Γιατί (δεν) θα ξαναπήγαινα στην πλατεία

Αφορμή για κουβέντα και όχι μόνο

Θα τα γράψω όπως τα είδα. Χωρίς φόβο και πάθος. Και θα τα καταγράψω κυρίως για να μπορώ να ανατρέχω σ' αυτά κάθε φορά που η μνήμη μου με εγκαταλείπει ή αποφασίζει να κρυφτεί είτε γιατί δεν με βολεύει είτε γιατί με κάνει να αισθάνομαι αμήχανα.Πήγα στην πλατεία. Και ξαναπήγα. Αν με ρωτήσει κανείς γιατί θα πήγαινα ξανά, μπορώ να απαριθμήσω δεκάδες λόγους. Το πρόβλημα είναι ότι αν με ρωτήσει κανείς γιατί δεν θα πήγαινα ξανά, θα μπορούσα να απαριθμήσω άλλους τόσους.Αντιφατικό, θα έλεγε κανείς. Ακριβώς σαν τα συναισθήματά μου κάθε φορά που βρίσκομαι εκεί. Ίσως μάλιστα η τόσο έντονη εναλλαγή τους να αποτελεί από μόνη της μία ένεση αδρεναλίνης που δύσκολα κανείς αποχωρίζεται. Επειδή όμως κάθε μορφή εξάρτησης με απωθεί ως δια μαγείας, δεν μπορώ παρά να κοιτάξω λίγο πιο νηφάλια τα όσα επιλέγω εγώ τουλάχιστον να πράττω. Σωστά ή λάθος καλοδεχούμενα. Αρκεί να μπορώ να τα δω ψύχραιμα, απαλλαγμένα από οποιαδήποτε μορφή φανατισμού.

Και ξεκινάμε…
Στην πλατεία συναντάς κάθε λογής κόσμου. Συναντάς μικρούς, συναντάς μεγάλους. Συναντάς αγανακτισμένους, συναντάς μη αγανακτισμένους. Συναντάς συνειδητοποιημένους, συναντάς ανθρώπους που ίσως απλά δεν είχαν κάτι καλύτερο να κάνουν εκείνο το απόγευμα.
Δεν είναι κακό να το παραδεχτεί κανείς. Και δεν είναι λογικό να περιμένεις πως τόσες χιλιάδες κόσμου μπορούν να ομαδοποιηθούν κάτω από μία κοινή και κυρίως όμοια ομπρέλα αγανάκτισης, με κοινή αφετηρία αλλά κυρίως κοινή -πολιτική- προοπτική.
Χαίρομαι με το εύρος των "συμμετοχών" και τη διαφορετικότητα των ανθρώπων. Είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας.
Λυπάμαι ωστόσο όταν βλέπω κάποιους να προσπαθούν να βάλουν μία ταμπέλα στο πλήθος ή όταν η διαφορετικότητα του κόσμου αποβάλλεται από την ίδια την πλατεία, με τρόπο που αν μη τι άλλο είναι κάθε άλλο παρά δημοκρατικός.
Παρακολούθησα την τελευταία καθιστική, λαϊκή συνέλευση. Τα πρώτα λεπτά, πρέπει να πω πως ένιωσα δέος με την εικόνα χιλιάδες κόσμου καθισμένου κάτω να παρακολουθεί με προσοχή όποιον ανέβαινε να μιλήσει. Εντυπωσιάστηκα από τις δημοκρατικές διαδικασίες -κάποιοι μοίραζαν χαρτάκια με αριθμούς σε όσους ήθελαν να μιλήσουν και στη συνέχεια, κατόπιν κλήρωσης, ο κόσμος είχε το λόγο στο μικρόφωνο-. Εντυπωσιάστηκα από τον παλμό του κόσμου που χειροκροτούσε κάποιους ομιλητές, συγκινήθηκα με κάποιους που είπαν πράγματα που όλοι μας έχουμε σκεφτεί κι έχουμε ονειρευτεί από ένα δίκαιο αν μη τι άλλο κράτος και ένιωσα ιδιαίτερη αλληλεγγύη όταν άνθρωποι χωρίς ιδιαίτερη μόρφωση παίρνανε το λόγο και είχαν την απόλυτη συμπαράσταση του κόσμου που τους εμψύχωνε με τις προτροπές τους για να εκφραστούν, παρά τα ελλειπή ελληνικά τους. Αυτά ήταν τα καλά συναισθήματα. Αλλά δυστυχώς δεν ήταν τα μόνα.
Είναι προφανές πως όταν όλοι έχουν το λόγο, θα ακουστούν πολλές και διαφορετικές απόψεις - και έτσι πρέπει άλλωστε-. Δεν είναι όμως προφανές και σε καμία περίπτωση δεν είναι δείγμα πολιτισμού, το να ακούγεται μία άποψη και μόνο και μόνο επειδή δεν είναι αρεστή σε μία φανατισμένη μερίδα του κόσμου να δέχεται τέτοιο γιουχάρισμα που ο ομιλητής εν τέλει να οδηγείται στο να αποσύρεται άρον άρον από το μικρόφωνο. Η έκπληξή μου δε, και σε μερικές στιγμές "αγανάκτισή" μου, ήταν ιδιαιτέρως αναπάντεχη, καθώς -δυστυχώς για την πλατεία-, οι φωνές που δέχτηκαν τη μεγαλύτερη απόρριψη ήταν οι πιο μετριοπαθείς και ψύχραιμες φωνές που πήραν το λόγο. Το γεγονός ότι την προηγούμενη μέρα είχαν προηγηθεί τα άγρια επεισόδια με τα ΜΑΤ σίγουρα δεν βοηθούσε στο να διατηρηθούν χαμηλοί οι τόνοι, ωστόσο δεν μπορώ παρά να διαφωνήσω (στην καλύτερη) με τη συμπαράσταση προς τους μπαχαλάκηδες που απεχθάνομαι, οι οποίοι σύμφωνα με κάποιους ομιλητές που χειροκροτήθηκαν, ήταν απαραίτητοι(!) για την άμυνα του απλού κόσμου απέναντι στην αστυνομία.

Μία κοπέλα τόλμησε να πει το αυτονόητο. Πως δεν είναι όλοι οι μπάτσοι γουρούνια και δολοφόνοι και… δέχτηκε τις "αντιδράσεις" του κόσμου. Ένας άλλος ρώτησε το απλό: "Θα υπάρξει κάποιο μανιφέστο; Θα βγει κάτι από όλο αυτό; Υπάρχει κάποια πρόβλεψη;" Και ναι, κανείς δεν είχε να του δώσει απάντηση. Δεν με πειράζει που δεν υπήρχε απάντηση. Το βρίσκω απόλυτα λογικό. Κάθε αλλαγή και κάθε κίνημα χρειάζεται χρόνο να βρει το δρόμο του και να γίνουν οι απαραίτητες ζυμώσεις. Με πειράζει όμως να αντιμετωπίζεται σαν παρείσακτος ή σαν "ο ξένος που μας χαλάει το πάρτι" κάθε ένας που έχει το θάρρος να πει το προφανές: "Ότι, παιδιά.. υπάρχει ένας ροζ ελέφαντας στο δωμάτιο. Θα τον αφήσουμε ελεύθερο ή θα τον κρατήσουμε για πάντα εδώ;"
Περπάτησα λίγο παραπέρα. Ως δια μαγείας βρέθηκα μπροστά σε μία αυτοσχέδια βιβλιοθήκη με βιβλία ποίησης, λογοτεχνίας, φιλοσοφίας. Το χαμόγελο επανήλθε στο πρόσωπό μου. Το αγαπημένο μου πανό κυμάτιζε λίγο παραπέρα. Έγραφε "ΗΡΕΜΗ ΠΛΑΤΕΙΑ" και είχε σχεδιασμένα πολύχρωμα λουλούδια. Ένας κύριος μου έπιασε την κουβέντα. Αποδείχτηκε καθηγητής πανεπιστημίου στην Αθήνα. Ένας άλλος κύριος μπήκε στη συζήτηση. Η κόρη του ήταν φοιτήτρια και η αγωνία του φαινόταν ότι ήταν κυρίως για τα παιδιά του και το μέλλον τους. Ανταλλάξαμε απόψεις για το ενδεχόμενο εκλογών, για το δικομματισμό και τις εναλλακτικές που έχει ένας νέος με την ψήφο του, για την παιδεία και το σύστημα εκπαίδευσης, για τους δασκάλους μας στο δημοτικό, για τους συνειδητοποιημένους νέους που έχουν απομυθοποιήσει σε λίγα χρόνια όλα όσα οι προηγούμενες γενιές χρειάστηκαν δεκαετίες απλά για να αποδεχτούν. "Κάτι τέτοιες στιγμές αξίζει να είσαι στην πλατεία", σκέφτηκα.
Δίπλα μας κρεμόντουσαν από ένα σπάγκο τα χημικά που είχαν χρησιμοποιήσει την προηγούμενη μέρα οι αστυνομικοί. Είναι αλήθεια πως πολύς κόσμος έφαγε άδικα ξύλο την προηγουμένη. Είναι επίσης αλήθεια πως είναι αναφαίρετο δικαίωμα του καθένα μας να διαδηλώνει ειρηνικά και είναι αδιανόητο η αστυνομία να κάνει χρήση της βίας με τον τρόπο που επέλεξε να κάνει την περασμένη Τετάρτη. Ηλικιωμένοι οδηγήθηκαν στο νοσοκομείο με κακώσεις σε όλο τους το σώμα. Νέοι και παιδιά χρειάστηκαν βοήθεια λόγω αναπνευστικών προβλημάτων από την αλόγιστη χρήση χημικών. Το ιατρείο που είχε πρόχειρα στηθεί στο χώρο δεχόταν συνεχώς επιθέσεις από τα ΜΑΤ, σύμφωνα με μαρτυρίες των ίδιων των γιατρών.Τα βίντεο υπάρχουν. Όπως υπάρχουν και αυτά που δείχνουν ανθρώπους να καίνε και να βανδαλίζουν με την ανοχή αστυνομικών. Δεν μπορώ να ξέρω ποιος είναι από πού. Δεν μπορώ να μπω στη διαδικασία ονομασίας κάθε μεμονωμένου περιστατικού ως μπαχαλάκιας ή προβοκάτορας. Στην τελική δεν με ενδιαφέρει και να το κάνω. Δουλειά της αστυνομίας είναι να προστατεύει, να προφυλάσσει και ναι.. να συλλαμβάνει κάθε ταραξία. Κι αν δεν ξέρει ή δεν μπορεί να την κάνει, τότε είναι καιρός να μάθει.

Από την άλλη δεν μπορώ να ακούω πως όποιος είχε συλληφθεί στα περίχωρα γοα οποιοδήποτε λόγο, θα πρέπει να ονομαστεί πολιτικός κρατούμενος(!). Εάν έχει χτυπήσει, εάν έχει βανδαλίσει, εάν έχει κάψει, σπάσει, διαλύσει το οτιδήποτε τότε καλώς να συλληφθεί και λυπάμαι αγαπημένη μου πλατεία.. δεν θα με βρεις σύμφωνη στο να τον δικαιολογήσω επειδή λειτούργησε έτσι διότι έφαγε την προηγουμένη ξύλο αδίκως (εδώ σίγουρα θα δεχόμουν γιουχάρισμα αν είχα το μικρόφωνο). Μετά τη συνέλευση, μετά τις συζητήσεις και λίγο πριν αναχωρήσω, ανέβηκα προς τη Βουλή. Μπροστά στα μεταλλικά κικλιδώματα ήταν συγκεντρωμένος κόσμος. Πλησίασα και στάθηκα στην πρώτη σειρά ανάμεσα στο πλήθος, κυρίως περίεργη να δω τι συμβαίνει. Εκεί έζησα μία εμπειρία που δεν θα ξεχάσω.


Δύο σειρές αστυνομικών, η πρώτη με την μπλε στολή και η πίσω σειρά με την πράσινη στολή των ΜΑΤ, στεκόντουσαν ακίνητοι μπροστά από τη Βουλή. Μπροστά τους δεκάδες κόσμου τους έβριζε ασύστολα με κάθε πιθανό συνδυασμό λέξεων, τους έφτυνε, τους αποκαλούσε προδότες ή στην καλύτερη τους ρωτούσε με έντονο ύφος αν τα 700 ευρώ που παίρνουν αξίζουν για το ξύλο που ρίχνουν. Έμεινα άναυδη. Δεν άρθρωσα λέξη αλλά από μέσα μου σκεφτόμουν ένα σωρό πράγματα. "Πώς να νιώθουν"; "Πώς να μην βγούνε μετά και να δείρουν όποιον βρουν μπροστά τους"; "Πόσο φαύλος είναι αυτός ο κύκλος οργής και βίας";
Απογοητεύτηκα από όσους στεκόντουσαν δίπλα μου. Σχεδον θύμωσα. Όπως πάντα, ήθελα να πάρω το μέρος του αδυνάτου που στην προκειμένη ήταν αυτό των αστυνομικών. Ήθελα να περάσω από την από μέσα μεριά των κικλιδωμάτων και να υπερασπιστώ τους αστυνομικούς που δεχόντουσαν φραστική και προσωπική επίθεση από το εξαγριωμένο πλήθος που είτε έκανε τη δική του ψυχοθεραπεία, είτε ακολουθούσε το παράδειγμα του διπλανού του, είτε έπαιρνε το αίμα του πίσω για το ξύλο που έφαγε. Παρέμεινα σαν στήλη άλατος να κοιτάζω. Το βλέμα μου συνάντησε το βλέμα ενός αστυνομικού πάνω κάτω στην ηλικία μου. Με κοίταζε έντονα για ώρα και από τη μεριά μου προσπαθούσα να καταλάβω αν διέκρινε την αμηχανία μου ή αν απλά εστίαζε πάνω μου γιατί ήμουν το μονο σημείο από το οποίο δεν εκτοξευόντουσαν προσβολές. Γύρισα δίπλα μου και είπα σε μία κοπέλα που έβριζε όση ώρα ήμουν εκεί: "Λυπάμαι, αλλά έτσι είστε ίδιοι με αυτούς που κατηγορείτε. Εξάλλου δεν ξέρεις αν κάποιος από αυτούς όντως χτύπησε άδικα κάποιον ή αν απλά κάνει τη δουλειά του για να συντηρήσει την οικογένειά του".
"Απλά τον βρίζω", ήταν η απάντηση. "Αν μπορούσα να τον δείρω θα τον έδερνα".
Δεν με χώραγε άλλο η πλατεία. Ήταν ώρα να φύγω.
Περπατήσαμε με την Κατερίνα μέχρι το αυτοκίνητο. Είχαμε παρκάρει κοντά στο Hilton.
Πλησιάζοντας προς το αμάξι, 3 άντρες μας κοίταζαν έντονα. Τα σημάδια από το Maalox στο πρόσωπο μαρτυρούσαν πως ήμασταν στην πλατεία. "Ασφαλίτες είναι, ήταν και πριν εδώ", μου είπε η Κατερίνα. Ξαφνιάστηκα. Δεν ήξερα καν τι σημαίνει καλά καλά αυτό. Ήταν όντως; Δεν ήταν; Άγνωστο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι περνώντας από δίπλα τους ο ένας με κοίταξε διαπεραστικά και είπε στον διπλανό του δυνατά για το ακούσω: "Να κι η καργιολία.. Επιστρέφει από την πλατεία."
Τον κοίταξα στα μάτια και από μέσα μου ακούγα τα μπινελίκια να σχηματίζονται φραστικά στον εγκέφαλό μου. Συνέχισε κι εκείνος να με κοιτάζει μέχρι που απομακρυνθήκαμε.
Είχα πάει μέρα και είχα φύγει νύχτα από την πλατεία.
Και τα είχα δει όλα.
Τη μέρα με τη νύχτα.
http://www.protagon.gr