Τετάρτη 10 Νοεμβρίου 2010

Η πόλη στο περιθώριο

Τελικά, τι είναι η αποχή; Πολιτική στάση ή υπεκφυγή; Διαμαρτυρία ή αδιαφορία; Μήνυμα προς το πολιτικό σύστημα ή νερό στο μύλο του δικομματισμού; Πώς θα αντιδράσουν οι τοπικές κοινωνίες στις σημερινές δημοτικές εκλογές;

Ερωτήματα αμηχανίας. Το απόγευμα η κάλπη θα δώσει τις απαντήσεις της, οι αναλυτές και οι πολιτικοί επιστήμονες τις δικές τους. Πέρα όμως από την εκλογολογία που θα φουντώσει, υπάρχει ένας χώρος (ίσως και μια χώρα) για τον οποίο όσο περισσότερο μιλούν οι αρμόδιοι τόσο λιγότερο μοιάζει να ενδιαφέρονται. Η ηλικιακή ομάδα την οποία προσέγγισε προχθές ο πρωθυπουργός είναι εκείνη που, κατ’ αρχάς, εμφάνιζε τα μεγαλύτερα ποσοστά αποχής. Η δημοσκόπηση δεν είναι επίσημη. Διενεργήθηκε λίγες ημέρες πριν (και «διενεργείται» καθημερινώς σε όσες οικογένειες έχουν παιδιά άνω των 18) και τα αποτελέσματα αποτυπώνουν ό, τι εύκολα αποκαλούμε «αδιαφορία της νεολαίας για τις εκλογές». Είναι όμως έτσι;

Tην Παρασκευή στις 3 το μεσημέρι ο πρωθυπουργός απευθύνθηκε στους νέους διαδικτυακά και, σύμφωνα με την ανακοίνωση, «συζήτησε μαζί τους, ζωντανά, για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στις σπουδές τους, στην εργασία τους, στην οικογένεια, στην καθημερινότητά τους, ακούγοντας τις απόψεις τους και αναζητώντας μαζί τους λύσεις».

Οι ερωτήσεις υποβλήθηκαν μέσω facebook και twitter και η σχετική ιστοσελίδα, γύρω στις 6 το απόγευμα, μας πληροφορούσε ότι ήταν περίπου διακόσιες. Σταχυολογούμε μερικές από τις επισημάνσεις των συνομιλητών του πρωθυπουργού, από μια βιαστική περιήγησή μας στο twitter: «Το θέμα δεν είναι να απαντηθούν οι ερωτήσεις, αλλά να γίνει κάτι για να μην υπάρχουν πια τόσες ερωτήσεις». «Εάν με χρειαζόσουν δεν θα με θυμόσουν δύο ημέρες πριν από τις εκλογές». «Σε αυτές τις εκλογές ψηφίζουμε Αλή Μπαμπά… γιατί έχει μόνο 40 κλέφτες». «Χρειάζονται πράξεις και όχι λόγια».

Τα σχόλια που διαβάσαμε μιλούν για «κούραση». Οι νέοι μιλούν για «κοροϊδία» του πολιτικού συστήματος εις βάρος τους. Δεν λείπει βέβαια και η άλλη πλευρά: εκείνη που επαινεί την πρωθυπουργική προσπάθεια, που θεωρεί ότι ο διάλογος δεν ήταν χωρίς νόημα, δεν ήταν δηλαδή ένα «επικοινωνιακό τέχνασμα» και μόνο.

«Η χρεοκοπία της χώρας θα ήταν και χρεοκοπία των δικών σας ονείρων», τους είπε μεταξύ άλλων ο κ. Παπανδρέου και τους παρότρυνε να γίνουν, με τη φαντασία και τις γνώσεις τους, οι φορείς των αλλαγών που θα οδηγήσουν τη χώρα σε μια άλλη πορεία.

Τα δημοσιεύματα για τη νέα γενιά που επιθυμεί να αναζητήσει μια καλύτερη τύχη εκτός Ελλάδος πληθαίνουν. Τα ποσοστά που δηλώνουν τάση φυγής (73%) είναι συντριπτικά. Μια χώρα που δεν μπορεί να πείσει για ένα «καλύτερο αύριο» είναι ήδη χρεοκοπημένη. Για να αντιστραφεί το κλίμα χρειάζονται πολιτικές αποφάσεις, προγράμματα, στρατηγικές πιο ριζοσπαστικές και κοπιώδεις από την ιντερνετική συνομιλία. Η δυσφορία έχει ήδη καταγραφεί. Ποιο μπορεί να είναι το επόμενο βήμα;

Οι νέοι από 20 - 30 ετών ζουν με ένα «τρελό άγχος», όπως εξομολογείται 28χρονος. Η ανεργία, παρούσα, εντείνει την αγωνία και καθορίζει τον προσανατολισμό: αδιαφορία για την πολιτική που προσωποποιείται στους εκπροσώπους της, άρνηση, καχυποψία και χλευασμός, στα «λόγια τα μεγάλα». Αμεση συνέπεια: η αποχή από τις εκλογές.

Κάπως έτσι, σχηματικά, λειτουργεί η πυραμίδα της απογοήτευσης και της απόσυρσης. Το ερώτημα είναι: αν η πολιτική δεν λειτουργεί πλέον ως συγκρουσιακό πεδίο, πού έχει μεταφερθεί η σύγκρουση; Η αδυναμία της πολιτικής να προτείνει λύσεις κρύβεται άλλοτε πίσω από γενικόλογες θεωρήσεις, άλλοτε πίσω από δαιμονοποιήσεις (όπως αυτή του Μνημονίου). Εξαίρεται η διαδικασία (όπως η διαβούλευση, για παράδειγμα), χωρίς όμως να παράγεται ουσία.

Ποιος επαγγέλλεται το επόμενο βήμα σε έναν κόσμο όπου οι απόψεις της παλαιάς αριστεράς έχουν καταστεί απαρχαιωμένες και της νεοφιλελεύθερης δεξιάς έχουν αποδειχθεί ανεπαρκείς και αντιφατικές; Για ορισμένους αναλυτές και στοχαστές (όπως ο Αντονι Γκίντενς) υπάρχει «τρίτος δρόμος». Αλλά και σε αυτά τα σοσιαλδημοκρατικά, πολυσυλλεκτικά προγράμματα τα ερωτήματα δεν λείπουν.

Οι σημερινές εκλογές είναι κυρίως δημοτικές. Το διακύβευμα δηλαδή θα όφειλε να είναι η πόλη, η οποία βρίσκεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Με κόπο ορισμένοι υποψήφιοι προσπαθούν να εστιάσουν το ενδιαφέρον στα προβλήματα του δήμου. Το Μνημόνιο επανέρχεται διαρκώς, ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε για το ενδεχόμενο βουλευτικών εκλογών.

Σαν οι σημερινές δημοτικές εκλογές να είναι χάσιμο χρόνου, μια, για άλλους περιττή και για άλλους αναγκαία, πρόβα τζενεράλε. Και όμως. Η σημερινή μέρα θα όφειλε να είναι αφιερωμένη στην πόλη, στην αφιλόξενη όψη της και στην ανεξέλεγκτη επόμενη ώρα της. Θα έπρεπε το δίλημμα ή η απόφαση για αποχή να ήταν μια ενεργή και όχι παθητική αντίδραση. Να είχε διατυπωμένα αιτήματα (για την πόλη), θέσεις και αντι - προτάσεις. Αν γυρίζουμε την πλάτη (από αδιαφορία ή επειδή το εκλογικό κέντρο πέφτει μακριά ή επειδή αλλού ζούμε και αλλού ψηφίζουμε), οι αμφιβολίες και οι ενστάσεις είναι... του καναπέ.

Οι συγκρούσεις πλέον είναι πολλές. Διαδέχονται η μία την άλλη: διαπροσωπικές, κοινωνικές, πολιτικές κ. ο. κ. Ολα τα μέτωπα είναι ανοικτά. Και η Αθήνα συμμετέχει σε όλα. Ο κίνδυνος να χαθεί η μάχη πριν καν δοθεί είναι ορατός. Η αποχή θα επιβεβαιώσει, απλώς, αυτό που λίγο πολύ ξέρουμε αλλά δεν ομολογούμε: ότι αυτές οι δημοτικές εκλογές είναι ομοιωματικές. Ωσάν εκλογές.

Tης Μαριας Kατσουνακη


http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_07/11/2010_421586

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου