Κυριακή 29 Αυγούστου 2010

H Δημοκρατια των ΜΜΕ

Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύ μεγάλος “λόγος” για τα ΜΜΕ . Εκείνο όμως που προκαλεί μεγάλη περιέργεια είναι η σχέση ΜΜΕ-πολιτικής ,και ο τρόπος που το ένα κομμάτι εξυπηρετεί το άλλο . Αυτό θα προσπαθήσω να αναλύσω όσο μπορώ , με τις λίγες γνώσεις μου , προσπαθώντας να μοιραστώ και με άλλους αυτές τις απόψεις μέσα από τα blogs .
Ας ξεκινήσουμε πρώτα από τους δημοσιογράφους , που αποτελούν τη βάση αλλά και ταυτόχρονα το εργαλείο των ΜΜΕ .
Ο δημοσιογράφος έχει έναν εντελώς δικό του τρόπο θέασης του κόσμου : Προβάλλει την αμεσότερα θεατή άποψη του κοινωνικού κόσμου δηλαδή τα άτομα , τα πεπραγμένα τους και κυρίως τα κακά πεπραγμένα τους , με στόχο την καταγγελία και την κατάκριση .Το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον κλίνει περισσότερο προς τα υποτιθέμενα συμπεράσματα και λιγότερο προς τις διαδικασίες μέσω των οποίων οδηγείται κανείς σε αυτά . Οι ίδιοι λαμβάνουν μέρος σε αυτό που λέμε πολιτικό έλεγχο ή πολιτική παρέμβαση , με το να αποδέχονται το διορισμό συγκεκριμένων προσώπων σε ιθύνουσες θέσεις . Η επαγγελματική αβεβαιότητα οδηγεί στην ενσυνείδητη ή ασυνείδητη συμμόρφωση , απέναντι σε τέτοια μορφή κανόνων και λογοκρισίας , ώστε να μην χρειάζεται να ανακαλείται στην τάξη από άλλους . Αυτό φυσικά έχει αντίκτυπο στο περιεχόμενο των πληροφοριών που περνούν προς τους ακροατές – θεατές .
Η ιδιοκτησία καθορίζει το περιεχόμενο : το περιεχόμενο καθορίζεται από τους ιδιοκτήτες αλλά με συγκεκριμένο τρόπο . Υπάρχουν μηχανισμοί που εξασφαλίζουν σε μεγάλο βαθμό το ότι οι άνθρωποι που βγαίνουν στον αέρα θα κάνουν αυτό που θέλουν οι ιδιοκτήτες και οι επενδυτές . Έτσι εξασφαλίζεται η προώθηση κάποιον ανθρώπων στη θέση του διευθυντή ή του αρχισυντάκτη αν αυτοί ενστερνίζονται τις αξίες των ιδιοκτητών . Από αυτό το σημείο και μετά μπορούν να περιγράφουν τους εαυτούς τους ως απόλυτα ελεύθερους . Έτσι εξηγείται , εν μέρει βέβαια , το γεγονός πως ποτέ και σε καμία εκπομπή δεν τίθεται θέμα “ελευθερίας του τύπου” , γιατί οι ίδιοι αισθάνονται ελεύθεροι και θεωρούν τον εαυτό τους ελεύθερο αφού δεν έχουν επίγνωση πως στην πραγματικότητα δεν υπηρετούν την δημοσιογραφία αλλά τους “αφέντες τους”. Τις περισσότερες φορές βέβαια έχουν απόλυτη επίγνωση για το τι λένε και το τι κάνουν , αλλά ας το αφήσουμε ….έτσι !
Φτάνοντας λοιπόν στις ειδήσεις έχουμε την πεμπτουσία της ενημέρωσης . Προκειμένου ο θεατής να μην μπορεί να ξεχωρίσει τι είναι σημαντικό και τι όχι , τα πάντα αποκαλούνται “είδηση” και μπαίνουν στα δελτία υπό την μορφή “ειδήσεων ποικίλης ύλης”. Αυτές είναι κατά βάση ειδήσεις αντιπερισπασμού . “Omnibus” , δηλαδή για τους πάντες . Δεν σοκάρουν , δεν διακυβεύουν τίποτε , δεν διχάζουν , και κυρίως πρέπει να προκαλούν την συναίνεση αλλά χωρίς να θίγουν κάτι σημαντικό . Η “μικρο-είδηση” ενδιαφέρει όλο τον κόσμο , χωρίς να έχει συνέπειες , ενώ ταυτόχρονα απορροφά χρόνο που θα μπορούσε να είναι πολύτιμος , ώστε να ειπωθεί κάτι σημαντικό . Μην ξεχνάμε πως τα ευτελή πράγματα είναι τόσο πολύτιμα γιατί μπορούν να αποκρύψουν τα εξαιρετικά σημαντικά . Δεν πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε το μεγάλο κομμάτι της ενημέρωσης που αφορά στις “ειδήσεις πολυτελείας” , που δεν είναι άλλες από αυτές με τις οποίες μας βομβαρδίζουν κάθε μεσημέρι , και όχι μόνο . Ποιος παντρεύτηκε με ποια , αν βαφτίστηκε το παιδί του τάδε ή αν η τάδε τραγουδίστρια θα πάει σε σχολή υποκριτικής για να γίνει και ηθοποιός . (Παναγιά κοντά μας) .
Με τις παραπάνω διαδικασίες , οι δημοσιογράφοι καταφέρνουν να αποκρύπτουν τα πραγματικά τους συμφέροντα πίσω από το προσωπείο της φιλελεύθερης αντικειμενικότητας . Στην ουσία δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα κοσμικό ιερατείο που προσπαθεί να δικαιολογήσει την απάνθρωπη πολιτική του κράτους συγκαλύπτοντάς την με ηθικούς όρους . Δεν μιλάω φυσικά για την πλειονότητα των δημοσιογράφων , αλλά για αυτούς που προβάλλονται περισσότερο από τα μέσα για όλους τους παραπάνω λόγους.
Οι πολιτικοί όταν βγαίνουν στην τηλεόραση το κάνουν για εντελώς διαφορετικούς λόγους . «Υπάρχω , άρα γίνομαι αντιληπτός.» Γίνεται αντιληπτός από τους δημοσιογράφους , αλλά και από τους ανθρώπους , αφού δεν μπορεί να στηριχθεί στο έργο που έχει κάνει προκειμένου να υπάρξει στο διηνεκές , δεν έχει άλλη διέξοδο .Υποτάσσεται με ευχαρίστηση , τις περισσότερες φορές , στους όρους παρουσίασης των μέσων , αλλάζοντας την πολιτική επικοινωνία . Η πολιτική πληροφόρηση και η παρουσία των πολιτικών στα ΜΜΕ γίνεται με τους σκηνοθετικούς κανόνες των ψυχαγωγικών ειδών και ιδιαίτερα με τους σκηνοθετικούς κανόνες και τεχνικές του θεάτρου . Λόγο των οικονομικών τους και τεχνικών τους χαρακτηριστικών , τα μέσα καταλαμβάνουν κεντρική και αποφασιστική θέση στην πολιτική . Ο κανόνας αυτός ισχύει περισσότερο για όσους δεν έχουν ειδικά πολιτικά ενδιαφέροντα και γνώση δηλαδή δεν είναι με κάποιο τρόπο πολιτικά ενεργοί . Στην πραγματικότητα ισχύει με μεγάλη ένταση για την πλειοψηφία των ανθρώπων των σύγχρονων κοινωνιών . Έχουμε μία νέα πολιτική επικοινωνία που δημιουργεί μία νέα πολιτική πραγματικότητα αλλάζοντας σε μεγάλο βαθμό το πολιτικό σύστημα .
Η μορφή του πολιτικού συστήματος αποτελείται από το κοινό των μέσων , τους τηλεγενείς πολιτικούς και τις διαρκείς δημοσκοπήσεις που καταγράφουν την εμβέλεια και την αποδοχή των τηλεγενών πολιτικών στο κοινό . Έτσι η ιδιότητα του τηλεθεατή σκεπάζει την ιδιότητα του πολίτη , η ιδιότητα του ηθοποιού έχει σκεπάσει εκείνη του πολιτικού και οι μονολεκτικές απαντήσεις σε απλές και μονοσήμαντες ερωτήσεις αντικαταστάθηκαν από την αποδοχή και τον εμπλουτισμό σύνθετων πολύπλοκων πολιτικών προτάσεων . Τα πολιτικά ζητήματα γίνονται αντιληπτά μέσω των ΜΜΕ . Η διαπραγμάτευση των πολιτικών ζητημάτων παύει σταδιακά να γίνεται στα πλαίσια άλλων θεσμών και μορφών επικοινωνίας όπως τα κόμματα , τα κοινωνικά κινήματα , τα συνδικάτα κλπ . Τα ΜΜΕ εκτοπίζουν όλους τους θεσμούς ανάμεσα στην κοινωνία και το κράτος , κυρίως όμως εκτοπίζουν την έννοια της συμμετοχής των πολιτών , δημιουργώντας στο φαντασιακό τους την αίσθηση του ότι «στην πολιτική δεν μπορούμε να έχουμε όλοι γνώμη» παρά μόνον αυτοί που παρουσιάζονται από τα μέσα ως ειδικοί .
Σε τέτοιου είδους δημοκρατία στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης δεν προέχουν τα πολιτικά κριτήρια , διότι η τηλεοπτική δημοκρατία δεν αναλαμβάνει την ευθύνη για τις αποφάσεις και τις ενέργειές της , δεν λογοδοτεί σε κανέναν , δεν μπορεί να αντιπροσωπεύσει κανέναν αλλά κυρίως διότι δεν υπάρχει πολιτική στις αμέτρητες ώρες συζητήσεων των talk shows .

Συνεχίζεται… http://tsipis-checkmedia.blogspot.com

http://psarokefalos.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου