Τετάρτη 8 Οκτωβρίου 2014

Οι Ρομά σαν σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα.‏

Ο τρόπος ζωής των τσιγγάνων αποτελεί  αποτέλεσμα κανόνων επιβίωσης  μιας συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδος συνάνθρωπων μας . Η κοινωνία των τσιγγάνων αιώνες ακολουθούσε τον τρόπο ζωής μας και εγκλιματίζονταν σύμφωνα με τις αλλαγές της δικής μας κοινωνίας . Ζούσαν δίπλα μας και ήταν απόλυτα εξαρτημένοι και εναρμονισμένοι με μας χωρίς να μας ενοχλούν ιδιαίτερα . Μπορώ να πω ότι τις περισσότερες φορές εμείς τους παρενοχλούσαμε λόγω της ιδιαιτερότητας του τρόπου ζωής τους παρά αυτοί εμάς . Παλιότερα μάλιστα όταν το βιοτικό μας επίπεδο ήταν χαμηλότερο οι σχέσεις μας ήταν πολύ καλύτερες . Θυμάμαι ότι και κουμπαριές γίνονταν ανάμεσα σε αυτούς και σε μας.

Αυτοί οι άνθρωποι που εμείς του αποκαλούμε γύφτους τσιγγάνους κλπ είναι κομμάτι της κοινωνίας μας  και του πολιτισμού μας . Η κοινωνία μας, τους δημιούργησε ,εμείς τους υποχρεώσαμε να ζουν έτσι όπως ζουν με την αποξενωτική συμπεριφορά μας και η ίδια η κοινωνία μας μέχρι σήμερα συντηρούσε τον τρόπο ζωής τους διότι τους χρειάζονταν έτσι όπως ήταν.
  Και τους χρειαζόμαστε ακόμη, είτε για τις μικροδουλειές μας, είτε για να ικανοποιούμε τις βαθύτερες υπαρξιακές μας ανησυχίες. Θέλουμε να τους βλέπουμε σε αυτή την άθλια κατάσταση για να λέμε: να είναι κάποιοι χειρότεροι από εμάς . Ότι και να πάθουμε θα υπάρχει πάντα κάποιος σε χειρότερη κοινωνική θέση από εμάς.
Και ξαφνικά πριν τέσσερα χρόνια στον τόπο  μας  τα πράγματα άλλαξαν για όλους,  για μας αλλά και για τους τσιγγάνους. Ξαφνικά συνειδητοποιήσαμε  ότι η κοινωνία μας πια δεν τους χρειάζεται σαν διαφορετικό κοινωνικό σύνολο και ο τρόπος ζωής τους πια αποτελεί μίασμα . Τότε  ξαφνικά είδαμε ότι οι συνθήκες διαβίωσης των  τσιγγάνων του Ξεριά αποτελούσαν ντροπή για μας  .
Αναρωτιέμαι τόσα χρόνια δεν ξέραμε πως ζούσαν οι συνάνθρωποι μας; Δεν βλέπαμε τον Ξεριά, δεν βλέπαμε τους τσιγγάνους να κυκλοφορούν δίπλα μας ; Τι άλλαξε έτσι ξαφνικά που έκανε κάποιους από εμάς να εξοργιστούν.
Η αφορμή αυτής της τότε αλλαγής ήταν  η απόφαση της  πολιτείας μέσω ενός πανεπιστημιακού προγράμματος να δώσει τέλος  στον τριτοκοσμικό τρόπο ζωής των τσιγγάνων ενσωματώνοντας τους  στην ελληνική κοινωνία μέσω της παιδείας. Το πρόγραμμα προέβλεπε τα πάντα, από τον εμβολιασμό των παιδιών Ρομά μέχρι  το εκπαιδευτικό προσωπικό και τις αίθουσες διδασκαλίας.
Εκείνη την εποχή κάποιοι  φοβήθηκαν, κάποιοι που «αγαπούσαν» τον γύφτο όπως ήταν και  τα γυφτάκια να είναι μακριά από τα δικά του παιδιά. Δυστυχώς αυτό είναι το πρόβλημα και η κοινωνική αλήθεια στο πρόβλημα των Τσιγγάνων. Όλα τα άλλα είναι απλές δικαιολογίες .
Είναι αλήθεια όμως ότι ο τρόπος ζωής των τσιγγάνων είναι ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα ίσως το σοβαρότερο της κοινωνίας μας  και πιστεύω ότι έτσι πρέπει να το βλέπουμε όλοι μας .
Είναι ένα πρόβλημα που μας το έδωσαν οι πατεράδες μας άλυτο, έχουμε υποχρέωση απέναντι στα παιδιά μας να τους παραδώσουμε το πρόβλημα των τσιγγάνων λυμένο. Είναι δικό μας πρόβλημα,  τα παιδιά μας έχουν άλλα δικά τους προβλήματα να αντιμετωπίσουν.  

Σήμερα πια η κοινωνία μας άλλαξε, πιεσμένη από τις διεθνείς οικονομικές συγκυρίες. Η χώρα μας έχει καταδικαστεί δυο φορές για τις απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης των τσιγγάνων και πάει για τρίτη .
Σίγουρα τα πράγματα δεν είναι εύκολα Αυτοί οι άνθρωποι έχουν εγκλιματιστεί σε έναν τρόπο ζωής που τον κληρονομήσαν από τους γονείς τους και σκέπτονται να τον μεταδώσουν στα παιδιά τους . Δεν θέλουν να αλλάξουν την ζωής διότι τα βιώματα τους , η κουλτούρα τους,  οι αναμνήσεις τους και τα όνειρα τους είναι στον καταυλισμό . Είναι πολύ δύσκολο να έρθουν να ζήσουν διπλά μας ,κάθε ημέρα νοιώθουν το μίσος μας και την απέχθεια μας απέναντι τους και λογικό είναι να έχουν τις επιφυλάξεις τους .
Είδαμε  πριν τέσσερα  χρόνια να φτάνει στα σχολεία ένα  οργανωμένο πανεπιστημιακό πρόγραμμα που προσπαθεί επιτέλους να ενσωματώσει τα τσιγγανάκια στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας . Για την οργάνωση και την υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος κάποιοι επιστήμονες εργάστηκαν για πολλούς μήνες χρησιμοποιώντας την πείρα τους και τις γνώσεις πάνω στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας.
Σαν νέο πρόγραμμα που θα εφαρμόζονταν για πρώτη φορά σε μια κοινωνική ομάδα η οποία δεν έχει σχέση με παιδεία , μοντέρνους κοινωνικούς κανόνες,  σύγχρονο τρόπο ζωής κλπ  λογικό είναι να έχει τις  ελλείψεις του και τα ελαττώματα του.
Η σοβαρότητα της κατάστασης όμως μας  επέβαλε τότε  την άμεση έναρξη του προγράμματος για να μπορέσει το εκπαιδευτικό σύστημα  μέχρι το Ιούνιο του 2011 να εντοπίσει ,να καταγράψει και να αντιμετωπίσει τα διάφορα προβλήματα που σίγουρα θα προέκυπταν, ώστε τον επόμενο  Σεπτέμβριο τα σχολεία να ήταν  έτοιμα για την νέα σχολική χρονιά μαζί με τα τσιγγανόπουλα.
Αλλά δυστυχώς τα πράγματα τότε  πήραν την χειρότερη οδό που θα μπορούσαν να φανταστούν οι εμπνευστές του προγράμματος . Κάποιοι πίστεψαν ότι είναι πιο «ειδικοί» από αυτούς και πίστεψαν ότι μπορούν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους .
Μπορεί οι καθηγητές πανεπιστημίου ,ψυχολόγοι ,κοινωνιολόγοι, δάσκαλοι γιατροί ,παιδίατροι κλπ να έχουν φάει τα νιάτα τους στα θρανία και στις έδρες των αιθουσών διδασκαλίας ,μπορεί να έχουν λειώσει τα παντελόνια τους για να αποκτήσουν τις γνώσεις που απέκτησαν , αλλά ξαφνικά βρέθηκαν κάποιοι που θεωρούν τον εαυτό τους πιο ειδικό σε κοινωνικά και εκπαιδευτικά  θέματα.
Κάποιοι δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι κλείνοντας τα σχολεία, η προτρέποντας τους γονείς να μην δεχτούν τα παιδιά Ρομά στα  σχολεία, διαπράττουν ένα σοβαρό κοινωνικό αδίκημα . Δεν είχαν συνειδητοποιήσει ότι δεν έχουν το δικαίωμα να στερήσουν την μόρφωση από κανέναν. Δεν είχαν συνειδητοποιήσει ότι ήδη έχουν κάνει το μεγαλύτερο κακό που θα μπορούσαν να κάνουν στον τόπο τους . Δεν είχαν συνειδητοποιήσει ότι η προσέλευση των παιδιών Ρομά στα σχολεία είναι η αρχή για την λύση του σοβαροτέρου κανονικού προβλήματος του τόπου μας, αλλά τους ενδιέφερε απλά να μην πάει το παιδί τους στο ίδιο σχολείο με τα τσιγγανάκια .Όλοι αυτοί εκείνη την εποχή δημιούργησαν ένα πρόβλημα ανασφάλειας στην κοινωνία των Ρομά , αλλά και ανεπανόρθωτη ζημιά στην σωστή  λειτουργία του προγράμματος το οποίο έπειτα από ένα χρόνο έληξε .
Το μεγαλύτερο κομμάτι της ευθύνης για το πρόβλημα των Ρομά στην Λαμία το φέρνει ο τότε δήμαρχος της Λαμίας.  Οι πρόεδροι των συλλόγων  γονέων και κηδεμόνων από τα  πέντε σχολείων που επρόκειτο να δεχτούν τα τσιγγανόπουλα και τα μέλη του πανεπιστημίου που δημιούργησαν το πρόγραμμα ενσωμάτωσης των τσιγγάνων συναντήθηκαν με τον τότε δήμαρχο της Λαμίας για να πάρει την τελική απόφαση. Ο τότε  δήμαρχος δυστυχώς έδειξε ότι ή  δεν είχε γνώση του προβλήματος που όφειλε να έχει σαν δήμαρχος ή είχε έλλειψη πολιτικού θάρρους για να δώσει λύση στο πρόβλημα. Αν τότε τα τσιγγανάκια ξεκινούσαν το σχολείο σήμερα θα είχε μπει το νερό στ’ αυλάκι και η επίλυση του προβλήματος θα ήταν θέμα χρόνου. Μπορεί να μην αποφοιτούσαν όλα, αλλά  ένα η δυο η πέντε να περνούσαν κάθε χρόνο την τάξη θα ακολουθουσών και άλλα.

Επίσης ο τότε δήμαρχος της Λαμίας πριν από κάποια χρόνια πιθανόν για να τους ξεφορτωθεί και να κουκουλώσει το θέμα επέλεξε σαν τοποθεσία στέγασης των τσιγγάνων την Καμηλόβρυση. Αυτό ήταν άλλο ένα σοβαρό λάθος και η αιτία για τις άσχημες εξελίξεις που θα ακολουθούσαν μερικά χρόνια αργότερα. Η μεταστέγαση των Τσιγγάνων στην Καμηλόβρυση ουσιαστικά δεν άλλαξε τίποτα στον τρόπο ζωής τους αλλά ούτε και είχε κάποια ουσιαστικά ευεργετήματα στον τρόπο ζωής των κατοίκων της Λαμίας . Συνεχίζουν ακόμη και σήμερα  την ίδια παραβατική συμπεριφορά όπως τότε που κατοικούσαν  στον Ξηριά.
Αν ο τότε δήμαρχος της Λαμίας είχε κάνει μια σωστή μελέτη για τον χώρο εγκατάστασης των τσιγγάνων ρίχνοντας  βάρος στις δικές τους  ανάγκες , σήμερα τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά. Ήδη έχει χαθεί  πολύς χρόνος και χρήμα άδικα .

Ανακεφαλαιώνοντας θέλω να τονίσω ότι ο τρόπος ζωής των Ρομά στην Λαμία είναι το σοβαρότερο κοινωνικό πρόβλημα της περιοχής μας και έτσι πρέπει να το δούμε όλοι μας . Ο μόνος τρόπος για να επιλυθεί το πρόβλημα στο σύνολο του είναι να πάνε τα τσιγγανάκια άμεσα στο σχολείο .Το πανεπιστημιακό πρόγραμμα εκείνης της εποχής δημιουργήθηκε για να αντιμετωπίσει και να δώσει λύση στο κοινωνικό πρόβλημα των τσιγγάνων  και όχι να πάνε απλά τα τσιγγανάκια στο σχολείο αλλά λίγοι το κατάλαβαν . Όσο πιο γρήγορα πάνε τα τσιγγανάκια στο σχολείο τόσο πιο γρήγορα θα απαλλαγούμε από το μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα που ντροπιάζει την πόλη μας . Όσους δικαιολογημένα ενοχλεί ο τρόπος ζωής των τσιγγάνων , πρέπει να καταλάβουν ότι για να σταματήσει να τους ενοχλεί πρέπει να εμπιστευτούν το  εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας και να επιτρέψουν στα τσιγγανάκια να πάνε στο σχολείο.
 Αν τα τσιγγανάκια είναι στο σχολείο δεν θα είναι στα φανάρια ,δεν θα ζητιανεύουν ,δεν θα κλέβουν και δεν θα δημιουργούν κάθε είδους προβλήματα. Το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας είναι ικανό να αντεπεξέλθει στην πρόκληση που λέγεται ενσωμάτωση των παιδιών Ρομά στην ελληνική κοινωνία. .

Πρέπει επίσης να ξέρουμε ότι σε μερικά χρόνια για το θέμα των Τσιγγάνων είτε το θέλουμε είτε όχι θα κριθούμε από τα ίδια μας τα παιδιά . Αν ο τρόπος ζωής των τσιγγάνων συνεχίσει να υπάρχει σαν πρόβλημα , τότε τα παιδιά μας θα μας κρίνουν με τον χειρότερο τρόπο, γιατί τότε θα ξέρουν ποιοι θα είναι υπεύθυνοι , όπως επίσης θα ξέρουν και ποια είναι η ορθότερη λύση από εμάς σήμερα. Αν όμως έχει πάψει να υπάρχει, οι καλύτεροι θαυμαστές μας θα είναι πάλι τα ίδια μας τα παιδιά επειδή θα ξέρουν ότι πράξαμε σωστά. .

Του Γιώργου Καλλιώρα



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου