την επικράτεια μιας χώρας, δεν βρίσκεις ούτε έναν που να συγκεντρώνει την προσοχή του για να διακρίνει εν μέσω των δημοσίων πραγμάτων το αγαθό, τη δικαιοσύνη, την αλήθεια.
Ακολουθεί απόσπασμα από το βιβλίο

Γιὰ νὰ ἐκτιμήσουμε τὰ πολιτικὰ κόμματα σύμφωνα μὲ τὸ κριτήριο τῆς ἀλήθειας, τῆς δικαιοσύνης, τοῦ δημόσιου καλοῦ, ἁρμόζει νὰ ἀρχίσουμε νὰ ξεχωρίζουμε τὰ οὐσιαστικά τους γνωρίσματα.

Μποροῦμε νὰ ἀπαριθμήσουμε τρία:

Ἕνα πολιτικὸ κόμμα εἶναι μιὰ μηχανὴ κατασκευῆς συλλογικοῦ πάθους.

Ἕνα πολιτικὸ κόμμα εἶναι ἕνας ὀργανισμὸς καμωμένος νὰ ἀσκεῖ συλλογικὴ πίεση στὴ σκέψη καθενὸς ἀνθρώπου ποὺ ἀποτελεῖ μέλος του.

Πρῶτος σκοπός, καὶ σὲ τελικὴ ἀνάλυση ὁ μοναδικός κάθε πολιτικοῦ κόμματος εἶναι νὰ ἐνδυναμώνεται τὸ ἴδιο καὶ τοῦτο χωρὶς κανένα ὅριο.

Τὸ τριπλὸ αὐτὸ χαρακτηριστικὸ δείχνει ὅτι κάθε κόμμα εἶναι ὁλοκληρωτικὸ ἀπὸ φύση καὶ πρόθεση. Ἐὰν δὲν εἶναι στὴν πραγματικότητα, τοῦτο ὀφείλεται στὸ ὅτι οἱ ὑποστηριχτές του δὲν εἶναι λιγότερο ὁλοκληρωτικοὶ ἀπὸ ἐκεῖνο.

Τὰ τρία αὐτὰ γνωρίσματα ἀποτελοῦν ἔμπρακτες ἀλήθειες ὁλοφάνερες σὲ ὅποιον ἔχει προσεγγίσει τὴ ζωὴ τῶν κομμάτων.

Τὸ τρίτο χαρακτηριστικὸ εἶναι ἡ ξεχωριστὴ περίπτωση ἑνὸς φαινομένου ποὺ παράγεται παντοῦ ὅπου τὸ συλλογικὸ κυριαρχεῖ στὰ σκεπτόμενα ὑποκείμενα. Εἶναι ἡ ἀντιστροφὴ τῆς σχέσης μεταξὺ σκοποῦ καὶ μέσου.

Παντοῦ, χωρὶς καμία ἐξαίρεση ὅλα ὅσα θεωροῦνται σκοποὶ εἶναι ἀπὸ τὴ φύση τους, ἀπὸ τὸν ἴδιο τους τὸν ὁρισμό, ἀπὸ τὴν οὐσία τους καὶ κατὰ τὸν πιὸ αὐτονόητο τρόπο ἀποκλειστικὰ καὶ μόνο μέσα. Θὰ μπορούσαμε νὰ παραθέσουμε ὅσα παραδείγματα θέλουμε σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς. Χρῆμα, ἐξουσία, κράτος, ἐθνικὸ μεγαλεῖο, οἰκονομικὴ παραγωγή, πανεπιστημιακὰ διπλώματα καὶ πλῆθος ἄλλα.

Μονάχα τὸ ἀγαθὸ εἶναι σκοπός. Καθετὶ ποὺ ἀνήκει στὸ ἐπίπεδο τῶν γεγονότων βρίσκεται στὴν τάξη τοῦ μέσου.Ὅμως, ἡ συλλογικὴ σκέψη εἶναι ἀνίκανη νὰ ὑψωθεῖ πάνω ἀπὸ τὸ ἐπίπεδο τῶν γεγονότων. Εἶναι μιὰ σκέψη ζωώδικη. Δὲν διαθέτει τὴν ἔννοια τοῦ ἀγαθοῦ παρὰ ἴσα ἴσα γιὰ νὰ διαπράξει τὸ σφάλμα νὰ θεωρήσει αὐτὸ ἢ ἐκεῖνο τὸ μέσο ὡς ἕνα ἀπόλυτο ἀγαθό.

Αὐτὸ ἰσχύει γιὰ τὰ κόμματα. Ἕνα κόμμα εἶναι κατὰ κανόνα ἕνα ἐργαλεῖο γιὰ νὰ ὑπηρετήσει μιὰ ὁρισμένη ἀντίληψη γιὰ τὸ δημόσιο ἀγαθό.

Τοῦτο ἀληθεύει ἀκόμη καὶ γι’ αὐτοὺς ποὺ συνδέονται μὲ συμφέροντα μιᾶς κοινωνικῆς κατηγορίας, γιατὶ ὑπάρχει πάντα μιὰ ὁρισμένη ἀντίληψη γιὰ τὸ δημόσιο ἀγαθὸ χάρη στὴν ὁποία θὰ ὑπάρχει σύμπτωση ἀνάμεσα στὸ δημόσιο ἀγαθὸ καὶ τὰ συμφέροντα. Πρόκειται ὅμως γιὰ ἐξαιρετικὰ ἀσαφὴ ἀντίληψη. Αὐτὸ ἀληθεύει ἀνεξαιρέτως καὶ σχεδὸν χωρὶς διαφορὰ βαθμῶν. Τὰ κόμματα τὰ πιὸ ἀσυνεπὴ καὶ τὰ πιὸ αὐστηρὰ ὀργανωμένα εἶναι ἴσα λόγω τῆς ἀσάφειας τῶν ἀρχῶν τους. Κανένας, ὅσο κι ἂν μελέτησε σὲ βάθος τὴν πολιτική, δὲν θὰ ἦταν ἱκανὸς νὰ ἐκθέσει μὲ ἀκρίβεια καὶ διαύγεια τὶς ἀρχὲς ἑνὸς κόμματος, περιλαμβανομένου, ἂν τὸ ἔφερνε ἡ περίσταση καὶ τοῦ δικοῦ του.

Οἱ ἄνθρωποι οὔτε ποὺ τὸ ὁμολογοῦν στὸν ἑαυτό τους. Ἐὰν τὸ ὁμολογοῦσαν, θὰ δοκίμαζαν ἁπλοϊκὰ νὰ δοῦν σὲ αὐτὸ τὸ σημάδι μιᾶς προσωπικῆς ἀνικανότητας, μὴ ἔχοντας ἀναγνωρίσει ὅτι ἡ ἔκφραση οἱ ἀρχὲς ἑνὸς πολιτικοῦ κόμματος δὲν μπορεῖ ποτέ, ἀπὸ τὴν ἴδια τὴ φύση τῶν πραγμάτων, νὰ σημαίνει τίποτα.
(Αρμός)
Σιμόνη Βεϊλ
http://www.protagon.gr/