Η τραγωδία του δημοσίου υπαλλήλου

Tου Διονυση Γουσετη / diongus@otenet.gr

Η είδηση («Κ», 19/5) είναι πιθανόν αρκετή για να δείξει το σύνολο της κακομοιριάς που βασιλεύει στο ελληνικό Δημόσιο. Την Τρίτη του Πάσχα, η ηγεσία του υπουργείου Τουρισμού ντύθηκε χωροφύλακας ή ίσως δάσκαλος του δημοτικού σχολείου και εισέβαλε στους χώρους εργασίας των υπαλλήλων για να πιάσει τους άτακτους κοπανατζήδες. Δεν έχει, προφανώς, άλλο τρόπο αξιολόγησης των υπαλλήλων, π.χ. διά του έργου που παράγουν. Η τεχνολογία επιτρέπει σήμερα τόσο τη μέτρηση του παραγόμενου έργου, όσο και την ίδια την παραγωγή του στο σπίτι, μέχρι και σε άλλη χώρα.
Ομως η ηγεσία του υπουργείου δεν λέει να προχωρήσει λίγο πέρα από τη χωροφυλακίστικη τεχνολογία του χτυπήματος της κάρτας. Αν οι υπάλληλοι έλυναν σταυρόλεξα δεν την πειράζει. Αρκεί να ήσαν παρόντες. Αν έπαιζαν πασιέντζες στον υπολογιστή, τόσο το καλύτερο γι’ αυτούς. Θα έπαιρναν και το ελληνικής εμπνεύσεως «επίδομα υπολογιστή». Από τη δική τους πλευρά, οι υπάλληλοι αντιδρούν αναγκαστικά με μεθόδους επίσης δημοτικού σχολείου, αταίριαστες με τη σοβαρότητα υπεύθυνου ενήλικου ατόμου, ακόμα και με την ατομική αξιοπρέπεια. Χτυπά ο ένας την κάρτα του άλλου, πλαστογραφούν τα αδειόχαρτα, το σκάνε αφήνοντας ένα σακάκι στην καρέκλα τους ως μάρτυρα ότι «κάπου εδώ είναι».
Αυτή η υποχρέωση της φυσικής παρουσίας χωρίς εργασιακό αντικείμενο, που να επιτρέπει -αν όχι να αναπτύσσει- την ανθρώπινη πρωτοβουλία, δημιουργεί ατμόσφαιρα φυλακής όπου αναπτύσσονται και φαινόμενα φυλακής: αδιαφορία, συνωμοσίες, αλληλο-υπονόμευση, αλληλο-συκοφαντία για την εύνοια του προϊσταμένου, πνευματική απαξίωση. Αυτά τα φαινόμενα οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην απώλεια της αυτοεκτίμησης των υπαλλήλων και αυτή η απώλεια, με τη σειρά της, διευκολύνει τη ροπή προς την απάτη και την απιστία. Επιπλέον, δείχνουν σε ποιο βαθμό το προσωπικό του υπουργείου είναι απαραίτητο για την «παραγωγή» και άρα σε ποιο βαθμό οι απολύσεις είναι αντιπαραγωγικές.
 Υιοθετούν όλα τα υπουργεία αυτή τη χωροφυλακίστικη μέθοδο αξιολόγησης; Το υπ. Παιδείας, τουλάχιστον, όχι. Πρωτοτύπησε, σχεδιάζοντας διαδικασία αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Πώς θα αξιολογηθούν όμως οι εκπαιδευτικοί, όταν και αυτοί αντιμετωπίζονται σαν μαθητές του δημοτικού; Οταν ο πατέρας-υπουργείο τους καθορίζει τι ακριβώς θα διδάξουν, από ποια σελίδα μέχρι ποια σελίδα, ποια μέρα θα το διδάξουν και σε πόσες ώρες θα το διδάξουν;
Το χειρότερο είναι ότι οι συνδικαλιστές της ΟΛΜΕ δεν έχουν λόγο να αντιτάξουν σε αυτό τον εξευτελισμό των μελών τους εκπαιδευτικών και των μαθητών. Ξέρουν μόνο να απειλούν με διώξεις όσα μέλη τους συμμετέχουν στη διαδικασία αξιολόγησης των συναδέλφων τους. Ξέρουν μόνο παχιά αλλά ανώδυνα συνθήματα όπως «όχι στο σχολείο της αγοράς». Στην πραγματικότητα, είναι σύμμαχοι με το υπουργείο στον σκοταδισμό.
Κι έτσι, ο εκπαιδευτικός, όπως και γενικότερα ο δημόσιος υπάλληλος, παραμένει τραγική καρυωτακική φιγούρα που «κάθεται στην καρέκλα και μουντζουρώνει αθώα λευκά χαρτιά, χωρίς αιτία». Αλλά πόσοι το συνειδητοποιούν;