Οι άσχημες πόλεις άσχημα ψηφίζουν

Αυτές τις μέρες η ενασχόληση με τα δημοτικά μου θυμίζει τη φιλανθρωπία κατά την περίοδο των γιορτών-αλήθεια, γιατί μας ενδιαφέρουν τα Χριστούγεννα των ορφανών και όχι το Πάσχα τους; Οι άνθρωποι συζητούν, ρίχνουν αυστηρές ματιές στους κάδους των σκουπιδιών, ελέγχουν τη δημοτική αστυνομία και διατυπώνουν άποψη για τον δήμαρχο. Είναι σίγουρα αντιφατικό.
Εν μέρει φαίνεται και γελοίο. Διότι ένα μεγάλο κομμάτι της σχέσης του Ελληνα με τα δημοτικά πράγματα βρίσκεται μέσα σε εκείνη τη σακούλα των σκουπιδιών που κάνει τον κάδο να αναστενάζει. Είναι στο ρέμα που μπαζώθηκε, πίνει καφέ στο τραπεζάκι που παρανόμως έπιασε πεζοδρόμιο, καβάλησε με δύο ρόδες το πεζοδρόμιο και έπιασε τη μύτη της πάνω από τα περιττώματα του θηριώδους σκύλου με το αρχαιοελληνικό όνομα. Αν, η σχέση που ψάχνουμε, ήταν αρκετά τυχερή, πήρε σύμβαση σε επιδοτούμενο κοινοτικό, δουλειά σε δημοτική επιχείρηση και την άδεια για το κυλικείο στα μνήματα.

Οι πόλεις μας έγιναν άσχημες επειδή στην πραγματικότητα δεν τις αγαπάμε. Το χέρι που χάραξε το πρόσωπο τους δεν ήταν ξένο. Δικό μας ήταν, πληγώνει την αισθητική και ματώνει τα μάτια μας. Δεν φταίει ο κακός δήμαρχος για τη ροζ μεζονέτα, τον ημιυπαίθριο και την πράσινη τέντα. Το κιτς των πόλεων είναι το άθροισμα της δικής μας κακογουστιάς. Και αναπόφευκτα, οι οργανισμοί της τοπικής αυτοδιοίκησης δίνουν τον εγκυκλοπαιδικό ορισμό της διαφθοράς. Λογικό. Πέρα από το προσωπικό όφελος, οι δημότες είναι αδιάφοροι για τον δήμο τους. Η θεσμική έννοια της γειτονιάς δεν υφίσταται στην Ελλάδα. Στον δυτικό κόσμο η γειτονιά λειτουργεί ως βασικό κύτταρο. Εχει λόγο για την καθαριότητα, το σχολείο, την εκκλησία και τον αστυνομικό της. Εδώ η συλλογικότητα της γειτονιάς εκφράζεται μέσα από προσωπικές πρωτοβουλίες άδολου εθελοντισμού. Ακριβώς ένα επίπεδο πιο πάνω αρχίζουν οι μπίζνες.

Αν μένετε σε μεγάλο δήμο, σκεφτείτε τώρα πόσους δημοτικούς συμβούλους γνωρίζετε. Επίσης σημειώστε με ποιο κριτήριο τους ψηφίζετε. Οπως και αν το σκέφτεστε, δεν έχει απολύτως καμία σημασία. Εκλέγουμε δημοτικά συμβούλια που λειτουργούν περίπου σαν κατευθυνόμενο κοινό τηλεοπτικού προγράμματος-χειροκροτούν, γελούν, αποδοκιμάζουν, πάντα μετά από την κατάλληλη υπόδειξη. Στην ουσία οι δήμοι διοικούνται από το δήμαρχο και το στενό περιβάλλον του, μία δράκα τοπικών παραγόντων που εξασφαλίζουν την εμπλοκή τους σε ένα σωρό δουλειές. Θα μου πείτε ότι ο Καλλικράτης θα περιορίσει τις εστίες της διαφθοράς. Ε, και; Οι άνθρωποι θα μείνουν ίδιοι και οι πόλεις θα συνεχίσουν να γίνονται άσχημες. Θα αλλάξει κάποτε αυτό; Ναι, όταν οι συλλογικές δράσεις αποκτήσουν θεσμικό κέλυφος. Περιμένουμε. Μάλλον θα προλάβουμε να το ζήσουμε.