Μερικές σκέψεις για το επίκαιρο θέμα με το ΤΑΙΠΕΔ
Του Στέφανου Σταμέλλου*
Αγαπητέ μου φίλε
Δεν είναι μέλισσες αυτές που βλέπεις να τριγυρίζουν με τη μορφή σμήνους πάνω από τον πάγκο των ιαματικών φιλέτων… σφήκες είναι! Κι όπως θα γνωρίζεις, οι σφήκες του ΤΑΙΠΕΔ είναι παρασιτικά έντομα, που τις βλέπουμε πάνω σε όλα τα «φιλέτα» της Ελλάδας, εκεί όπου - όπως σε ενημέρωναν αρμοδίως - θα περίμενες να έρθουν οι μέλισσες.
Είναι γνωστό σε όλους ότι πολλά φιλέτα του τουρισμού και του ιαματικού τουρισμού δόθηκαν από την ΕΤΑΔ στο ΤΑΙΠΕΔ για αξιοποίηση/ιδιωτικοποίηση. Στη Φθιώτιδα αυτή την τύχη είχαν οι ιαματικές πηγές: Λουτρών Υπάτης, Θερμοπυλών, Κονιαβίτη και Λουτρόπολης Καμένων Βούρλων. Το 2013 έγινε ο πρώτος διεθνής διαγωνισμός «για την αξιοποίησή τους». Ο διαγωνισμός απέβη άκαρπος, γιατί δεν προσήλθε κανείς ενδιαφερόμενος. Αντιδράσεις ουσιαστικές δεν υπήρξαν, εκτός από αυτή της προσφυγής πολιτών στο ΣτΕ για την αντισυνταγματικότητα της μεταβίβασης στο ΤΑΙΠΕΔ. Όσοι αντιδρούν σήμερα όψιμα - ονόματα δεν λέμε… - δυστυχώς έχουν άλλες αφετηρίες.
Στο επίκεντρο των δικών μας αντιδράσεων είναι ο χαρακτήρας του νερού και της ιαματικής πηγής ως «δημόσιου κοινωνικού αγαθού». Ξεκινώντας από κει μπορούμε να συζητήσουμε τα πάντα. Φυσικά και δεν χρειάζονται μεγάλα λόγια, όπως αυτά που ακούγονται ότι θα αλλάξει εντελώς η οικονομία της Φθιώτιδας. Επισημαίνουμε για μια φορά ακόμα το στοιχείο της ανταγωνιστικότητας των ιαματικών πηγών, γιατί, όσα επενδυτικά σχήματα και κεφάλαια να βρεθούν, οι πελάτες/επισκέπτες δεν είναι απεριόριστοι. Άρα δεν πρέπει να καλλιεργούνται πολλές και φρούδες προσδοκίες.
Λένε πολλοί: «γιατί αντιδράτε στην ιδιωτικοποίηση που ετοιμάζει το ΤΑΙΠΕΔ; δεν θέλετε την αξιοποίηση και την ανάδειξη αυτού του συγκριτικού πλεονεκτήματος της περιοχής; Θέλετε να είναι σκουπιδότοποι και να φεύγει το νερό στη θάλασσα χωρίς να δίνει ούτε μια θέση εργασίας;» Αυτό είναι ένα ψεύτικο ερώτημα και δίλημμα. Ο ΕΟΤ, ο εθνικός φορέας του τουρισμού στη χώρα μας, εδώ και πολλές δεκαετίες από τα πρώτα του βήματα, είχε κάνει αρκετά για την ανάδειξη και την αξιοποίηση του πλούτου των ιαματικών πηγών σε όλη τη χώρα κατασκευάζοντας αρκετές υποδομές ή παραχωρώντας πηγές σε δήμους και κοινότητες, αλλά και σε ιδιωτικά ξενοδοχεία.
Το σύστημα αυτό απέδωσε σημαντικά αποτελέσματα και έδωσε και θέσεις εργασίας και υπηρεσίες τουρισμού, κυρίως εσωτερικού. Πολλές από αυτές τις επιχειρήσεις τις βλέπουμε και σήμερα να είναι βιώσιμες και παραγωγικές. Οτιδήποτε όμως γίνεται και σ’ αυτό τον τομέα, θέλει μια συνεχή παρακολούθηση και βελτίωση, για να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες και να ικανοποιεί τις ανάγκες των λουομένων, αλλά και να ξανοιχτεί σε ξένους επισκέπτες. Ορισμένες όμως ιαματικές πηγές, που έμειναν στα χέρια του ΕΟΤ, εγκαταλείφτηκαν σταδιακά μέσα από ένα σχέδιο απαξίωσης, ενώ θα μπορούσαν να περάσουν στις τοπικές κοινωνίες, στην αυτοδιοίκηση και τους άλλους θεσμικούς περιφερειακούς φορείς, που τις διεκδικούσαν.
Το επιχείρημα αυτής της πολιτικής της σκόπιμης εγκατάλειψης είναι: «το κράτος δεν μπορεί να είναι επιχειρηματίας». Ωραία, δεν μπορεί. Και μετά; Μόνιμη επωδός είναι: «Να βρεθούν ξένοι επενδυτές και να έχουμε προσέλκυση ξένων κεφαλαίων…». Έτσι επιβάλει η φιλελεύθερη πολιτική αντίληψη, που υπηρετούν αυτοί που τα λένε: να πουληθούν τα δημόσια κοινωνικά αγαθά σε άγνωστα χέρια άγνωστων εταιρειών, σ’ αυτούς που έχουν το χρήμα. Κι αυτό το βαφτίζουν «ανάπτυξη».
Φυσικά και δεν είναι οι φερόμενοι ως ξένοι επενδυτές «αθώες περιστερές» ή ευεργέτες, για να θέλουν την ευημερία μας. Συνήθως αξιοποιούν το πλαστικό χρήμα των off shore επιδιώκοντας να το ρίξουν με κάθε τρόπο στην πραγματική οικονομία, να αποκτήσει ταυτότητα και προοπτική∙ διαφορετικά παραμένει μια άχρηστη «πλαστική» υπόθεση. Λένε ορισμένοι, όπως έλεγε και πριν λίγα χρόνια δήμαρχος σε μια ανάλογη περίπτωση μεγάλης τουριστικής επένδυσης στην περιοχή: «Και τι με νοιάζει εμένα αν το χρήμα είναι πλαστικό ή από ανακυκλωμένο χαρτί ή “βρώμικο”». Ναι, αλλά το «βρώμικο» χρήμα, «βρώμικα» επενδύεται και «βρώμικα» συμπεριφέρεται… Και δεν είναι ώρα να μιλήσουμε για το πολύπαθο: τι, πώς και για ποιον παράγεται σ’ αυτή τη ζωή, αλλά και για την παραγόμενη υπεραξία.
Ας περιοριστεί λίγο η σπέκουλα της «ανάπτυξης». Την ανάπτυξη την αντιλαμβανόμαστε ως μια διεργασία επέκτασης/διεύρυνσης των πραγματικών, των ουσιωδών ελευθεριών και της ποιότητας ζωής που απολαμβάνουν οι άνθρωποι. Και λέμε, η βιώσιμη οικονομική ευημερία - όχι «ανάπτυξη» - δεν μπορεί παρά να είναι ήπια, πολυκεντρική και αποκεντρωμένη. Είναι καιρός πια και η πολιτική οικονομία να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της ποιότητας ζωής. Η μηδενική οικονομική «ανάπτυξη» με όρους ΑΕΠ ίσως είναι πιο κοντά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την αύξηση της Καθαρής Βιώσιμης Οικονομικής Ευημερίας.
Τώρα στο προκείμενο. Το πρώτο που θα έπρεπε να κάνουν η Περιφέρεια, οι δήμοι, που τους αφορά άμεσα, και οι τοπικοί θεσμικοί φορείς είναι να ξεκαθαρίσουν, μαζί με την κοινωνία, τις προτάσεις τους και τα αιτήματά τους σε σχέση με την πολιτεία και την κυβέρνηση∙ να βάλουν τις κόκκινες γραμμές, τι θέλουν και πώς. Αντί να τρέχουν πότε στην Τσεχία και πότε στη Γερμανία – πιο μπροστά κι από το ΤΑΙΠΕΔ! - να διεκδικήσουν την υλοποίηση αυτών των προτάσεων με συνεχή πίεση και διάφανη διαδικασία. Διαφορετικά πελαγοδρομούν λαϊκίζοντας.
Με έκπληξη άκουγα πριν λίγες μέρες τον πρώην δήμαρχο να επαναλαμβάνει ότι είχε συμφωνήσει να συμμετάσχει ο Δήμος σε ένα επενδυτικό σχήμα για την Πηγή Καλλιδρόμου, τα Ψωρονέρια, μια πηγή που δεν ήταν, και δεν είναι ακόμα, αναγνωρισμένη. Ακόμα και σήμερα στελέχη της σημερινής δημοτικής αρχής επαναλαμβάνουν ότι τα Ψωρονέρια δεν πρόκειται να αναγνωριστούν! Ποια επένδυση λοιπόν και πώς, σε μια μη αναγνωρισμένη πηγή και μέσα στο άγνωστο, ασαφές και έντονα ανταγωνιστικό πεδίο, που περιέγραφε στη συνέντευξη του πριν λίγο καιρό ο Γ.Γ. του Συνδέσμου Δήμων Ιαματικών Πηγών Ελλάδας Μάρκος Δανάς. Με λίγα λόγια δεν ξέρουν τι θέλουν…
Εμείς συμφωνούμε με τις προτάσεις του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, ότι πρέπει να διερευνηθούν οι δυνατότητες δημιουργίας συνεταιριστικών εγχειρημάτων και η συνεργασία με άλλες τουριστικές επιχειρήσεις, όπως επίσης η υιοθέτηση του πετυχημένου προτύπου των δημοτικών επιχειρήσεων με τη συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης σε κεντρικό ρόλο στα επενδυτικά σχήματα. Ειδικά για τις Θερμοπύλες, όπως αναφέρει κλείνοντας η έρευνα του ΕΚΚΕ, οι πηγές και οι αντίστοιχες εκτάσεις, σε συνεργασία του Κράτους με την τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά και άλλων ενδιαφερόμενων τοπικών φορέων, πρέπει να διαμορφωθούν σε «Ιστορικό - Θερμαλιστικό Πάρκο Πολιτισμού».
Λαμία, 12.3.2018
* Στέφανος Σταμέλλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου