Πρόταση: Nομικά δεσμευτικές οι προεκλογικές εξαγγελίες

Στις τελευταίες δύο εθνικές εκλογές υπήρξαμε ως Έλληνες πολίτες θύματα ξεκάθαρης προεκλογικής εξαπάτησης. Και οι δύο εκλεγέντες πρωθυπουργοί απέσπασαν το μεγαλύτερο κομμάτι των ψήφων παρουσιάζοντας μια προεκλογική ατζέντα την οποία πέταξαν στον κάλαθο των αχρήστων από την επόμενη των εκλογών. Το ζήτημα είναι ιδιαίτερα σοβαρό καθότι από την στιμή που δεν έχουμε άμεση δημοκρατία, το δικαίωμα ψήφου κάθε 4 χρόνια - δηλαδή η αντιπροσωπευτική δημοκρατία -, είναι ότι έχει μείνει από την έννοια και λειτουργία της δημοκρατίας. Όταν και αυτό το δικαίωμα ναι μεν ασκείται, ωστόσο καταπατείται βάναυσα η ουσία του, τότε προφανώς έχουμε κατ' επίφαση δημοκρατία.


Αφ' ενός 4 χρόνια στον σύγχρονο κόσμο όπου τα γεγονότα εξελίσσονται ταχύτατα και έχουν άμεσες συνέπειες στις κοινωνίες, είναι πάρα πολύ μεγάλος χρόνος για να ασκείται τόσο αραιά το εκλογικό δικαίωμα, και αφ' ετέρου οι ενέργειες των κυβερνήσεων δύνανται να επιφέρουν επιπτώσεις που καθορίζουν το μέλλον του τόπου για πολλαπλάσιο χρόνο από αυτόν που τους έχει δοθεί για να βρίσκονται στην εξουσία. Όταν λοιπόν αυτή η εξουσία έχει κερδηθεί με έμμεση ή πολλές φορές άμεση εξαπάτηση, είναι πολύ σοβαρό το ζήτημα, και πρέπει να βρεθεί τρόπος να επανέλθουμε σε ένα πραγματικά δημοκρατικό πολίτευμα. Τα δυσμενή αποτελέσματα της απομάκρυνσης από την λειτουργία της δημοκρατίας είναι ήδη ορατά καθώς πολλοί πολίτες αναπολούν τυραννικά καθεστώτα προκρίνοντας ότι αφού ούτως ή άλλως δεν έχουμε δημοκρατία, ας έχουμε τυραννία με ισονομία, όσο παράδοξο κι αν είναι αυτό. Διαλέγουν δηλαδή μεταξύ δύο κακών, ένα κατ' ελπίδαν πιο “δίκαιο”, απελπισμένοι από το δημοκρατικό έλλειμμα που διευρύνεται συνεχώς.

Μία πρόταση την οποία καταθέτω προς συζήτηση είναι η εξής: Να βρεθεί τρόπος οι προεκλογικές εξαγγελίες να έχουν νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα. Όλα τα υποψήψια κόμματα να καταθέτουν επισήμως τις προεκλογικές τους εξαγγελίες, με προσυπογραφή των υποψήφιων βουλευτών, και να είναι υποχρεωμένα να τις θέσουν σε εφαρμογή εφόσον βρεθούν σε θέση εξουσίας. Μια τέτοια δέσμευση θα επιτύγχανε μεταξύ άλλων τα εξής:

- να υποχρεωθούν τα κόμματα να μειώσουν την θεωρητικολογία και να προβούν σε συγκεκριμένες προτάσεις με περιγραφή των μέσων υλοποίησής τους με δυσμενείς επιπτώσεις σε περίπτωση αθέτησής τους

- να είναι δέσμιοι οι βουλευτές και υπουργοί των προεκλογικων τους εξαγγελιών, και όχι της κομματικής πειθαρχίας, χωρίς να πετάνε στον κάλαθο των αχρήστων την ψήφο των πολιτών που τους ανέδειξε από την επόμενη κιόλας μέρα της εκλογής τους

- να ανεβεί το επίπεδο της άσκησης πολιτικής και το επίπεδο των ανθρώπων που εισέρχονται στον χώρο αυτόν

Φυσικά δεδομένου ότι η πολιτική αλλάζει συνεχώς θα μπορεί να γίνεται αλλαγή των προγραμματικών εξαγγελιών σε μείζονα ζητήματα, αλλά μόνο εφ΄ όσον έχουν αλλάξει ουσιαστικά τα δεδομένα σε σχέση με αυτά που υπήρχαν την προηγούμενη των εκλογών, και μόνο με πλειοψηφία τουλάχιστον 2/3 των βουλευτών ή με δημοψηφίσματα (μη διλημματικού “στημένου” τύπου, αλλά επί της ουσίας) που απαιτούν την πιο ενεργή συμμετοχή των ψηφοφόρων.

Ξέρω η πρώτη σκέψη είναι ότι δεν γίνονται αυτά τα πράγματα, αλλά δεν μπορεί κανείς πολιτικός να έχει το δικαίωμα να εξαπατά τους συμπολίτες του και να καθορίζει τις τύχες τους για ολόκληρες γενιές, χωρίς να έχει καμία συνέπεια παρά μόνο το να μην εκλεχθεί ξανά. Θεωρώ ότι αξίζει οι άνθρωποι του νομικού κόσμου να λάβουν πρωτοβουλία και να επεξεργαστούν αυτήν την ιδέα πολύ σοβαρά για να προστατέψουν ότι έχει απομείνει από το δημοκρατικό πολίτευμα. Και ίσως έτσι βοηθήσουν στο να ανακαταληφθεί ο χώρος της πολιτικής από υγιώς σκεπτόμενους πολίτες, ώστε να μην μπορούν οι κατ' επάγγελμα διεφθαρμένοι πολιτικοί να παίζουν μπάλα μόνοι τους.


Του Αντώνη Μουτσέλου, Αποφοίτου Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης
tvxs.gr