‘’Διόδια: Αλλαγή πολιτικής με προτεραιότητα στα μέσα μαζικής μεταφοράς'’

Το κίνημα  κατά των διοδίων έχει κλείσει πενταετία και οι αγώνες δείχνουν ότι συσπειρώνει πολίτες από όλο το φάσμα της πολιτικής και κοινωνικής διαστρωμάτωσης.Η λειτουργία όμως συνεχώς νέων σταθμών διοδίων καθώς και τα δειλά βήματα αντίδρασης της νέας κυβέρνησης δείχνουν πως τα συμφέροντα στον τομέα της πολιτικής των μεταφορών και των οδικών κατασκευών  έχουν ριζώσει βαθιά με διεθνείς νόμους και αποικιοκρατικές συμβάσεις

Το πρόβλημα ως γνωστό προέκυψε κυρίως με τις συμβάσεις παραχώρησης κατασκευής των κλειστών αυτοκινητοδρόμων στη χώρα μας και ήταν μια επιλογή των κυβερνήσεων των δύο κομμάτων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Δυστυχώς οι αποφάσεις τους συνδέθηκαν άμεσα με τα συμφέροντα των μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών και των τραπεζών, που χρηματοδοτούν αυτά τα έργα. Οι ξένοι κολοσσοί - με τον γνωστό τρόπο που τους διακρίνει - βρήκαν πρόσφορο έδαφος σε πολιτικές και πολιτικούς, οι οποίοι ήταν αποφασισμένοι για κάθε είδους ιδιωτικοποίηση, χωρίς να νοιάζονται για το ποιος τελικά πληρώνει.

Η πρόσφατη κυβερνητική αλλαγή και με δεδομένη την θέση του ΣΥΡΙΖΑ, όπως εκφραζόταν προεκλογικά με τις επιμέρους διαφοροποιήσεις από το ΟΧΙ ΣΕ ΟΛΑ μέχρι το ΝΑΙ με μείωση του τέλους κλπ - δημιούργησε πολλές ελπίδες. Αυτές οι «ελπίδες»  πρέπει να προσδιοριστούν πια ρεαλιστικά και να αποτελέσουν απτές,ορατές και ωφέλιμες για τον πολίτη διεκδικήσεις.

Είναι γνωστό ότι τα μετωπικά διόδια της Αγίας Τριάδας και της Αγίας Παρασκευής στη Μαυρομαντήλα, καθώς και τα πλευρικά του Μώλου και του Μπράλου αφορούν στην κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου Κεντρικής Ελλάδας, του Ε65. Άρα μια αναθεώρηση της Σύμβασης Παραχώρησης θα επηρεάσει το συγκεκριμένο έργο. Το ερώτημα είναι πόσο τα δημοσιονομικά της χώρας και οι σημερινές οικονομικές συνθήκες επιτρέπουν μια επιτυχή αναθεώρηση και πως θα αντιδράσουν οι διεθνείς τράπεζες και όλοι οι εμπλεκόμενοι.

Στο μεταξύ το δίκτυο των αυτοκινητοδρόμων στην Ελλάδα είναι το μεγαλύτερο στην ΕΕ σε σχέση με την έκταση της χώρας∙ κι αυτό όχι τυχαία. Κάποιοι το είδαν ως κερδοφόρο επένδυση. Από τις διεθνείς τράπεζες και τις μεγάλες και μεσαίες κατασκευαστικές εταιρείες, ως τους ιδιοκτήτες απαλλοτριούμενων χωραφιών κατά μήκος των 174 χιλιομέτρων του αυτοκινητόδρομου∙ αδιαφορώντας για την καταστροφή της γης υψηλής παραγωγικότητας στον κάμπο του Σπερχειού, για την υποβάθμιση και αχρήστευση άλλων έργων αγροτικής υποδομής που είχαν γίνει με ευρωπαϊκά χρήματα, αδιαφορώντας για την ακύρωση προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου NATURA 2000 και την απειλή της βιοποικιλότητας.

Παράλληλα υποβαθμίστηκε προκλητικά η ανάπτυξη του σιδηροδρόμου και των άλλων μέσων μαζικών μεταφορών αφού θεωρήθηκαν ανταγωνιστικά στα έσοδα των εταιρειών των κλειστών αυτοκινητοδρόμων.

Από την άλλη πλευρά το αυτοκίνητο  θα πρέπει να πληρώνει αφού έχουν δαπανηθεί φυσικοί, οικονομικοί και ενεργειακοί πόροι ώστε να εξασφαλισθεί η ομαλή αυτοκίνηση σε ασφαλείς κλειστούς αυτοκινητόδρομους

Να πληρώνει όμως ένα αναλογικό και δίκαιο ποσό και να είναι ανταποδοτικά τα τέλη για τη βελτίωση και τη συντήρηση του δρόμου, αλλά και την ανάπτυξη του σιδηροδρόμου και των άλλων μέσων μαζικής μεταφοράς. Όχι να πληρώνει για να κάνουν μπίζνες οι διεθνείς τράπεζες και οι διεθνείς εργολάβοι και «σωτήρες», με όρους αποικιοκρατικούς.

Πιθανή λύση για το πολύπλοκο αυτό ζήτημα είναι η αναδιαπραγμάτευση με διαφάνεια και αναθεώρηση των συμβάσεων που έχουν υπογραφεί με τις εταιρείες, μειώνοντας ενδεχομένως το κατασκευαστικό πρόγραμμα ή αναθεωρώντας το χρονοδιάγραμμα.

Η ΜΟΝΟΜΕΡΗΣ κατάργηση των διοδίων φαίνεται απίθανη αφού οι συμβάσεις έχουν δεσμεύσεις,που υπόκεινται σε διεθνείς κανόνες και ρήτρες. Πρέπει όμως  να καταργηθούν όσα διόδια δεν έχουν τη «νομιμότητα» που προβλέπεται και προκαλούν την κοινή λογική. Όσα δεν έχουν εναλλακτικούς παράδρομους, τοπική μετακίνηση, ποιότητα κατασκευών κλπ, με όποιο κόστος στις κατασκευές του Ε65.

Αυτά  προϋποθέτουν μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση και πολιτική στις συγκοινωνίες και μεταφορές από την νέα κυβέρνηση.Μια πολιτική που θα δώσει προτεραιότητα στον σιδηρόδρομο και στα  μέσα μαζικής μεταφοράς,θα επιτρέψει την μετακίνηση των πολιτών με χαμηλό κόστος και θα περιορίσει παράλληλα την χρήση του αυτοκινήτου και όσων προσπαθούν να κερδοσκοπήσουν από αυτό.

Παναγιώτης Στασινός
Δημοτικός Σύμβουλος
της Πρωτοβουλίας Ενεργών Πολιτών Λαμίας