Ιδιωτικοποίηση των απορριμμάτων; Ευχή ή κατάρα;

Τελευταία με αφορμή τα μεγάλα προβλήματα στην αποκομιδή των απορριμμάτων έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για τις δυνατότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην προσφορά αξιοπρεπών υπηρεσιών καθαριότητας στους δήμους.

Ο δήμος Λαμιέων σε πρόσφατο Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε να παραχωρήσει μεγάλο μέρος της αποκομιδής των σκουπιδιών στην Λαμία σε ιδιώτη εργολάβο ενώ σύσσωμος η αντιπολίτευση αντέδρασε καταγγέλλοντας την Δημοτική Αρχή για ανεπάρκεια και μεθοδευμένη πολιτική επιλογή ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών του δήμου.
Τα κύρια επιχειρήματα της προσπάθειας ιδιωτικοποίησης αυτής είναι η έλλειψη μόνιμου προσωπικού και ο πεπαλαιωμένος εξοπλισμός της υπηρεσίας ενώ τίθεται και το θέμα της ποιότητας της αποκομιδής, κάτι βέβαια που ενδιαφέρει άμεσα τον δημότη.

Προσπαθώντας να προσεγγίσουμε όσο το δυνατόν πολύπλευρα το θέμα που ταλανίζει τους δήμους ανατρέξαμε στα αριθμητικά δεδομένα των μελετών του δήμου Λαμιέων καθώς και τις πρακτικές που εφαρμόζονται διεθνώς αλλά και στην Ελληνική Επικράτεια.

Με δεδομένη μάλιστα την ψήφιση τελευταία της Τροπολογίας από την Κυβέρνηση με την οποία παρατείνονται αυτοδίκαια έως 31/12/2017 οι συμβάσεις των 49 εργαζομένων Ι.Δ.Ο.Χ στον Δήμο Λαμιέων υπάρχει πλέον αρκετός χρόνος ώστε να προγραμματιστούν οι όποιες αλλαγές θα γίνουν στον συγκεκριμένο τομέα.

Σύμφωνα με την Οικονομοτεχνική Μελέτη του δήμου

το κόστος των 49 αυτών συμβασιούχων ανέρχεται κατ’έτος σε 1.191.021 ευρώ ( μισθοδοσία, καύσιμα, συντήρηση οχημάτων). Αντίστοιχα ο προϋπολογισμός της ανάθεσης σε ιδιώτη ειναι:1.572.620 ευρώ (με απόσβεση οχημάτων 164.880 ευρώ και ΦΠΑ 304.378 ευρώ).
Υπάρχει δηλαδή μια διαφορά περίπου 400.000 ευρώ το έτος που θα πληρώσουμε παραπάνω οι δημότες σε σχέση με την χρησιμοποίηση του ήδη υπάρχοντος προσωπικού.

Βέβαια όταν λειτουργεί ο ανταγωνισμός στην αγορά υπάρχει η πιθανότητα να αναλάβει κάποιος εργολάβος με έκπτωση στον αρχικό προϋπολογισμό ,με όποια προβλήματα όμως δημιουργηθούν στο τελικό αποτέλεσμα δηλαδή στην ποιότητα της αποκομιδής(κακές συνθήκες εργασίες, υποστελέχωση, ‘’φτηνό’ εργατικό δυναμικό).

Πάντως οι διεθνείς μελέτες που συγκρίνουν το κόστος ανάμεσα σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα δείχνουν πως οι δήμοι δεν ωφελούνται μακρόχρονα οικονομικά από την εκχώρηση του τομέα της αποκομιδής των απορριμμάτων (βλέπε σχετικό πίνακα).

Για το θέμα της ποιότητας της αποκομιδής αναζητήσαμε την Ελληνική σχετική εμπειρία, όπου δηλαδή λειτουργεί η ιδιωτικοποίηση των σκουπιδιών.
Διαβάζουμε λοιπόν ‘’καθεστώς ομηρίας από τα σκουπίδια’’ για τον Δήμο Θήρας με τα πολλά παράπονα για το έργο της αναδόχου εταιρίας, για προβλήματα που αφορούν την ιδιωτική διαχείριση των απορριμμάτων με περιβαλλοντικά πρόστιμα στον Δήμο Έδεσσας αλλά και μεγάλες καθυστερήσεις στην ανάδειξη του αναδόχου και επιβάρυνση από σκουπίδια στον Δήμο Ρόδου.

Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε τις καταγγελίες για κακής ποιότητας παροχής υπηρεσιών του ιδιωτικού συνεργείου που είχε αναλάβει την καθαριότητα των λαϊκών αγορών στην Λαμία και την βελτίωση των συνθηκών μετά την αποχώρησή του.

Από ότι φαίνεται και ο τομέας της ιδιωτικοποίησης δεν έχει αποδείξει πως θα παράξει καλύτερο τελικό αποτέλεσμα όσο αφορά την ποιότητα της αποκομιδής.
Άρα τι απομένει στον δήμο; Μα η πλήρης αξιοποίηση του προσωπικού των 100 ατόμων (μόνιμοι, ΙΔΑΧ και ΙΔΟΧ) στην καθαριότητα που θα έχει μέχρι τέλος του 2017 με καλή οργάνωση και προσπάθεια για βέλτιστη λειτουργία της Υπηρεσίας Καθαριότητας.

Αυτό προϋποθέτει βέβαια εφαρμογή σύγχρονου επιστημονικού μάνατζμεντ, στοχοθέτηση, έλεγχο της αποτελεσματικότητας ,αξιολόγηση και κατάλληλες-προσεκτικές πρωτοβουλίες για αλλαγή και βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Επίσης με την εξοικονόμηση των 400.000 ευρώ τον χρόνο -αυτά που δεν θα πληρωθούν στον εργολάβο- μπορεί να ξεκινήσει μια προσπάθεια ανανέωσης του εξοπλισμού που, όπως αναφέρεται στην εισήγηση που ψηφίστηκε στο Δ.Σ., ειναι πεπαλαιωμένος με αυξημένο κόστος χρήσης και συντήρησης.

Αντί λοιπόν η Δημοτική Αρχή να προσπαθεί με τόσο άκομψο τρόπο να προχωρήσει σε ιδιωτικοποίηση της Υπηρεσίας Καθαριότητας, με αμφίβολα αποτελέσματα σε κάθε τομέα, ας αναλάβει άμεσα πρωτοβουλίες, μέσα στο νέο ευνοϊκό περιβάλλον του νέου Νομοσχεδίου και του Παράλληλου Προγράμματος της Κυβέρνησης ,ώστε να παρέχει στους δημότες μια καθαρή πόλη χωρίς μεγάλο οικονομικό κόστος και με ουσιαστική αναβάθμιση στην ποιότητα.

Και αυτό μπορεί να το πετύχει με τις υπάρχουσες συνθήκες καθώς και με διεκδίκηση από την πολιτεία μόνιμου προσωπικού ώστε να στελεχωθεί μια Υπηρεσία Καθαριότητας αυτόνομη, μακριά από ρουσφέτια και παρεμβάσεις, ανεξάρτητη από πολιτικές επιδιώξεις και υστεροβουλίες η οποία θα υπηρετεί πραγματικά-ανταποδοτικά τον δημότη.

Παναγιώτης Στασινός
Δημοτικός Σύμβουλος
Της Πρωτοβουλίας Ενεργών Πολιτών