Καταφεύγοντας στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ)[2], σύμφωνα με το οποίο συντάχθηκαν και ψηφίστηκαν οι Περιφερειακοί Σχεδιασμοί (ΠΕΣΔΑ) και τα Τοπικά Σχέδια των Δήμων (ΤοΣΔΑ), διαβάζουμε: «Η εθνική πολιτική για τα απόβλητα είναι προσανατολισμένη στους εξής στόχους-ορόσημα για το 2020: τα κατά κεφαλή παραγόμενα απόβλητα να έχουν μειωθεί δραστικά, η προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων - βιοαποβλήτων να εφαρμόζεται στο 50% του συνόλου των ΑΣΑ, η ανάκτηση ενέργειας να αποτελεί συμπληρωματική μορφή διαχείρισης, όταν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια κάθε άλλου είδους ανάκτησης και η υγειονομική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από το 30% του συνόλου των ΑΣΑ». [1. ΠΟΛΙΤΙΚΗ – ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ σελ 4].
Κι επίσης:
«Μέθοδοι θερμικής ανάκτησης ενέργειας δευτερογενών στερεών καυσίμων όπως η καύση, η αεριοποίηση, η πυρόλυση, η αεριοποίηση Plasma κ.α. θεωρούνται διεργασίες υψηλής περιβαλλοντικής όχλησης και βάσει της αρχής της προφύλαξης δεν ενδείκνυνται από τον παρόντα σχεδιασμό. Ως εκ τούτου τεχνικές που παράγουν RDF/SRF δεν ενδείκνυνται για την επεξεργασία των απορριμμάτων καθότι απομακρύνουν υλικά που πρέπει να οδεύουν προς ανακύκλωση». [5. Ανάκτηση Ενέργειας- Ενεργειακή Αξιοποίηση Αποβλήτων σελ 9]
«Μέθοδοι θερμικής ανάκτησης ενέργειας δευτερογενών στερεών καυσίμων όπως η καύση, η αεριοποίηση, η πυρόλυση, η αεριοποίηση Plasma κ.α. θεωρούνται διεργασίες υψηλής περιβαλλοντικής όχλησης και βάσει της αρχής της προφύλαξης δεν ενδείκνυνται από τον παρόντα σχεδιασμό. Ως εκ τούτου τεχνικές που παράγουν RDF/SRF δεν ενδείκνυνται για την επεξεργασία των απορριμμάτων καθότι απομακρύνουν υλικά που πρέπει να οδεύουν προς ανακύκλωση». [5. Ανάκτηση Ενέργειας- Ενεργειακή Αξιοποίηση Αποβλήτων σελ 9]
Και τώρα που ήρθε η ώρα να εφαρμοστεί ο ΕΣΔΑ και να χρηματοδοτηθούν τα έργα και οι δράσεις του, τί βλέπουμε;; Αθρόες εντάξεις ώριμων έργων, αλλά και μελετών ωρίμανσης του σχεδιασμού της περασμένης δεκαετίας που αφορούν κυρίως μονάδες επεξεργασίας συμμείκτων, που θα παράγουν RDF/SRF, χωρίς να προσδιορίζεται επακριβώς πού και πώς θα «αξιοποιείται» αυτό το RDF/SRF. Παράλληλα προχωρούν και σε αδειοδοτήσεις τσιμεντοβιομηχανιών, στο Βόλο, στη Θεσσαλονίκη, που επιτρέπουν την καύση του∙ κι αρχίζει να σχηματίζεται η εικόνα. Κι αφού δε διαφαίνεται καμιά σοβαρή διαμαρτυρία στον ορίζοντα, άρχισε σιγά - σιγά να μπαίνει στο κάδρο και η καύση. Με κάτι αποφάσεις δημοτικών συμβουλίων, θετικά προσκείμενες στην ιδέα, με κάτι προτάσεις εταιριών (π.χ. ΔΕΗ) για ενεργειακή αξιοποίηση των σκουπιδιών, και βλέπουμε. Προτάσεις που δεν αφορούν πάντα την «κακή» καύση, αλλά κάτι άλλο, πιο «ασφαλές». Και πείθονται και οι δήμοι ότι θα λύσουν το πρόβλημά τους και μπορεί έτσι να πείσουν και τους δημότες τους ότι δεν θα υπάρχει πρόβλημα με την νέου τύπου καύση.
Ξεχνούμε βέβαια ότι και οι μονάδες αεριοποίησης αποβλήτων στις ΗΠΑ και στην ΕΕ λογίζονται ως αποτεφρωτήρες αποβλήτων.[3] Όπως αναφέρεται στο λινκ, διάφορες εταιρείες έχουν πειραματιστεί με τις τεχνολογίες αεριοποίησης και πυρόλυσης αποβλήτων για πάνω από τρεις δεκαετίες, αλλά οι τεχνικές και οικονομικές προκλήσεις, ειδικά για τα έργα αεριοποίησης, περιλαμβάνουν την αδυναμία υλοποίησης των προβλεπόμενων στόχων παραγωγής ενέργειας, εσόδων και στόχων εκπομπών. Οι μονάδες αεριοποίησης για να είναι κερδοφόρες έχουν ιστορικά επιδιώξει τις δημόσιες επιδοτήσεις. Ειδικότερα επιδιώκουν τις επιδοτήσεις των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την παραγωγή ενέργειας με τη χρήση της βιομάζας του οργανικού κλάσματος των συμμείκτων. Ωστόσο, οι εγκαταστάσεις αυτές εκπέμπουν τελικά, λόγω της καύσης του αερίου σύνθεσης, διοξείδιο του άνθρακα από υλικά που προέρχονται από ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένων των πλαστικών απορριμμάτων, γεγονός που αντιφάσκει με τον σκοπό των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Η έκθεση καταλήγει ότι οι πιθανές αποδόσεις της αεριοποίησης αποβλήτων είναι μικρές και αβέβαιες και τα κόστη είναι πολύ υψηλότερα από ό,τι ορισμένοι υποστηρίζουν. Αντίθετα τα δημοτικά προγράμματα που βασίζονται σε στρατηγικές πρόληψης των αποβλήτων, με Διαλογή στην Πηγή, εντατική ανακύκλωση και κομποστοποίηση, έχουν σημαντική οικονομική και τεχνική επιτυχία.
Αντίθετα αυτό που επιχειρείται τώρα στη χώρα μας είναι σαν να μας λένε πως η καύση πλαστικού και χαρτιού - με οποιαδήποτε μορφή, όπου η αξία των υλικών θα είναι 0-5 ευρώ ανά τόνο ή μπορεί ακόμη και να πληρώνουμε για να τα καίμε για να γλυτώνουμε το τέλος ταφής - δεν είναι ανταγωνιστική της ανακύκλωσης αυτών των υλικών που μπορεί να τους προσδώσει αξία 100 ευρώ ανά τόνο. Και πως ακόμα καλά θα ήταν να παράγουμε πολλά σκουπίδια για κάψιμο και πυρόλυση/αεριοποίηση, μιας και μπορούμε να παράγουμε ενέργεια∙ και πως η καύση πλαστικού και χαρτιού δεν αυξάνει το διοξείδιο του άνθρακα και τα άλλα αέρια του θερμοκηπίου∙ κι πως αυτή είναι μια οικολογική προσέγγιση της ολοκληρωμένης εναλλακτικής διαχείρισης των απορριμμάτων…
Το συμπέρασμα είναι ότι το ΕΣΔΑ, για κάποιους είναι ήδη παρωχημένο και προφανώς θα θεωρούν ότι χρήζει άμεσης αναθεώρησης προκειμένου να εγκριθούν όλα αυτά τα σχέδια των εταιρειών, κι όχι μόνο της ΔΕΗ, που μπορεί να αφορά και σε άλλα νησιά και περιοχές της χώρας, γιατί όχι στο Καρπενήσι, ας πούμε…
Και συνήθως ως επιχειρηματολογία φέρνουν τα παραδείγματα χωρών της Βόρειας Ευρώπης, που λειτουργούν μονάδες καύσης με τόση επιτυχία που εισάγουν σκουπίδια για να παράγουν ακόμη περισσότερη ενέργεια. Η πραγματικότητα είναι ότι οι μονάδες αυτές για να είναι βιώσιμες θέλουν επαρκείς ποσότητες σκουπιδιών, αλλιώς θα χρεοκοπήσουν. Και επειδή π.χ. οι Σουηδοί ανακυκλώνουν σε ποσοστό 50% δεν υπάρχουν αρκετά σκουπίδια στη χώρα τους και αναγκάζονται να εισάγουν για να τις κρατούν σε λειτουργία.[4]
Άρα, μπορεί να χρειαστεί και η Σαντορίνη να κάνει εισαγωγή σκουπιδιών για τη δική της μονάδα, αν οι υπολογισμοί και οι εκτιμήσεις για τη βιωσιμότητά της δεν ευοδωθούν. Να υποθέσουμε ότι η μονάδα θα είναι δίπλα στο θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο της ΔΕΗ, που είναι κοντά στη θάλασσα και θα έρχονται τα σκουπίδια με καράβια…
Έτσι λοιπόν προχωρούν τα πράγματα χωρίς καμιά σοβαρή προσπάθεια για επίτευξη των στόχων του ΕΣΔΑ για πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση, γεγονός που μας κάνει πολύ απαισιόδοξους ότι οι προωθούμενες λύσεις θα αποτελούν την κύρια μορφή διαχείρισης και όχι τη συμπληρωματική. Κι ενώ τα νέα από την Ευρώπη λένε ότι η ΕΕ προσπαθεί να περιορίσει την παραγωγή ενέργειας από απόβλητα [5], εμείς τώρα ανακαλύπτουμε την αξία της καύσης, της πυρόλυσης και της αεριοποίησης των σκουπιδιών…
Λαμία, 26 Γενάρη 2018
* Στέφανος Σταμέλλος
Οικολογία Αλληλεγγύη Στερεάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου