Αναζητώντας τους «δρόμους του νερού» ανά τον κόσμο

Με τα παγκόσμια αποθέματα γλυκού νερού να βρίσκονται υπό αυξανόμενη πίεση, εξαιτίας της ρύπανσης και της καλπάζουσας κατανάλωσης, είναι πιο σημαντικό από ποτέ να καταλάβουμε πώς, πού και γιατί χρησιμοποιούμε το νερό.Για το σκοπό αυτό, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Twente, στην Ολλανδία, κυκλοφόρησαν μια νέα μελέτη που αναλύει την ποσότητα και την κατανομή της παγκόσμιας χρήσης νερού από το 1996 έως το 2005.Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Proceedings of the National Academies of Science, είναι η τρίτη σημαντική ερευνητική προσπάθεια που αντιμετωπίζει το αμείλικτο ερώτημα της παγκόσμιας κατανάλωσης νερού. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες έρευνες, ξεχωρίζει τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το νερό. Ως «νερό» ορίζουν τον όγκο του βρόχινου νερού που καταναλώνεται, τον όγκο των μειούμενων υπόγειων και επιφανειακών υδάτων και τον όγκο του νερού που έχει μολυνθεί.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η γεωργία απορροφά το 92% της συνολικής κατανάλωσης του γλυκού νερού. Μόνο η υδροβόρα παραγωγή δημητριακών, όπως το σιτάρι, το ρύζι, το καλαμπόκι, αντλεί το 27% του αποτυπώματος του νερού στη γη. Η παραγωγή κρέατος, όπως δείχνει η μελέτη, είναι υπεύθυνη για το 22% και τα γαλακτοκομικά προϊόντα για το 7%.

Όσον αφορά τις ΗΠΑ, η έρευνα αποκάλυψε ότι παρόλο που η χώρα διαθέτει μόλις το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού του κόσμου, είναι ο τρίτος μεγαλύτερος καταναλωτής νερού, μετά τις πολύ πιο πυκνοκατοικημένες Κίνα και Ινδία. Η κατά κεφαλή κατανάλωση νερού στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν 2.842 κυβικά μέτρα ετησίως, σε σύγκριση με 1.089 κυβικά μέτρα για την Κίνα και 1.071 για την Ινδία.

Γενικότερα, η κατανάλωση νερού στις ΗΠΑ είναι σχεδόν στην κορυφή, όταν συγκρίνεται με τα στοιχεία άλλων βιομηχανικών χωρών. Η Βρετανία έχει κατά κεφαλή κατανάλωση 1.258 κυβικά μέτρα ανά έτος. Η διαφορά μεταξύ των δύο χωρών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι οι Αμερικάνοι καταναλώνουν 4.5 φορές περισσότερο βοδινό κρέας σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο, ενώ οι Βρετανοί δύο. Τα βοδινά, ειδικά αυτά που τρέφονται με σιτάρι, απαιτούν συνέχεια μεγάλες ποσότητες νερού.



Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης την ροή του «εικονικού νερού» μεταξύ των χωρών. Το εικονικό νερό κινείται μεταξύ των χωρών όταν, για παράδειγμα, η παραγωγή ρυζιού στην Ασία, για την οποία χρησιμοποιήθηκε ασιατικό νερό, εξάγεται στην Αφρική. Περίπου το ένα πέμπτο του νερού που καταναλώνεται παγκοσμίως είναι «εικονικό». Ανιχνεύοντας την ροή του, η έρευνα τονίζει τις χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την εξωτερική παροχή νερού και σε ποιό βαθμό αυτές οι χώρες βοηθούν στην καταστροφή και στη ρύπανση των αποθεμάτων νερού πέραν των συνόρων τους.

Οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς εικονικού νερού είναι η Βόρεια και η Νότια Αμερική, η Νότια Ασία και η Αυστραλία και οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς η Βόρεια Αφρική, η Μέση Ανατολή, το Μεξικό, η Ευρώπη, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα.

Κατά μέσο όρο, τα εξαγόμενα εμπορεύματα φαίνεται ότι καταναλώνουν και ρυπαίνουν περισσότερο τα επιφανειακά και υπόγεια ύδατα σε σχέση με την εγχώρια κατανάλωση αγαθών. Κατά κεφαλήν, οι χώρες της Κεντρικής και της Νοτιοδυτικής Ασίας, καθώς και της Βόρειας Αφρικής, φαίνεται να έχουν την μεγαλύτερη μη βιώσιμη κατανάλωση νερού, με βάση όχι τον όγκο που καταναλώνεται, αλλά σε σχέση με την εξάρτησή τους από πεπερασμένα αποθέματα των υπόγειων υδάτων.

Οι ερευνητές ελπίζουν ότι η μελέτη θα βοηθήσει τις κυβερνήσεις να αξιολογήσουν τους διάφορους παράγοντες που συμβάλλουν στο αποτύπωμα νερού του κάθε κράτους και να προσαρμόσουν τις μη βιώσιμες πρακτικές κατανάλωσης και της αποτελεσματικότητας στην παραγωγή. Η Βολιβία, για παράδειγμα, καταναλώνει κρέας μόνο 1.3 φορά περισσότερο από το παγκόσμιο μέσο όρο, αλλά αυτό έχει τεράστιο αντίκτυπο στο αποτύπωμα του νερού, διότι κάθε τόνος κρέατος που καταναλώνεται εκεί απαιτεί πέντε φορές περισσότερο νερό για την παραγωγή του από τον παγκόσμιο μέσο όρο.

Πηγή: NY Times