Ο πολιτικός κύκλος της οικονομίας

Tου Πασχου Μανδραβελη
Μια από τις βασικές γκρίνιες που επαναλαμβάνονται στον δημόσιο διάλογο είναι ότι η καγκελάριος της Γερμανίας, Αγκελα Μέρκελ, βάζει πάνω από τις ανάγκες της οικονομίας τις εκλογές σε κάτι απίθανα κρατίδια, που πριν από την κρίση δεν ξέραμε ότι υπήρχαν. «Μα είναι δυνατόν», λέμε, «να κινδυνεύει η Ευρωζώνη κι αυτή να αναβάλλει τις αποφάσεις επειδή ψηφίζουν στη Βάδη-Βυρτεμβέργη;».

Θεμιτή η γκρίνια, αν και η κ. Μέρκελ από τους κατοίκους αυτών των κρατιδίων εξελέγη και σε αυτούς λογοδοτεί. Δεν είναι όμως λίγο περίεργο να ζητάμε από ηγέτες άλλων χωρών να μην υπολογίσουν το πολιτικό κόστος ώστε να σώσουν την οικονομία των τρίτων, όταν ζητάμε από τους δικούς μας πολιτικούς να κάνουν τα αντίθετα για να μη σωθεί η δική μας οικονομία;

Η κυβέρνηση σε ένα μήνα, περίπου, φτάνει στο μέσον της θητείας της. Φυσικό κι επόμενο είναι όλοι οι συμμετέχοντες στο πολιτικό παίγνιο να αρχίσουν να σκέφτονται τις εκλογές. Ακόμη κι αν δεν γίνουν πρόωρες –όπως φοβάται ο κ. Σαμαράς και φροντίζει για τα ψηφοδέλτια του κόμματός του– όλοι γνωρίζουν ότι μπαίνουμε σε μια οιονεί προεκλογική περίοδο. Το ξέρουν τα κόμματα, το ξέρουν οι βουλευτές, το ξέρουν και οι υπουργοί. Και η γνώση αυτή αρχίζει να μετράει στις αποφάσεις τους. Κάποιες διευθετήσεις θα θέλουν να κάνουν από δω, κάποια ομάδα ψηφοφόρων θα θέλουν να ικανοποιήσουν από κει, έτσι ώστε, όταν έρθει η ώρα της κάλπης, οι ευχαριστημένοι ψηφοφόροι να τους θυμηθούν.

Αυτά είχαν μικρή σημασία όταν λεφτά υπήρχαν (στις αγορές). Την εποχή του άκοπου και άπλετου δανεισμού, ένα εκατομμύριο πάνω, ένα εκατομμύριο κάτω έμοιαζε με βελόνα στα άχυρα. Κανείς δεν έδινε σημασία. Γραμμή γραμμή φούσκωνε ο προϋπολογισμός, μέχρι που το κράτος έσκασε από τα πολλά δανεικά.

Σήμερα, υπό καθεστώς χρεοκοπίας, αυτές οι πρακτικές θα είναι η απόλυτη καταστροφή για τον τόπο. Το μαξιλάρι της Ευρωπαϊκής Ενωσης συντηρεί για μικρό χρονικό διάστημα την υπάρχουσα κατάσταση μέχρι να γίνουν οι αναγκαίες αλλαγές, αλλά κι αυτό μικραίνει. Η στάση της Φινλανδίας πρέπει να μάς προβληματίσει. Το υψηλό επιτόκιο με το οποίο δανείστηκε την τελευταία φορά η Ισπανία πρέπει να είναι καμπανάκι. Προς το παρόν, δεν είναι δεδομένη η μακροχρόνια ευρωπαϊκή στήριξη. Ολα θα εξαρτηθούν από τα δικά τους προβλήματα. Αν η παγκόσμια ύφεση προχωρήσει, ουδείς θα σκεφτεί την Ελλάδα και τις «ιδιαίτερες» ανάγκες της να δίνει π.χ. «επίδομα έγκαιρης προσέλευσης» στους υπαλλήλους της.

Υπό την έννοια αυτή, το συμμάζεμα των δαπανών πρέπει να είναι η πρώτη και μεγαλύτερη εθνική προτεραιότητα. Ο πολιτικός κύκλος της οικονομίας, που από τη μεταπολίτευση και μετά εμφανίζει αυξημένα ελλείμματα σε κάθε προεκλογική χρονιά, πρέπει να σπάσει. Οι πολιτικοί που σκέφτονται να διευθετήσουν «δίκαια» αιτήματα κάποιων ομάδων ή συντεχνιών πρέπει να το σκεφτούν διπλά. Σε καθεστώς μη ελεγχόμενης χρεοκοπίας, κανείς δεν θα μετρήσει αν κάποιος υπουργός έκανε τη χάρη στους ταξιτζήδες, ή επιδοτούσε την τάδε διαδικασία, ή έδινε υπερωρίες και οδοιπορικά κάτω από το τραπέζι. Αν δεν αποφευχθεί η χρεοκοπία, όχι μόνο δεν θα τούς ψηφίσουν, αλλά θα τους πάρουν με τις πέτρες.

kathimerini.gr