Κλιματική αλλαγή: εφιαλτικές οι προβλέψεις για την Ελλάδα του 21ου αιώνα με καύσωνες και πυρκαγιές

Δραματικά αναμένεται να αλλάξει ο χάρτης της Ελλάδας μέχρι το τέλος του αιώνα που διανύουμε, λόγω της κλιματικής αλλαγής, με τις ημέρες καύσωνα να πενταπλασιάζονται μέχρι το 2100 και τα δάση μας να αντιμετωπίζουν άμεση απειλή πυρκαγιάς για 30 επιπλέον μέρες σε σχέση με σήμερα.
Αυτό είναι μέρος μόνο των δυσοίωνων προβλέψεων που προέκυψαν από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα CLIMRUN που ολοκληρώνει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και παρουσιάζονται στη νέα ενότητα του Οικοσκοπίου, της διαδικτυακής χαρτογραφικής εφαρμογής του WWF Ελλάς για το ελληνικό περιβάλλον.


Τα νέα δεδομένα μπορούν να πείσουν και τους πλέον δύσπιστους ότι, ακόμη κι αν απεμπλακούμε από τη σύγχρονη κρίση που έχει αλλάξει τον οικονομικό και κοινωνικό χάρτη της χώρας, μια άλλη κρίση, βαθύτερη και μόνιμη, απειλεί να αλλάξει στην κυριολεξία τον ελληνικό χάρτη και την ποιότητα ζωής μας.

Μέσα από ενδεικτικούς χάρτες και σχεδιαγράμματα, ο χρήστης του Οικοσκοπίου μπορεί να διαπιστώσει πως θα μεταβληθούν στο άμεσο μέλλον και συγκεκριμένα κατά τις περιόδους 2012-2050 και 2071-2100, εννέα παράμετροι που σχετίζονται άμεσα με την κλιματική αλλαγή και τις δασικές πυρκαγιές. Ταυτόχρονα, εστιάζοντας σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας, η κατάσταση παρουσιάζεται ακόμη πιο εφιαλτική. Ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ευρήματα είναι τα εξής:

*Αύξηση κατά 50% των θερμών ημερών για την περίοδο 2021-2050 και 100% μεταξύ 2071-2100.

*Οι κατά μέσο όρο 6,7 ημέρες καύσωνα της περιόδου αναφοράς 1961-1990 προβλέπεται να διπλασιαστούν (12,8 ημ.) την περίοδο 2021-2050 και να πενταπλασιαστούν (30,50 ημ.) την περίοδο 2071-2100.

*Προβλέπονται 30 επιπλέον ημέρες αυξημένου κινδύνου πυρκαγιάς ανά έτος, οι οποίες θα παρουσιαστούν κυρίως στις ανατολικές περιοχές της χώρας, από τη Θράκη μέχρι και την Κρήτη.

*Η αύξηση της θερμοκρασίας φαίνεται να συνοδεύεται από αύξηση των ξηρών ημερών. Οι περιοχές που θα επηρεαστούν περισσότερο είναι η Ανατολική Στερεά, η Εύβοια, η Θεσσαλία, καθώς και τα νησιά του Αιγαίου και η Κρήτη.

*Η αύξηση της συχνότητας, της σφοδρότητας και της έκτασης των πυρκαγιών ευνοείται από τις κλιματολογικές συνθήκες. Αν σε αυτές προσθέσει κανείς και τις ανθρωπογενείς απειλές που παρατηρούνται κατά κόρον στη βόρεια Μεσόγειο, όπως οι αλλαγές χρήσεων γης, ο κατακερματισμός των δασικών εκτάσεων και η υπερεκμετάλλευση των πόρων, δημιουργείται ένα «εμπρηστικό μείγμα» για τις αντοχές προσαρμογής των οικοσυστημάτων, έναντι του οποίου όλες οι μεσογειακές χώρες οφείλουν να αμυνθούν με τις κατάλληλες πολιτικές.

Το πρώτο βήμα είναι η ανάπτυξη των αναγκαίων στρατηγικών προσαρμογής των δασικών οικοσυστημάτων στην κλιματική αλλαγή, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται:

*Η δημιουργία ισχυρών εργαλείων ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης των πολιτών τόσο ως προς τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο φυσικό περιβάλλον όσο και ως προς την προληπτική δασοπροστασία.

*Η οργάνωση και λειτουργία ενός συστήματος απογραφής και παρακολούθησης των δασών, το οποίο να περιλαμβάνει την κατάρτιση και κύρωση των δασικών χαρτών, καθώς και την απογραφή και παρακολούθηση: των αποθεμάτων άνθρακα, της υγείας των οικοσυστημάτων, της κατάστασης διατήρησής τους και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

*Η προώθηση ορθής και αειφορικής δασικής διαχείρισης. Οι δασοκομικές πρακτικές θα πρέπει να εστιάζουν στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την κατάλληλη διαμόρφωση τοπίων και σύνθεση ειδών και ενδιαιτημάτων ώστε τα δάση να είναι πιο ανθεκτικά σε πυρκαγιές.

*Η άμεση θωράκιση των πολυτιμότερων δασικών οικοσυστημάτων της χώρας, με την κατά προτεραιότητα εφαρμογή μέτρων διαχείρισης και πρόληψης στα δάση του δικτύου NATURA 2000 και την ουσιαστική ενίσχυση των αρμόδιων φορέων.

«Οι δυσοίωνες αυτές προβλέψεις επιβάλλουν την ενεργό μέριμνα της Πολιτείας, η οποία οφείλει να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής με καλύτερα συντονισμένες και πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις. Είναι αναγκαίος ο σχεδιασμός στρατηγικών για την προσαρμογή των δασών στην κλιματική αλλαγή, εφαρμόζοντας αναθεωρημένα διαχειριστικά μέτρα για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και των γενετικών πόρων, καθώς και ένα πιο αποτελεσματικό σύστημα δασοπροστασίας» ανέφερε η Εύη Κορακάκη, υπεύθυνη δασικών προγραμμάτων του WWF Ελλάς.

«Η διαδικτυακή αυτή εφαρμογή επιτρέπει στον ενεργό πολίτη αλλά και στους αρμόδιους φορείς της Πολιτείας να επικεντρωθούν στις περιοχές ενδιαφέροντός τους και να δουν με λεπτομέρεια τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον τόπο επιλογής τους. Είναι η πρώτη φορά που αυτό παρουσιάζεται στον ελλαδικό χώρο και αναμένουμε να το εμπλουτίσουμε και με άλλες παραμέτρους- ενδείξεις κλιματικών αλλαγών που όντως είναι δυσοίωνες αλλά και πολύ διαφορετικές από περιοχή σε περιοχή», ανέφερε ο υπεύθυνος ερευνητής για το πρόγραμμα CLIMRUN από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών κ. Χρήστος Γιαννακόπουλος.