Υπόθεση εργασίας: Ας υποθέσουμε ότι το χωριό Χ είναι το μοναδικό μέρος με το πιο προικισμένο χώμα στον κόσμο για την παραγωγή αγγουριού. Έτσι λοιπόν το χωριό μας είναι διάσημο σε όλον τον κόσμο για τα παγκοσμίως υπέροχα αγγουράκια του, που όσα και να παράγει πάντα θα του ζητάνε περισσότερα για εξαγωγή. Τούτου δοθέντος, ο κοινοτάρχης του χωριού απαλλοτριώνει όσες περισσότερες εκτάσεις μπορεί για να καλλιεργήσει τα αγγουράκια και να μεγιστοποιήσει το θείο αυτό δώρο της πάτριας γης, προς όφελος ολόκληρου του χωριού, οι δε χωριάτες τρέχουν να διοριστούν ως αγγουροκαλλιεργητές στην κοινότητα, δόξα τω θεώ δουλειά υπάρχει για όλους... Αλλάζει όμως ο καιρός, να βροχές, να χαλάζια, να καταιγίδες, βγαίνει και μία έρευνα από μία αμερικανο-ευρωπαϊκή τρόϊκα που λέει, «κοιτάξτε να δείτε, η αγγουρίνη που υπάρχει μόνο στο χώμα του χωριού σας και σας χάρισε την ευμάρεια και την ευδαιμονία τόσα χρόνια εκφυλίστηκε ανεπανόρθωτα από την θεομηνία (ή ναθρωπο-μηνία) της όξινης βροχής, έγινε τοξική προκαλεί πλέον ανεπανόρθωτη δυσπεψία στον οργανισμό, ως εκ τούτου κανονίστε τι θα κάνετε, εμείς πάντως δεν ξαναψωνίζουμε τα αγγουράκια σας...».
Τι κάνουμε τώρα; Πρώτη λύση: Θα τα τρώμε όλα μόνοι μας! Ναι, ας πούμε ότι τρώμε μόνο αγγουράκια (κι ας φέρνουν δυσπεψία), αλλά δεν χρειαζόμαστε για να ζήσουμε και νερό, και φάρμακα, και ξύλα για το τζάκι, κλπ. και εμείς στο χωριό τόσα χρόνια δεν παράγουμε σχεδόν τίποτα άλλο εκτός από αγγουράκια. Δεύτερη λύση: Θα διώξουμε τους μισούς κοινοτικούς υπαλλήλους αφού δεν έχουμε να τους πληρώνουμε, θα πουλάμε κοψοχρονιά τα αγγουράκια σε τριτοκοσμικά χωριά που δεν τους ενοχλεί και τόσο η δυσπεψία και θα δανειστούμε από τα διπλανά χωριά βάζοντας υποθήκη όλα μας τα κτήματα για να μπορούμε να πληρώνουμε τους υπόλοιπους αγγουροποιούς (και συνταξιούχους βεβαίως). Ναι, αλλά μακροπρόθεσμα δεν θα χάσουμε έτσι τα κτήματά μας; Αφού τα αγγουράκια μας είναι άχρηστα και τα πουλάμε σχεδόν τζάμπα, ενώ η παραγωγή τους μας στοιχίζει ακριβότερα (πληρώνουμε εργαζόμενους, λιπάσματα, αναλώσιμα, πότισμα, μεταφορά των αγγουριών στα τριτοκοσμικά χωριά κλπ.), πάλι «μέσα θα μπούμε» και τελικά θα χάσουμε τη γη μας που έχουμε ήδη υποθηκεύσει... Τι μας μένει; Είδαν κι απόειδαν οι χωρικοί από τους εγχώριους φωστήρες, είπαν να καλέσουν έναν εξωτερικό υποψήφιο για κοινοτάρχη, έναν ας πούμε καθηγητή κοινωνιο-ανθρωπολογίας εξ εσπερίας. Ανεξαρτήτως του αν θα τον υπερψήφιζε ο κυρίαρχος χωριάτης, τι θα πρότεινε ενδεχομένως ο καθηγητής στην προεκλογική στρογγυλή τράπεζα;
«Βρε παιδιά, μήπως να «ξανακόψουμε» τα κοινοτικά χωράφια σε μικρότερα και να μάθουμε να ξανακαλλιεργούμε όλα αυτά που μας χρειάζονται για να ζήσουμε; Ή μήπως αν θέλουμε να είμαστε πιο τολμηροί και άμεσοι, να «νοικιάσουμε» τους καλύτερους και εξειδικευμένους αγγουροποιούς μας σε διπλανά χωριά που δεν έχουν στο χώμα τους την πεντανόστιμη αλλά τοξική αγγουρίνη και αυτοί να φέρουν με τη σειρά τους λεφτά στο χωριό μας; Μήπως ακόμα να δούμε ποιοι ήταν αυτοί που μας έπεισαν πώς μπορούμε να ζήσουμε κι εμείς κι αυτοί μακάριοι μόνο με αγγουράκια; Κι αν δεν μας κάνουν, εάν έτρωγαν τα μισά αγγουράκια στο δρόμο προς τις διεθνείς αγορές, να τους αλλάξουμε και να φροντίσουμε να έχουμε κι εμείς άποψη γι’ όλα αυτά στο μέλλον!
Αν μεταφέρουμε λοιπόν αυτήν την ιστορία και στο πολύπαθο ελληνικό δημόσιο, το οποίο φοβάμαι ότι δεν διαφέρει και πάρα πολύ από το χωριό Χ, τι συμπέρασμα θα μπορούσαμε να βγάλουμε;
1. Εάν δεχτούμε ότι τόσο τα δανεικά με τα οποία ζούσαμε τόσα χρόνια, όσο και ότι αντιπαραγωγικό ή και παρασιτικό συντηρούσαμε τόσο καιρό είναι τοξικό, [γιατί, αλλλίμονο, ήρθε η ώρα του λογαριασμού...], μήπως να στραφούμε κι εμείς λίγο περισσότερο στην αυτάρκεια; Να παράγουμε ως χώρα όσα περισσότερα από τα βασικά που μας χρειάζονται για να ζήσουμε; Να αυτοοργανωθούμε ως πολίτες - αν δεν μπορεί το κράτος - και αντί να αγοράζουμε ο καθένας κι από ένα αυτοκίνητο σε κάθε χωριό ή παρόμοια εισαγόμενα αγαθά, να επενδύσουμε - πολύ λιγότερα ο καθένας - για να βρούμε ένα συλλογικό τρόπο ικανοποίησης των αναγκών μας για μεταφορά, για ασφάλεια ή οτιδήποτε άλλο;
2. Μήπως θα έπρεπε το κράτος που διαθέτει καλώς ή κακώς αυτή τη στιγμή πλεονάζον προσωπικό να δανείσει και χρόνο εργασίας και τεχνογνωσία στον ιδιωτικό τομέα, ή και στην κοινωνική επιχειρηματικότητα, που το έχουν ανάγκη για να «επανεκκινήσουν» και φυσικά να επιβραβευτούν ανάλογα όσοι δημόσιοι υπάλληλοι το αποτολμήσουν όταν επιστέψουν στην υπηρεσία τους (πρωτίστως με την εξέλιξή τους, γιατί από ρευστό δεν μπορεί να δώσει και πολλά το κράτος...). Μήπως είναι ώρα το ελληνικό κράτος να καθιερώσει και την τηλεργασία του υπαλλήλου από το σπίτι και να γλυτώσει εκατομύρια ευρώ από ενοίκια που τα περισσότερα πληρώνονται χωρίς πραγματικό λόγο; Δεν θα ήταν προτιμότερο να μην εισπράττουν κάποιοι προνομιούχοι ενοίκια από το να κόβονται συνεχώς οι μισθοί από οικογένειες που δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα, αλλά και ότι εισόδημα έχουν το επαναπροωθούν (εξ ανάγκης) στον κύκλο της οικονομίας; Αυτό βέβαια θα προϋπέθετε την ισομερή και ορθολογική ανάθεση έργου (και την ηλεκτρονική παρακολούθηση της εκτέλεσης) σε όλους αυτούς τους υπαλλήλους που θα εργάζονται από το σπίτι, την εξ ολοκλήρου ηλεκτρονική αρχειοθέτηση, το ηλεκτρονικό πρωτόκολλο για όλες τις υπηρεσίες του δημοσίου (ώστε να μην πηγαινοέρχεται ασκόπως ο πολίτης στις υπηρεσίες για να πηγαίνει και να παίρνει χαρτιά...), τις ηλεκτρονικές διασκέψεις, κλπ. Πράγματα που θα στοίχιζαν ελάχιστα σε σχέση με το προσδοκώμενο κοινωνικό όφελος. Θα αρκούσαν μόνο κάποιοι συγκεκριμένοι χώροι για συναντήσεις των πολιτών με τους δημόσιους λειτουργούς κατόπιν ραντεβού.
Μπορούμε να φανταστούμε πόσοι θα αντιστέκονταν σε όλα αυτά που έχουν μάθει τόσα χρόνια να κάνουν αλλιώς, αλλά όταν έρθει (μετά την κοινωνική) και η οικονομική χρεοκοπία, θα είναι ήδη πολύ αργά για να αντισταθεί ο οποιοσδήποτε απο εμάς... Ας αναλογιστούμε όμως και πόσο ωφέλιμο θα ήταν κάτι τέτοιο για το φυσικό περιβάλλον (με την μείωση της εκπομπής ρύπων από τις μετακινήσεις), αλλά και για το οικονομικό μας περιβάλλον (αν δεν κάνω λάθος και το τραγικά αρνητικό ισοζύγιο εισαγωγών-εξαγωγών τροφοδοτεί έμμεσα την παραγωγική και συνακόλουθα δημοσιονομική κρίση...)
3. Όσον αφορά το τρίτο σημείο, μάλλον δεν χρειάζεται να ειπωθούν και πολλά, «η πλατεία του χωριού» δείχνει σιγά-σιγά το δρόμο προς μία πιό αληθινή δημοκρατία. Ένα πρώτο καθαρτικό βήμα θα ήταν η αλλαγή των νόμων καταχρηστικής αυτοπροστασίας των τριακοσίων, είτε υποχρεώνοντας τους ίδιους να τους αλλάξουν, είτε – ακόμα καλύτερα – φέρνοντας άλλους να ψηφίσουν καλύτερους νόμους (για εμάς και όχι για εκείνους)...
του Νίκου Σαραντάκη, Ψυχοθεραπευτή και επιστημονικού υπευθύνου Θεματικών Ομάδων Υγείας και Εργασίας των Οικολόγων-Πρασίνων
Τι κάνουμε τώρα; Πρώτη λύση: Θα τα τρώμε όλα μόνοι μας! Ναι, ας πούμε ότι τρώμε μόνο αγγουράκια (κι ας φέρνουν δυσπεψία), αλλά δεν χρειαζόμαστε για να ζήσουμε και νερό, και φάρμακα, και ξύλα για το τζάκι, κλπ. και εμείς στο χωριό τόσα χρόνια δεν παράγουμε σχεδόν τίποτα άλλο εκτός από αγγουράκια. Δεύτερη λύση: Θα διώξουμε τους μισούς κοινοτικούς υπαλλήλους αφού δεν έχουμε να τους πληρώνουμε, θα πουλάμε κοψοχρονιά τα αγγουράκια σε τριτοκοσμικά χωριά που δεν τους ενοχλεί και τόσο η δυσπεψία και θα δανειστούμε από τα διπλανά χωριά βάζοντας υποθήκη όλα μας τα κτήματα για να μπορούμε να πληρώνουμε τους υπόλοιπους αγγουροποιούς (και συνταξιούχους βεβαίως). Ναι, αλλά μακροπρόθεσμα δεν θα χάσουμε έτσι τα κτήματά μας; Αφού τα αγγουράκια μας είναι άχρηστα και τα πουλάμε σχεδόν τζάμπα, ενώ η παραγωγή τους μας στοιχίζει ακριβότερα (πληρώνουμε εργαζόμενους, λιπάσματα, αναλώσιμα, πότισμα, μεταφορά των αγγουριών στα τριτοκοσμικά χωριά κλπ.), πάλι «μέσα θα μπούμε» και τελικά θα χάσουμε τη γη μας που έχουμε ήδη υποθηκεύσει... Τι μας μένει; Είδαν κι απόειδαν οι χωρικοί από τους εγχώριους φωστήρες, είπαν να καλέσουν έναν εξωτερικό υποψήφιο για κοινοτάρχη, έναν ας πούμε καθηγητή κοινωνιο-ανθρωπολογίας εξ εσπερίας. Ανεξαρτήτως του αν θα τον υπερψήφιζε ο κυρίαρχος χωριάτης, τι θα πρότεινε ενδεχομένως ο καθηγητής στην προεκλογική στρογγυλή τράπεζα;
«Βρε παιδιά, μήπως να «ξανακόψουμε» τα κοινοτικά χωράφια σε μικρότερα και να μάθουμε να ξανακαλλιεργούμε όλα αυτά που μας χρειάζονται για να ζήσουμε; Ή μήπως αν θέλουμε να είμαστε πιο τολμηροί και άμεσοι, να «νοικιάσουμε» τους καλύτερους και εξειδικευμένους αγγουροποιούς μας σε διπλανά χωριά που δεν έχουν στο χώμα τους την πεντανόστιμη αλλά τοξική αγγουρίνη και αυτοί να φέρουν με τη σειρά τους λεφτά στο χωριό μας; Μήπως ακόμα να δούμε ποιοι ήταν αυτοί που μας έπεισαν πώς μπορούμε να ζήσουμε κι εμείς κι αυτοί μακάριοι μόνο με αγγουράκια; Κι αν δεν μας κάνουν, εάν έτρωγαν τα μισά αγγουράκια στο δρόμο προς τις διεθνείς αγορές, να τους αλλάξουμε και να φροντίσουμε να έχουμε κι εμείς άποψη γι’ όλα αυτά στο μέλλον!
Αν μεταφέρουμε λοιπόν αυτήν την ιστορία και στο πολύπαθο ελληνικό δημόσιο, το οποίο φοβάμαι ότι δεν διαφέρει και πάρα πολύ από το χωριό Χ, τι συμπέρασμα θα μπορούσαμε να βγάλουμε;
1. Εάν δεχτούμε ότι τόσο τα δανεικά με τα οποία ζούσαμε τόσα χρόνια, όσο και ότι αντιπαραγωγικό ή και παρασιτικό συντηρούσαμε τόσο καιρό είναι τοξικό, [γιατί, αλλλίμονο, ήρθε η ώρα του λογαριασμού...], μήπως να στραφούμε κι εμείς λίγο περισσότερο στην αυτάρκεια; Να παράγουμε ως χώρα όσα περισσότερα από τα βασικά που μας χρειάζονται για να ζήσουμε; Να αυτοοργανωθούμε ως πολίτες - αν δεν μπορεί το κράτος - και αντί να αγοράζουμε ο καθένας κι από ένα αυτοκίνητο σε κάθε χωριό ή παρόμοια εισαγόμενα αγαθά, να επενδύσουμε - πολύ λιγότερα ο καθένας - για να βρούμε ένα συλλογικό τρόπο ικανοποίησης των αναγκών μας για μεταφορά, για ασφάλεια ή οτιδήποτε άλλο;
2. Μήπως θα έπρεπε το κράτος που διαθέτει καλώς ή κακώς αυτή τη στιγμή πλεονάζον προσωπικό να δανείσει και χρόνο εργασίας και τεχνογνωσία στον ιδιωτικό τομέα, ή και στην κοινωνική επιχειρηματικότητα, που το έχουν ανάγκη για να «επανεκκινήσουν» και φυσικά να επιβραβευτούν ανάλογα όσοι δημόσιοι υπάλληλοι το αποτολμήσουν όταν επιστέψουν στην υπηρεσία τους (πρωτίστως με την εξέλιξή τους, γιατί από ρευστό δεν μπορεί να δώσει και πολλά το κράτος...). Μήπως είναι ώρα το ελληνικό κράτος να καθιερώσει και την τηλεργασία του υπαλλήλου από το σπίτι και να γλυτώσει εκατομύρια ευρώ από ενοίκια που τα περισσότερα πληρώνονται χωρίς πραγματικό λόγο; Δεν θα ήταν προτιμότερο να μην εισπράττουν κάποιοι προνομιούχοι ενοίκια από το να κόβονται συνεχώς οι μισθοί από οικογένειες που δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα, αλλά και ότι εισόδημα έχουν το επαναπροωθούν (εξ ανάγκης) στον κύκλο της οικονομίας; Αυτό βέβαια θα προϋπέθετε την ισομερή και ορθολογική ανάθεση έργου (και την ηλεκτρονική παρακολούθηση της εκτέλεσης) σε όλους αυτούς τους υπαλλήλους που θα εργάζονται από το σπίτι, την εξ ολοκλήρου ηλεκτρονική αρχειοθέτηση, το ηλεκτρονικό πρωτόκολλο για όλες τις υπηρεσίες του δημοσίου (ώστε να μην πηγαινοέρχεται ασκόπως ο πολίτης στις υπηρεσίες για να πηγαίνει και να παίρνει χαρτιά...), τις ηλεκτρονικές διασκέψεις, κλπ. Πράγματα που θα στοίχιζαν ελάχιστα σε σχέση με το προσδοκώμενο κοινωνικό όφελος. Θα αρκούσαν μόνο κάποιοι συγκεκριμένοι χώροι για συναντήσεις των πολιτών με τους δημόσιους λειτουργούς κατόπιν ραντεβού.
Μπορούμε να φανταστούμε πόσοι θα αντιστέκονταν σε όλα αυτά που έχουν μάθει τόσα χρόνια να κάνουν αλλιώς, αλλά όταν έρθει (μετά την κοινωνική) και η οικονομική χρεοκοπία, θα είναι ήδη πολύ αργά για να αντισταθεί ο οποιοσδήποτε απο εμάς... Ας αναλογιστούμε όμως και πόσο ωφέλιμο θα ήταν κάτι τέτοιο για το φυσικό περιβάλλον (με την μείωση της εκπομπής ρύπων από τις μετακινήσεις), αλλά και για το οικονομικό μας περιβάλλον (αν δεν κάνω λάθος και το τραγικά αρνητικό ισοζύγιο εισαγωγών-εξαγωγών τροφοδοτεί έμμεσα την παραγωγική και συνακόλουθα δημοσιονομική κρίση...)
3. Όσον αφορά το τρίτο σημείο, μάλλον δεν χρειάζεται να ειπωθούν και πολλά, «η πλατεία του χωριού» δείχνει σιγά-σιγά το δρόμο προς μία πιό αληθινή δημοκρατία. Ένα πρώτο καθαρτικό βήμα θα ήταν η αλλαγή των νόμων καταχρηστικής αυτοπροστασίας των τριακοσίων, είτε υποχρεώνοντας τους ίδιους να τους αλλάξουν, είτε – ακόμα καλύτερα – φέρνοντας άλλους να ψηφίσουν καλύτερους νόμους (για εμάς και όχι για εκείνους)...
του Νίκου Σαραντάκη, Ψυχοθεραπευτή και επιστημονικού υπευθύνου Θεματικών Ομάδων Υγείας και Εργασίας των Οικολόγων-Πρασίνων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου