Το μοντέλο κοινωνικής παρέμβασης των ΟΤΑ στηρίζεται στη διάκριση μεταξύ των οργάνων που σχεδιάζουν και των οργάνων που υλοποιούν και παρέχουν κοινωνικές υπηρεσίες. Η άσκησης κοινωνικής πολιτικής στους ΟΤΑ ανήκει στα πολιτικά πρόσωπα. Οι αποφάσεις δηλαδή λαμβάνονται από τα Δημοτικά Συμβούλια, ενώ συνήθως ο/η Δήμαρχος και ο/η Αντιδήμαρχος ορίζονται ως υπεύθυνοι για την άσκηση της κοινωνικής πολιτικής στο Δήμο (ως πρόεδροι του οργανισμού, των ΝΠΔΔ και των Δημοτικών Επιχειρήσεων).
Ο τρόπος άσκησης της κοινωνικής πολιτικής πραγματοποιείται με τη δημιουργία δομών που σχεδιάστηκαν με αφορμή τα Ευρωπαϊκά προγράμματα, από πρωτοβουλίες των ΟΤΑ (ΚΑΠΗ) και δομές που προήλθαν από κεντρική διοίκηση στους ΟΤΑ (παιδικοί σταθμοί).
Η άσκηση Κοινωνικής Πολιτικής από τους ΟΤΑ μέχρι αυτήν την περίοδο που διανύουμε διαφαίνεται ότι δεν έχει ενταχθεί στο σχήμα αποκέντρωσης που προβλέπουν οι νέες πολιτικές τοπικής ανάπτυξης και δεν ακολουθεί την εκσυγχρονιστική προσπάθεια ενίσχυσης του ρόλου του «τοπικού κράτους» στο πλαίσιο ανασύνταξης του κράτους.
Σκόπιμο είναι πριν αναφερθούμε στις αλλαγές αυτές να προσδιορίσουμε τη συγκυρία που επιχειρείται η παραπάνω μεταρρύθμιση:
Με βάση τις νέες προκλήσεις, το νέο τοπίο όπως διαμορφώνεται στο χώρο της Κοινωνικής Πολιτικής στην Τοπική Αυτοδιοίκηση δημιουργεί σκέψεις και προβληματισμούς .
Τα βασικά ερωτήματα που προκύπτουν είναι:
o κατά πόσον οι αλλαγές που προτείνονται με τον «Καλλικράτη» θα αλλάξουν το τοπίο της κοινωνικής πολιτικής στο τοπικό επίπεδο;
θα δημιουργηθεί ένα μοντέλο άσκησης ΚΠ σε τοπικό επίπεδο για την αντιμετώπιση των τοπικών κοινωνικών προβλημάτων και αναγκών;
Πριν αναζητήσουμε τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα ας δούμε ποιες είναι οι βασικές αλλαγές στις αρμοδιότητες και στην οργάνωση της άσκησης Κ.Π. στην Τ.Α.
Οι νέοι Δήμοι αναλαμβάνουν τις αρμοδιότητες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ως προς την παροχή επιδομάτων, την άδεια ίδρυσης και εποπτείας ιδρυμάτων πρόνοιας, παιδικών σταθμών και επιχειρήσεων περίθαλψης ηλικιωμένων και ΑΜΕΑ, καθώς επίσης δημόσιας υγείας και υγιεινής .
Η άσκηση της κοινωνικής πολιτικής θα πραγματοποιείται μέσω της «υπηρεσιακής μονάδας άσκησης κοινωνικής πολιτικής», κοινωνική υπηρεσία, ενός νομικού προσώπου ΔΔ, για τομείς κοινωνικής προστασίας, αλληλεγγύης & παιδείας, μετά τη συγχώνευση των νομικών προσώπων που παρέχουν κοινωνικές υπηρεσίες στους Δήμους και μιας κοινωφελούς επιχείρησης, μετά τη συγχώνευση των κοινωφελών επιχειρήσεων των συνενωμένων Δήμων.
Ιδιαίτερα στην κοινωνική πολιτική, όπου δίνει ζωτικό χώρο δράσης στις τοπικές αρχές.
Έχει πολύ μεγάλη σημασία η αυτοδιοίκηση να αξιοποιήσει το νέο θεσμικό πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της στον κοινωνικό τομέα. Ακόμη, ακόμη και να το υπερβεί, προωθώντας πολιτικές χρήσιμες για την κοινωνική συνοχή και ευημερία.
Σε συνθήκες παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και παρατεταμένης ύφεσης, όπως αυτές που ζούμε σήμερα, δοκιμάζονται οι αντοχές των εθνικών οικονομιών, αλλά ταυτόχρονα και τα θεμέλια της κοινωνικής συνοχής σε όλες τις χώρες.
Οι επιπτώσεις της κρίσης, χτυπούν πρωταρχικά τα χαμηλά και μεσαία εισοδηματικά στρώματα, το κόστος ζωής μεγαλώνει, η οικονομική δραστηριότητα περιορίζεται, οι ρυθμοί ανάπτυξης επιβραδύνονται, η επιχειρηματικότητα πλήττεται και η ανεργία αυξάνεται.
Σήμερα φαίνεται η αξία της ύπαρξης ισχυρού κοινωνικού κράτους, το οποίο μπορεί να ελαχιστοποιεί τις συνέπειες της παγκόσμιας ύφεσης και να διασφαλίζει την κοινωνική συνοχή. Υπάρχει η ανάγκη αυξημένης κοινωνικής προστασίας, ενώ η αλληλεγγύη ξεφεύγει από τα στενά όριά της και μετουσιώνεται σε θεσμικές πολιτικές στήριξης και ενίσχυσης των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού. Γίνεται επιβεβλημένη η ανάγκη ενίσχυσης του κοινωνικού εισοδήματος των πολιτών, με τη θέσπιση μέτρων και πολιτικών που εγγυώνται την κοινωνική ασφάλεια και διευρύνουν τα όρια του κοινωνικού κράτους. Είναι απαραίτητη η θετική αντιμετώπιση μιας νέας πολυπολιτισμικότητας που φέρνει η μετανάστευση και η συνεχής αλλαγή της σύνθεσης του τοπικού πληθυσμού σε κάθε πόλη.
Η αυτοδιοίκηση μπορεί να έχει σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής, στοιχείο απαραίτητο για την τοπική ανάπτυξη. Το νέο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της, κατοχυρώνει αρμοδιότητες και παρέχει δυνατότητες ανάπτυξης πολύμορφων κοινωνικών πολιτικών σε τοπικό επίπεδο. σε περίοδο οικονομικής κρίσης, με απορρύθμιση του κοινωνικού κράτους και τη μεταφορά αρμοδιοτήτων στην Τ.Α και αύξηση των ατόμων που κινδυνεύουν να αποκλειστούν στην αλλαγή του ρόλου της πολιτείας στην κοινωνική φροντίδα..
• Σύγχρονο σύστημα παιδικής μέριμνας και στήριξης της εργαζόμενης οικογένειας, με παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς οι οποίοι παρέχουν υψηλού επιπέδου προσχολική αγωγή και φροντίδα, όλες τις ημέρες και τις ώρες που έχει ανάγκη η Ελληνική οικογένεια.
• Η μετατροπή των προγραμμάτων Βοήθεια στο Σπίτι, τις Μονάδες Κοινωνικής Μέριμνας και τα Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων σε υπηρεσίες
•Συμβουλευτικά κέντρα για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών
•Δημιουργία και συμμετοχή σε διαδημοτικά δίκτυα υγείας
• Κέντρα Πρόληψης της Εξάρτησης από Ναρκωτικά και Προαγωγής της Υγείας.
• Δράσεις για τα ΑμεΑ με την οργάνωση δομών κοινωνικής ένταξης, επαγγελματικής κατάρτισης και τα Διαμερίσματα Αυτόνομης Διαβίωσης των ΑμεΑ .
• Υποστήριξη των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού με την προώθηση προγραμμάτων συμβουλευτικής.
• Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας με την ίδρυση Δημοτικών Ιατρείων.
• Τράπεζες Αίματος και δίκτυα εθελοντισμού και κοινωνικής αλληλεγγύης.
• Στήριξη των μεταναστών με την οργάνωση των Συμβουλίων Ένταξης Μεταναστών και των Σχολείων Εκμάθησης Ελληνικής Γλώσσας.
• Συμβολή στην ομαλή λειτουργία της αγοράς με τη λειτουργία Γραφείων Καταναλωτών.
•Δημιουργία κοινωνικών Παντοπωλείων.
• Προώθηση πολιτικών και δράσεων στην απασχόληση και την επιχειρηματικότητα.
Όλες αυτές οι πολιτικές ασκούνται τοπικά και θα πρέπει να υποστηρίζονται με την οργάνωση Κοινωνικής Υπηρεσίας σε κάθε δήμο . Η κοινωνική πολιτική να βασίζεται σε εθνικούς πόρους ή Δημοτικούς πόρους και όχι στην εποχική και ευκαιριακή χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η κοινωνική πολιτική δεν χαρίζεται χτίζεται σε σταθερές πολιτικές και κοινωνικές δομές.
Θαλής Ν. Σφήκας
Κοινωνικός Επιστήμονας
Εργαζόμενος στο πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι»
στην Δημοτική ενότητα Αγίου Κωνσταντίνου
Θοδωρής Π. Δημόπουλος
Κοινωνικός Λειτουργός με εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή και τις Μαθησιακές Δυσκολίες
lamiareport.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου