Η φτώχεια χτυπά μισό εκατομμύριο Ελληνόπουλα

Φαντάζει σαν τραγική ειρωνεία: φέτος, έτος καταπολέμησης της φτώχειας για την Ευρώπη, στην Ελλάδα φαίνεται να καλπάζει. Δεν αφορά μόνο τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, τους επισφαλώς απασχολούμενους, τα άτομα με προβλήματα υγείας ή τους χαμηλοσυνταξιούχους.

Η φτώχεια επεκτείνεται στα ανήλικα υπονομεύοντας το μέλλον της επόμενης γενιάς αφού τα φτωχά παιδιά έχουν τριπλάσια πιθανότητα να παραμείνουν φτωχοί ενήλικες στη ζωή τους. Σχεδόν μισό εκατομμύριο παιδιά βιώνουν τη φτώχεια στη χώρα μας. Επιπλέον η αύξηση των ανέργων οξύνει περαιτέρω την κατάσταση, ενώ είναι οι μέσης και υψηλής εκπαίδευσης νέοι αυτοί που πλέον εμφανίζεται να πλήττονται περισσότερο από την έλλειψη εργασίας.

Καθίσταται έτσι επιτακτικότερη η ανάγκη για αποτελεσματικές πολιτικές άρσης των ανισοτήτων. Τα παραπάνω ευρήματα συνθέτουν το Κοινωνικό Πορτρέτο της Ελλάδας για το 2010, την έκδοση του Ινστιτούτου Κοινωνικής Πολιτικής του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών με 14 στοιχειοθετημένες αναλύσεις για επίκαιρα θέματα όπως είναι οι κοινωνικές ανισότητες, η απασχόληση και οι πολιτικές κοινωνικής ένταξης για την περίοδο από το 2008 μέχρι τις αρχές του 2010.

Σταχυολογώντας μερικά από τα κυριότερα συμπεράσματα που παραθέτουν 19 εμπειρογνώμονες στις 250 σελίδες της έκδοσης:

* Η φτώχεια στη χώρα μας αγγίζει το 20% του πληθυσμού και βρίσκεται σταθερά πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ φέτος εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά μία ποσοστιαία μονάδα.

* Αναποτελεσματικές κρίνονται και οι πολιτικές παρεμβάσεις για την καταπολέμηση της φτώχειας: ο κίνδυνος φτώχειας μειώθηκε μόλις από το 23% στο 20% με την εισοδηματική υποστήριξη.

* Μειώθηκε ο κίνδυνος φτώχειας που αντιμετωπίζουν τα ηλικιωμένα άτομα (65+) από 28% το 2005 σε 22% το 2008.

* Αντίθετα, έχουμε από τα μεγαλύτερα ποσοστά (23,3%) παιδιών που ζουν σε οικονομικά φτωχά νοικοκυριά. Ποσοστό που ξεπερνά τη φτώχεια στο γενικό πληθυσμό και αντιστοιχεί σε περίπου 449 χιλιάδες ανήλικα και παρουσίασε αυξητική τάση μεταξύ 2004-7, αν και ο αριθμός των παιδιών μειώθηκε. Σ' αυτά τα νοικοκυριά οι υπεύθυνοι έχουν υψηλότερα ποσοστά ανεργίας και χαμηλότερα σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πληθυσμό ποσοστά απασχόλησης. Το 47% του συνόλου των παιδιών και τα περισσότερα φτωχά παιδιά (62,2%) ζουν στις αραιοκατοικημένες περιοχές.

* Σημαντικός -της τάξης του 27%- είναι ο κίνδυνος φτώχειας για τα νοικοκυριά με τρία ή περισσότερα παιδιά και αντίστοιχος για τις μονογονεϊκές οικογένειες.

* Ομως ούτε οι εργαζόμενοι προστατεύονται απ' τη φτώχεια καθώς το 14% των απασχολούμενων στη χώρα μας είχε εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας. Υψηλότερος είναι ο κίνδυνος φτώχειας (19%-27%) για τους προσωρινά ή μερικώς απασχολούμενους και εποχιακά εργαζομένους. Τον πιο υψηλό κίνδυνο φτώχειας ωστόσο αντιμετωπίζουν οι άνεργοι (37%).

* Αυξημένοι ήδη από το 2008 ήταν οι δείκτες υλικής αποστέρησης για την Ελλάδα, καθώς οι μισοί (50%) δεν άντεχαν οικονομικά ετήσιες διακοπές μιας βδομάδας, το 27% δεν είχε λεφτά για έκτακτες αλλά αναγκαίες δαπάνες και το 24%, σχεδόν ο ένας στους τέσσερις, αδυνατούσε να πληρώσει ενοίκιο ή δόση αγοράς κατοικίας ή δάνειο για οικοσκευή ή να εξοφλήσει κάποιο λογαριασμό ρεύματος ή νερού.

* Αύξηση των ανέργων κάθε ηλικίας και εκπαιδευτικού επιπέδου, αύξηση των μακροχρόνια ανέργων, σημαντική μείωση της μισθωτής εργασίας, αύξηση της μερικής απασχόλησης και αυτής στον αγροτικό τομέα με παράλληλη μείωση της απασχόλησης στον δευτερογενή και τριτογενή τομέα χαρακτηρίζουν την αγορά εργασίας την περίοδο 2008-2009.

* Μεγαλύτερη μείωση παρατηρήθηκε στην απασχόληση εργαζομένων με μέση (-2,1%) ή υψηλού (-1,8%) επιπέδου εκπαίδευση, ενώ αντίθετα αυξήθηκε ελαφρά η απασχόληση αποφοίτων Γυμνασίου.

Η μόρφωση

* Η μόρφωση δεν εξασφαλίζει επαγγελματική αποκατάσταση: έτσι τα άτομα μέσης εκπαίδευσης αντιμετωπίζουν το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας (10,1%) και ακολουθούν με 9,2% οι απόφοιτοι ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης ή, οι κάτοχοι μεταπτυχιακού. Οσοι τελείωσαν το Γυμνάσιο έχουν το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας (8,6%).

Το έλλειμμα συνεννόησης μεταξύ των εκπροσώπων της τρόικας και των συνομιλητών τους από την ελληνική διοίκηση όσον αφορά τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής αγοράς εργασίας, που θα τους επισημάνει τα λάθος συμπεράσματα και περιττά μέτρα που κανένας παραγωγικός φορέας δεν επιθυμεί, ανέδειξε στη χθεσινή παρουσίαση του Κοινωνικού Πορτρέτου ο διοικητής του ΟΑΕΔ και αλλοτινό μέλος του ΕΚΚΕ, Ηλίας Κικίλιας, από τους κύριους ομιλητές μαζί με τους καθηγητές Γιάννη Σακκέλη και Ηλία Κατσούλη. Ο τελευταίος εστίασε στην αποεμπορευματοποίηση της εργασίας στη χώρα μας, που σε συνδυασμό με τη διεθνοποίηση της αγοράς εργασίας και τον εκπατρισμό ακόμη και άκρως εξειδικευμένων εργασιών σε χαμηλού κόστους εργασίας χώρες, έχει ανατρέψει ριζικά αγορά εργασίας και εργασιακές σχέσεις.

Της Ιωάννας Σωτήρχου στο enet.gr