1. την ελεύθερη πρόσβαση του κοινού στην περιβαλλοντική πληροφόρηση,
2. την έκφραση της γνώμης του κοινού πριν την αδειοδότηση μεγάλων έργων με επιπτώσεις στο περιβάλλον και
3. την πρόσβαση του κοινού στη δικαιοσύνη για θέματα περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο το δικαίωμα στην περιβαλλοντική πληροφόρηση κατοχυρώνεται με τις ακόλουθες διατάξεις:
α) Ν. 3422/2005 για την Περιβαλλοντική Πληροφόρηση, ο οποίος κυρώνει τη Σύμβαση του Άαρχους.
β) Ν. 3199/2003 για την προστασία και διαχείριση των υδάτων, που εναρμονίζει το εθνικό δίκαιο με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ της Ε. Ένωσης
γ) Κοινή Υπουργική Απόφαση Η.Π. 11764/653/2006 που εναρμονίζει το εθνικό δίκαιο με την Οδηγία 2003/4/ΕΚ «για την πρόσβαση του κοινού σε περιβαλλοντικές πληροφορίες »,
δ) Προεδρικό Διάταγμα 148/2009 για την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημία.
ε) Κοινή Υπουργική Απόφαση Η.Π.37111/2021/2003, η οποία εκδόθηκε σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 2 του Ν. 3010/2002 και την Οδηγία 2003/35/ΕΚ, για τον καθορισμό του τρόπου ενημέρωσης και συμμετοχής του κοινού κατά τη διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων των έργων και δραστηριοτήτων.
2. ΑΡΜΟΔΙΟΙ ΦΟΡΕΙΣ
Όταν ο πολίτης διαπιστώσει ότι σε κάποιον ποταμό ή σε λίμνη συντελείται ρύπανση μπορεί να απευθυνθεί στους εξής αρμόδιους φορείς:
Α. ΕΘΝΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ
1. Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Ειδική Γραμματεία Υδάτων
Σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ και το Ν. 3199/2003 άρθρο 5 παρ. 1, 4 “Η προστασία και διαχείριση κάθε λεκάνης απορροής ποταμού ανήκει στην Περιφέρεια στα διοικητικά όρια της οποίας εκτείνεται”. Σε κάθε Περιφερειακή ενότητα έχει συσταθεί από την εφαρμογή του προγράμματος «Καλλικράτης» Τμήμα Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας μέσω της οποίας ασκούνται οι αρμοδιότητες της Περιφερειακής Ενότητας για την προστασία και τη διαχείριση των υδάτων.
Η Ειδική Γραμματεία Υδάτων έχει την αρμοδιότητα κατάρτισης των προγραμμάτων προστασίας και διαχείρισης των υδατικών πόρων της χώρας και του συντονισμού των υπηρεσιών και κρατικών φορέων για κάθε ζήτημα που αφορά στην προστασία και διαχείριση των υδάτων.
Οι αρμοδιότητες της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων περιλαμβάνουν: το συντονισμό της διαχείρισης και προστασίας των υδατικών πόρων, την εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Νερά, την παρακολούθηση της ποιότητας και ποσότητας των υδάτων, τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης, τη διαχείριση των λυμάτων και την επαναχρησιμοποίησή τους, την εφαρμογή της Οδηγίας για τις πλημμύρες, τις ακτές κολύμβησης και τις γαλάζιες σημαίες, την εφαρμογή της Οδηγίας για τη θαλάσσια στρατηγική και τα διεθνή, διακρατικά και Μεσογειακά θέματα νερού (άρθρο 5 παρ. 5 στ. Στ΄ Ν. 3199/2003). Προς επίτευξη των σκοπών αυτών με την Ειδική Γραμματεία Υδάτων συνεργάζονται οι ακόλουθες υπηρεσίες.
· Κλιμάκια Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος (ΚΕΠΠΕ).
Τα ΚΕΠΠΕ συστήνονται στις Περιφερειακές Ενότητες, με την συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Είναι επιφορτισμένα με τον έλεγχο της τήρησης των περιβαλλοντικών όρων και την εν γένει εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Διενεργούν αυτοψίες, συντάσουν σχετικές εκθέσεις και εισηγούνται την επιβολή κυρώσεων.
· · Ειδική Γραμματεία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΕΓΕΠΕ)
Η ΕΓΕΠΕ συστάθηκε με τον Νόμο 3818/2010 ως ενιαίος διοικητικός τομέας με αρμοδιότητα την επίβλεψη και το συντονισμό των αρμόδιων υπηρεσιών, σε κεντρικό, και περιφερειακό επίπεδο και επίπεδο Ο.Τ.Α. με σκοπό τη διασφάλιση της εφαρμογής της νομοθεσίας για θέματα περιβάλλοντος και ενέργειας. Η ΕΓΕΠΕ είναι επίσης αρμόδια για την εφαρμογή του Π.Δ/τος 148/2009 για την περιβαλλοντική ευθύνη και την πρόληψη και αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημίας. Η αρμοδιότητα αυτή ασκείται από το Συντονιστικό Γραφείο Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών (ΣΥΓΑΠΕΖ).
Στην ΕΓΕΠΕ υπάγεται η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ), που συστάθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 9 του Νόμου 2947/2001 (ΦΕΚ 228/Α/ 2001), σε εφαρμογή του άρθρου 6 του Νόμου 1650/86 (ΦΕΚ 160/Α/86) και γενικότερων δεσμεύσεων που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία (Σύσταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αριθ. 2001/331/ΕΚ), με στόχο την υποστήριξη των υφιστάμενων μηχανισμών ελέγχου και την αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος.
Κύρια αρμοδιότητα της Ε.Υ.Ε.Π. είναι ο έλεγχος και η παρακολούθηση της εφαρμογής της κείμενης περιβαλλοντικής νομοθεσίας και της τήρησης των περιβαλλοντικών όρων που επιβάλλονται για την πραγματοποίηση έργων και δραστηριοτήτων του Δημόσιου, του ευρύτερου δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα.
Η Ε.Υ.Ε.Π. συγκροτήθηκε με το Π.Δ. 165/2003, ΦΕΚ 137/Α/ 2003, με το οποίο καθορίστηκαν η διοικητική οργάνωση, η διάρθρωση και η στελέχωση της. Λειτουργεί από τις αρχές του 2004. Αποτελείται από τη Γενική Επιθεώρηση και από δύο Τομείς, Νοτίου και Βορείου Ελλάδας, με έδρα την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη αντίστοιχα, έκαστος εκ των οποίων αποτελείτο από τέσσερα Τμήματα με καθορισμένες αρμοδιότητες.
Ο Τομέας Νοτίου Ελλάδος περιλαμβάνει τις περιφέρειες Αττικής, Στερεάς Ελλάδος, Πελοποννήσου, Κρήτης, Νοτίου Αιγαίου, Ιονίου και Δυτικής Ελλάδος.
Ο Τομέας Βορείου Ελλάδος περιλαμβάνει τις περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης Δυτικής Μακεδονίας, Ηπείρου και Βορείου Αιγαίου.
Τα τμήματα είναι επιφορτισμένα με τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
ΤΜΗΜΑ Α:
Έλεγχος τήρησης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας , των περιβαλλοντικών όρων και των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) σε δημόσια έργα, σε ΧΥΤΑ καθώς και σε λοιπές δημόσιες υποδομές και τουριστικές εγκαταστάσεις.
ΤΜΗΜΑ Β:
Έλεγχος τήρησης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας , των περιβαλλοντικών όρων και των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) σε Βιομηχανίες, εξορυκτικές δραστηριότητες, κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις , υδατοκαλλιέργειες και άλλες δραστηριότητες
ΤΜΗΜΑ Γ:
Έλεγχος κάθε δραστηριότητας που μπορεί να συνεπάγεται καταστροφές του δασικού πλούτου και του περιβάλλοντος εν γένει , καταπατήσεις δημόσιων εκτάσεων , ανέγερση και συντήρηση αυθαίρετων κατασκευών οπουδήποτε και ιδιαίτερα σε προστατευόμενες περιοχές , επεμβάσεις σε ρέματα , καθώς και επεμβάσεις στον αιγιαλό και την παραλία.
ΤΜΗΜΑ Δ:
Διοίκηση, οικονομική διαχείριση, νομική υποστήριξη, μηχανοργάνωση, σχεδιασμός, τεχνική υποστήριξη καθώς και οργάνωση και συντήρηση εργαστηρίων του τομέα.
Σε συνεργασία με την ως άνω Ειδική Υπηρεσία Επιθεώρησης Περιβάλλοντος λειτουργεί και η Ειδική Γραμματεία Υδάτων, η οποία υλοποιεί και επιβλέπει την εφαρμογή της Οδηγίας για τα νερά, 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
Με βάση το άρθρο 38 του Νόμου 3710/2008, ΦΕΚ 216/Α/2008, οι επιθεωρητές περιβάλλοντος απέκτησαν το δικαίωμα της αναζήτησης και πρόσβασης σε πληροφορίες και στοιχεία φακέλων, τα οποία κρίνονται απαραίτητα για την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, από υπηρεσίες που ασχολούνται με την εξεταζόμενη υπόθεση, όπως ορίζεται στην παρ. 4α του άρθρου 5 του N. 3074/2002.
Η διαδικασία των επιθεωρήσεων που ακολουθείται από τους επιθεωρητές περιβάλλοντος, ορίζεται στο άρθρο 9 του Νόμου 2947/2001, ΦΕΚ 228/Α/2001, σύμφωνα με το οποίο σε κάθε έλεγχο, συντάσσεται από το κλιμάκιο επιθεωρητών έκθεση αυτοψίας και εν συνεχεία, εφόσον διαπιστωθεί παράβαση, συντάσσεται έκθεση ελέγχου, με αναλυτική περιγραφή των ευρημάτων και προσδιορισμό των παραβάσεων, που επιδίδεται στον παραβάτη, ο οποίος ταυτόχρονα καλείται σε απολογία. Για την απολογία του παραβάτη, η οποία συνήθως γίνεται με κατάθεση απολογητικού υπομνήματος, τάσσεται προθεσμία που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από πέντε εργάσιμες ημέρες από την επίδοση της πρόσκλησης.
Σε συνέχεια της υποβολής της απολογίας ή της άπρακτης παρόδου της προθεσμίας που τάχθηκε για την υποβολή της, συντάσσεται αιτιολογημένη πράξη βεβαίωσης ή μη της παράβασης, αντίγραφο της οποίας αποστέλλεται στην αρχή που χορήγησε στον παραβάτη την άδεια κατασκευής ή λειτουργίας του έργου ή έναρξης της δραστηριότητας ή, κατά περίπτωση την ανανέωση αυτών. Αντίγραφο της ίδιας πράξης διαβιβάζεται επίσης και στον αρμόδιο εισαγγελέα πλημμελειοδικών για τυχόν αξιόποινες πράξεις.
Σε περίπτωση που διαπιστώνεται ρύπανση ή υποβάθμιση του περιβάλλοντος ή άλλη παράβαση από τις προβλεπόμενες στο άρθρο 30 του Ν. 1650/1986, ΦΕΚ160/Α/1986, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, η Ε.Υ.Ε.Π. εισηγείται την επιβολή προστίμου στον Υπουργό ΠΕΚΑ.
Αποκεντρωμένη Διοίκηση:
Περιφερειακή Ενότητα, Τμήμα Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας, στα διοικητικά όρια της οποίας ανήκει η περιοχή, όπου βρίσκεται ο αποδέκτης ο οποίος ρυπαίνεται.
Συνήγορος του Πολίτη
Ο Συνήγορος του Πολίτη αποτελεί ανεξάρτητη αρχή (άρθρο 103 παρ. 9 Συντ.), που ερευνά ατομικές διοικητικές πράξεις ή παραλείψεις, ή υλικές ενέργειες οργάνων των δημόσιων υπηρεσιών οι οποίες παραβιάζουν δικαιώματα, ή προσβάλλουν νόμιμα συμφέροντα φυσικών ή νομικών προσώπων.
Με τα θέματα παραβίασης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας ασχολείται ο ένας από τους πέντε κύκλους δραστηριοτήτων του Συνηγόρου, ο κύκλος “Ποιότητα Ζωής”.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΡΜΟΔΙΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Τηλέφωνα και Διευθύνσεις :
Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής,
Ειδική Γραμματεία Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Μεσογείων 119
101 92 Αθήνα
Τηλ: 210 697 4714, 210 697 4730, 2106974707
Φαξ: 210 696 9708
Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος
Κηφισίας 1-3
115 23 Αθήνα
Τηλ: 210 870 1800
Φαξ: 210 870 1883
Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος Τμήμα Βορείου Ελλάδος
Αδριανουπόλεως 24
Τηλ: 2310 483 223
Φαξ: 2310 483 247
e-mail: epbe@otenet.gr
Ειδική Γραμματεία Υδάτων
Μ. Ιατρίδου 2 & Λεωφ. Κηφισίας
115 26 Αθήνα
Τηλ: 210 693 1250 – 1
Φαξ: 210 699 4355, 210 699 4357
e-mail: info.egy@prv.ypeka.gr
Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης
Καθ. Ρωσίδη 11
546 55 Θεσσαλονίκη
Τηλ: 2313 309449
Περιφερειακή Ενότητα, Τμήμα Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας
Μοναστηρίου 12
546 29 Θεσσαλονίκη
Τηλ: 2313325562
Φαξ: 2310 422201
Συνήγορος του Πολίτη
Χατζηγιάννη Μέξη 5
115 28 Αθήνα
Τηλ: 2131 306600
Φαξ: 210 7292129
Β. ΦΟΡΕΙΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
1. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Κάθε πολίτης έχει δικαίωμα υποβολής καταγγελίας προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε αυτή να διενεργήσει έλεγχο τήρησης της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Σε περίπτωση αρνητικού πορίσματος, το Κράτος-παραβάτης παραπέμπεται Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) και εαν δεν συμμορφωθεί, σταματώντας να παραβιάζει την νομοθεσία, επιβάλλονται οικονομικές κυρώσεις σύμφωνα με το άρθρο 260 ΣΛΕΕ.
1. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Κάθε πολίτης της Ε. Ένωσης έχει δικαίωμα σύμφωνα με τα άρθρα 227 ΣΛΕΕ και 44 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκή Ένωσης, καθώς και κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατοικεί ή έχει την καταστατική του έδρα σε κράτος μέλος, να υποβάλλει, ατομικά ή από κοινού με άλλους πολίτες ή πρόσωπα, αναφορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για θέμα που υπάγεται στους τομείς δραστηριοτήτων της Ένωσης και το οποίο τους αφορά άμεσα. Η αναφορά αποστέλλεται στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και την εξετάζει η Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ο πολίτης μπορεί να υποβάλλει αναφορά προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με δύο τρόπους.
Ηλεκτρονικά.
Συμπληρώνοντας το ηλεκτρονικό έντυπο αναφοράς στον διαδικτυακό ιστότοπο:
https://www.secure.europarl.europa.eu/aboutparliament/el/petition.html
1. Με το ταχυδρομείο.
3. ΣΧΕΔΙΑ – ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ
ΣΧΕΔΙΟ 1: ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΠΑΡΟΧΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΡΥΠΑΝΣΗ ΥΔΑΤΩΝ
Λαμβάνοντας υπόψιν:
Α) το Νόμο 3422/2005, με τον οποίο κυρώνεται η Σύμβαση του Άαρχους που υπεγράφη στις 25 Ιουνίου 1998, όπου στο προοίμιό του αναφέρει: “Αναγνωρίζοντας ότι κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να ζει σε περιβάλλον κατάλληλο για την υγεία και την ευημερία του, καθώς και το καθήκον, τόσο μεμονωμένα, όσο και σε συνεργασία με άλλους, να προστατεύει και να βελτιώνει το περιβάλλον για να ωφελούνται οι παρούσες και μέλλουσες γενεές».
Εκτιμώντας ότι, προκειμένου να ασκήσουν αυτό το δικαίωμα και να εκπληρώσουν αυτό το καθήκον, οι πολίτες πρέπει να διαθέτουν πρόσβαση στις πληροφορίες, να δικαιούνται να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων και να έχουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα και αναγνωρίζοντας, επ’ αυτού, ότι οι πολίτες ενδέχεται να χρειάζονται συνδρομή για να ασκήσουν τα δικαιώματα τους.
Αναγνωρίζοντας ότι, στο πεδίο του περιβάλλοντος, η ευρύτερη πρόσβαση σε πληροφορίες και η συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων βελτιώνει την ποιότητα και την εφαρμογή των αποφάσεων, συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση του κοινού για περιβαλλοντικά ζητήματα, δίδει στο κοινό την ευκαιρία να εκφράσει τις ανησυχίες του και επιτρέπει στις δημόσιες αρχές να λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις ανησυχίες αυτές.” και στο άρθρο 4 παρ. 1συνεχίζει: “Κάθε Μέρος εξασφαλίζει ότι υπό τους όρους των ακολούθων παραγράφων του παρόντος άρθρου οι δημόσιες αρχές, ανταποκρινόμενες σε αίτημα για περιβαλλοντικές πληροφορίες, διαθέτουν τις εν λόγω πληροφορίες στο κοινό, εντός του πλαισίου της εθνικής νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένων, εφόσον ζητούνται και υπό τους όρους της κατωτέρω υποπαραγράφου (β), αντιγράφων των πραγματικών εγγράφων που περιέχουν ή περιλαμβάνουν τις πληροφορίες αυτές:
(α) Χωρίς να πρέπει να δηλωθεί η ύπαρξη συμφέροντος·
(β) Υπό την ζητούμενη μορφή”
Β) τα προοίμια των Οδηγιών 2003/35/ΕΚ και 2003/4/ΕΚ στα οποία ορίζεται ότι “οι διατάξεις του κοινοτικού δικαίου πρέπει να συμβαδίζουν προς τη σύμβαση (του Άαρχους) ενόψη της σύναψής της από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα” και ότι “είναι είναι απαραίτητο να εξασφαλισθεί ότι οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο έχει δικαίωμα πρόσβασης στις περιβαλλοντικές πληροφορίες που κατέχονται από τις δημόσιες αρχές ή για λογαριασμό των δημόσιων αρχών, χωρίς να υποχρεούται να επικαλεσθεί οποιοδήποτε σχετικό συμφέρον”.
Γ) το άρθρο 3 παρ. 1 της ΚΥΑ υπ” αριθμόν 11764/653/2006, η οποία ενσωματώνει την Οδηγία 2003/4/ΕΚ: “Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο έχει δικαίωμα ύστερα από γραπτή αίτησή του στις δημόσιες αρχές να λαμβάνει γνώση ή /και να ζητά τη χορήγηση πληροφοριών σχετικά με το περιβάλλον χωρίς να επικαλείται την ύπαρξη εννόμου συμφέροντος”.
Με δεδομένο ότι από τις ως άνω διατάξεις διεθνούς, κοινοτικού και εθνικού δικαίου πηγάζει το δικαίωμα μου ως πολίτη να λαμβάνω περιβαλλοντική πληροφόρηση από τη Διοίκηση ζητώ να λάβω γνώση ως προς την ποιότητα των υδάτων στην περιοχή ………………………. .
ΣΧΕΔΙΟ 2: ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Του/Της………………………………..του………………. και της …………………, κάτοικος………………………., οδός………………………………, αριθμός……..,
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου