«Άρρωστη η ελληνική πόλη»

Αποτελεί κοινό μυστικό ότι οι ελληνικές πόλεις πάσχουν από διαφόρων ειδών ασθένειες, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την απουσία ενός ζωτικού κυκλοφορι(α)κού συστήματος: των ποδηλατοδρόμων. Για το μείζον αυτό θέμα, μιλάει ο καθηγητής του ΕΜΠ κ. Θάνος Βλαστός, που έχει μελετήσει τη δημιουργία ποδηλατόδρομων σε πολλές πόλεις της Ελλάδας, ενώ αναφέρεται στο ελπιδοφόρο παράδειγμα της Καρδίτσας.

Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη για το Αθηναϊκό Πρακτορείο

Γιατί οι ελληνικές πόλεις δεν χαμογελούν; Τι θα πρέπει να διεκδικήσει ο Έλληνας πολίτη του 21ου αιώνα, για μια βιώσιμη πόλη;

Η ελληνική πόλη είναι άρρωστη. Η πτώχευση ξεκινάει πρώτα από αυτήν αφού είναι η πηγή της οικονομικής μηχανής. Πρώτη σε όλα. Ρύπανση, θόρυβος, ατυχήματα, παραμορφώσεις του αστικού τοπίου, παχυσαρκία, και για να υπάρχει κάποια ελπίδα τζόγος. Ο δρόμος, ο κατ΄εξοχήν τόπος επικοινωνίας αφαιρέθηκε από τον κάτοικο. Δεν μπορείς να περπατήσεις, να κάνεις ποδήλατο, να ανοίξεις το παράθυρο.

Τμήματα της κοινωνίας έχουν εκτοπιστεί ή εγκλωβιστεί στα διαμερίσματα: είναι οι πιο ευάλωτοι και αυτοί που έχουν τη λιγότερο δυνατή φωνή. Τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με κινητικές δυσκολίες. Όλα τα παραπάνω προβλήματα είναι και στοιχήματα για την αυριανή ελληνική πόλη. Ο Έλληνας γνωρίζει πώς είναι η υγιής και πολιτισμένη πόλη. Προς το παρόν παραμένει κολλημένος σε αυτά που ξέρει και που νομίζει ότι έχει βολευτεί. Αρνείται να φανταστεί το διαφορετικό. Στις νεότερες γενιές βρίσκεται η ελπίδα...

Πόσο εφικτό είναι να αφαιρεθεί χώρος από τα ΙΧ για τα ποδήλατα και για περισσότερα πεζοδρόμια, έτσι όπως έχουν δομηθεί οι ελληνικές πόλεις;

Η ελληνική πόλη φτιάχτηκε ανυποψίαστη για το αυτοκίνητο και τώρα δεν το χωράει. Ακριβώς επειδή οι δρόμοι της είναι στενοί πρέπει να στηρίξει τη λειτουργία της σε μέσα και τρόπους μετακίνησης που καταναλώνουν τον λιγότερο χώρο. Το περπάτημα, το ποδήλατο, η δημόσια συγκοινωνία...
Το να αρνούμαστε την πραγματικότητα της ελληνικής πόλης συντηρώντας το μύθο ότι είναι κάτι σαν την αμερικανική, για κουρσάρες, δεν οδηγεί πουθενά. Ας σοβαρευτούμε.

Πώς βλέπετε τις Θεσσαλικές πόλεις; Γιατί δεν ακολούθησαν το παράδειγμα της Καρδίτσας;

Η Καρδίτσα έχει κάποια μοναδικά πλεονεκτήματα. Είναι μικρή, δεν έχει διαμπερείς ροές, η παράδοση του ποδηλάτου είχε παραμείνει ζωντανή. Οι υπόλοιπες Θεσσαλικές πόλεις, ανεξαρτήτως μεγέθους, μπορούν να ακολουθήσουν προς την ίδια κατεύθυνση. Ας υπάρξει άμιλλα για τον πολιτισμό.

Μπορείτε να αναφερθείτε στη δική σας εμπειρία από το παράδειγμα αυτής της πόλης καθώς υπήρξατε ο εμπνευστής και αυτός που έκανε πράξη αυτό τον σχεδιασμό;

Υπήρξαν αντιδράσεις κατά την κατασκευή των ποδηλατόδρομων στην Καρδίτσα. Κάμφθηκαν γιατί ο τότε Δήμαρχος τους έκανε σημαία του, ήταν συνεχώς με τα συνεργεία στο δρόμο και δεν κουραζόταν να εξηγεί στους κατοίκους το πόσο σημαντικό θα ήταν για την πόλη να χτίσει πάνω στην παράδοσή της. Και έτσι η Καρδίτσα απέκτησε ταυτότητα και έγινε σε όλη την Ελλάδα γνωστή.

«Αν ζούσαμε στην Ελβετία, ο ποδηλατόδρομος θα κόστιζε ελάχιστα: θα σχεδιάζαμε απλώς μια λευκή γραμμή και... όλοι θα τον σέβονταν!». Τι εννοείτε με αυτή τη δήλωση; Είναι θέμα και νοοτροπίας των πολιτών για να προχωρήσουν κάποια πράγματα στην ελληνική κοινωνία;

Είναι παράνοια πλούσιες χώρες της Ευρώπης να φτιάχνουν δεκάδες χιλιόμετρα ποδηλατόδρομων χαράσσοντας άσπρες γραμμές στο οδόστρωμα, σε ελάχιστο χρόνο και με ελάχιστα χρήματα και εμείς εδώ να ξοδεύουμε απίστευτα χρήματα και να προχωράμε τα έργα σαν χελώνες επειδή υποχρεωνόμαστε να θωρακίζουμε τους ποδηλατόδρομους γιατί αλλιώτικα κανείς δεν θα τους σεβαστεί.

Ωστόσο δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι άλλο. Είναι επείγον να γίνουν πολλά για το ποδήλατο και με τους σημερινούς ρυθμούς και την οικονομική αδυναμία αυτό αποκλείεται. Δεν υπάρχει άλλη λύση από το να ακολουθήσουμε και εμείς το ευρωπαϊκό παράδειγμα και να επιμείνουμε στον τομέα της εκπαίδευσης και της ευαισθητοποίησης των οδηγών. Το ποδήλατο είναι ένα στοίχημα πολιτισμού πού πρέπει να το αναλάβουμε».