Ανάσα στο οικοσύστηµα της Μεσογείου αναµένεται να δώσει το νέο ευρωπαϊκό πρόγραµµα που θα επιδοτεί τους ψαράδες για να αλιεύουν... πλαστικά σκουπίδια από τις θάλασσες αντί για ψάρια.
Το πρόγραµµα που εισηγήθηκε η επίτροπος Αλιείας Μαρία Δαµανάκη, και το οποίο παρουσίασε πρόσφατα στην ελληνική Βουλή, θα ανακοινωθεί επισήµως στις Βρυξέλλες εντός του µήνα. Βασικός στόχος του προγράµµατος είναι να εξασφαλίσει ένα σταθερό εισόδηµα σε άνεργους (και όχι µόνο)
ψαράδες, δίνοντάς τους το κίνητρο να «αλιεύουν» τα κάθε λογής απορρίµµατα που βρίσκονται διάσπαρτα στη Μεσόγειο, στις ατλαντικές ακτές της Ιβηρικής αλλά στις βόρειες θάλασσες της Ευρώπης.
Με τον τρόπο αυτό, όπως ανέφερε η κ. Δαµανάκη, οι αλιείς θα συµβάλουν όχι µόνο στην αποκατάσταση του θαλάσσιου οικοσυστήµατος, αλλά θα βοηθήσουν ώστε να ανακάµψει ο πληθυσµός διαφόρων ειδών ψαριών που απειλούνται µε κατάρρευση από την υπεραλίευση.
Την ίδια στιγµή, η αποµάκρυνση από τα επιφανειακά νερά της θάλασσας των υπέρογκων ποσοτήτων σκουπιδιών, δεν θα µειώσει µόνο την τεράστια απειλή που αυτά συνιστούν για τους θαλάσσιους οργανισµούς – που άθελα τους τα καταβροχθίζουν – αλλά θα δώσει και ώθηση στην ευρωπαϊκή βιοµηχανία ανακύκλωσης πλαστικού. Ηδη, η πρωτοβουλία της επιτρόπου είχε κατ’ αρχάς θετικό αντίκτυπο σε βιοµηχανίες ανακύκλωσης πλαστικού στη Γαλλία, τη Γερµανία και τη Δανία. Κι αυτό γιατί πέρυσι, όπως ανέφερε η κ. Δαµανάκη, «στη Γαλλία πληρώθηκαν 375 ευρώ ανά τόνο πλαστικού που αλιεύτηκε. Η συνολική ποσότητα των πλαστικών που ανακυκλώθηκαν ανήλθε στους 1.000 τόνους», και επρόκειτο για... εµπόρευµα που πιάστηκε τυχαία στα δίχτυα των ψαράδων.
Τα κάθε λογής σκουπίδιαπου ρίχνονται ανεξέλεγκτα στις θάλασσες του πλανήτη, αποτελούν βραδυφλεγή βόµβα για το υδάτινο οικοσύστηµα.
Δεν υπάρχει ωκεανός ή πέλαγος που να µην έχει επιµολυνθεί από σκουπίδια τα οποία ταξιδεύουν σε κάθε γωνιά του πλανήτη µε τους ανέµους και τα κύµατα, που ξεβράζονται στις ακτές ή καθιζάνουν στον πυθµένα.
«Ιχνη από πλαστικά απορρίµµατα µπορεί δυνητικά να βρεθούν στους ιστούς κάθε είδους ψαριών και πολύ περισσότερο εκείνων που έχουν µεγάλη ηλικία», λέει στα «ΝΕΑ» ο Τάσος Τσελεπίδης που είναι καθηγητής Ωκεανογραφίας στο Πανεπιστήµιο Πειραιά και έχει µετάσχει σε πολλές ερευνητικές αποστολές στην Ελλάδα, τον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό.
«Πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι η ρύπανση της θάλασσας από πλαστικά σκουπίδια συνίσταται στις σακούλες, τα πλαστικά µπουκάλια και άλλα συµπαγή αντικείµενα που είναι ορατά µε γυµνό µάτι. Δυστυχώς τα πράγµατα είναι χειρότερα. Τα απορρίµµατα αυτά, που παραµένουν χρόνια ολόκληρα στη θάλασσα, µε τον καιρό βιοαποδοµούνται, θρυµµατίζονται σε µικροσκοπικά κοµµάτια τα οποία διασκορπίζονται σε βάθος µερικών δεκάδων µέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ενσωµατώνονται στο ζω
Το πρόγραµµα που εισηγήθηκε η επίτροπος Αλιείας της Ε.Ε. Μαρία Δαµανάκη θα ανακοινωθεί επισήµως στις Βρυξέλλες εντός του µήνα
οπλαγκτόν το οποίο τρώνε τα ψάρια και έτσι οι ουσίες αυτές που µπορεί να εµπεριέχουν βαρέα µέταλλα και επικίνδυνες οργανικές ενώσεις, συσσωρεύονται στον οργανισµό τους».
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι πριν από µερικά χρόνια, στο πλαίσιο µιας ευρωπαϊκής έρευνας µε τη συµµετοχή ελλήνων ειδικών από το ΕΛΚΕΘΕ, πιάστηκαν βαθύβια ψάρια στο Νότιο Ιόνιο, σε βάθος µεγαλύτερο από 4 χιλιόµετρα, µε σκοπό να διαπιστωθεί αν στο περιβάλλον στο οποίο ζούσαν είχαν επιµολυνθεί από βαρέα µέταλλα.
«Το παράδοξο ήταν ότι πράγµατι τέτοιες ουσίες είχαν βιοσυσσωρευτεί στον οργανισµό τους. Οι συγκεντρώσεις δεν ήταν σε ανησυχητικά επίπεδα, όµως οι εργαστηριακές εξετάσεις που κάναµε µας έδωσαν να καταλάβουµε ότι ακόµη και στα πιο δυσπρόσιτα µέρη, η ανθρωπογενής ρύπανση είχε εισχωρήσει».
Από στοιχεία ξένων ερευνητικών εργασιών που έθεσε υπόψη των «ΝΕΩΝ» η Λουκία Καλαϊτζή από το δίκτυο Μεσόγειος SOS, προκύπτει ότι περίπου το 20% των πλαστικών απορριµµάτων στη θάλασσα προέρχεται από πλοία (εµπορικά, σκάφη αναψυχής, αλιευτικά) και εγκαταστάσεις (όπως πλατφόρµες).Το αξιοσηµείωτο είναι ότι ο χρόνος που απαιτείται για να αποδοµηθούν τα πλαστικά στη θάλασσα, είναι από 450 µέχρι 1.000 χρόνια. Οµως και τότε η αποδόµηση δεν είναι πλήρης.
Πουλιά, θαλάσσιες χελώνες και θαλάσσια θηλαστικά µπορεί να καταπιούν πλαστικά σφαιρίδια, συσκευασίες φαγητών και πλαστικές σακούλες. Οι χελώνες τρώνε συχνά πλαστικές σακούλες νοµίζοντας ότι είναι µέδουσες. Κατά µία εκτίµηση, περί το ένα εκατοµµύριο πουλιά πεθαίνουν κάθε χρόνο από πλαστικά και άλλα σκουπίδια που καταλήγουν στο περιβάλλον.
Σύµφωνα µε διαδοχικές έρευνες που έγιναν το 1997 (Laist) και το 2000 (Baird & Hooker), το πλαστικό φάνηκε ότι επηρεάζει 267 είδη παγκοσµίως, συµπεριλαµβανοµένου του 86% των ειδών χελωνών, 44% όλων των ειδών θαλασσοπουλιών και 43% όλων των ειδών θαλασσίων θηλαστικών.
ΟΙ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ. Τα πλαστικά αποτελούν τον µεγαλύτερο όγκο σκουπιδιών που κατακλύζει τις ακτές της χώρας µας, σύµφωνα µε τα στοιχεία που συνέλεξε κατά την περυσινή περίοδο το δίκτυο Μεσόγειος SOS.
Πρόκειται για σκουπίδια τα οποία όχι µόνο εκβράζονται από την κυµατική δραστηριότητα αλλά και που τα εγκαταλείπουν στις αµµουδιές παραθεριστές. Σηµαντικός όγκος από αυτά καταλήγει στη θάλασσα κυρίως εξαιτίας των ανέµων που τα παρασύρουν.
Από την εκστρατεία καθαρισµού 70 ακτών που πραγµατοποιήθηκε πέρυσι µε τη συµµετοχή πολυπληθών οµάδων εθελοντών, προέκυψε ότι περίπου το 50% των σκουπιδιών ήταν πλαστικά, τα απορρίµµατα από χαρτί ανέρχονταν στο 18% και τα µεταλλικά αντικείµενα στο 14%.
Από την κατάταξη των απορριµµάτων σύµφωνα µε τον τύπο τους προέκυψε ότι το ένα πέµπτο των σκουπιδιών που συναντώνται σε µια παραλία (19%) είναι πλαστικά καπάκια, που προέρχονται από κάποια συσκευασία νερού, αναψυκτικού, καλλυντικού, απορρυπαντικού ή άλλου προϊόντος.
Τη δεύτερη θέση των πολυπληθέστερων απορριµµάτων στις παραλίες κατέχουν τα καλαµάκια µαζί µε τα πλαστικά µπουκάλια νερού - αναψυκτικών, σε ποσοστό 10% επί του συνόλου των απορριµµάτων. Ακολουθούν οι πλαστικές σακούλες µε ποσοστό 8%.
Χελώνα είχε καταπιεί σακούλες επιφάνειας 10 τ.µ.
Ψαράδες έχουν αναφέρει περιπτώσεις όπου στα εντόσθια εµπορικών αλιεύσιµων ειδών, όπως ο ξιφίας και ο ροφός, έχουν βρει απορρίµµατα, κυρίως πλαστικά. Ψαράς από την Κεφαλονιά ανέφερε ότι στα µέσα της δεκαετίας του 1990 είχε πιάσει ροφό, ο οποίος είχε καταπιεί δοχείο ορυκτελαίων. Την ίδια εποχή βρέθηκε στον Σαρωνικό από ανθρώπους του Συλλόγου Προστασίας Θαλάσσιας Χελώνας νεκρή µια πολύ σπάνια χελώνα, που είχε καταπιεί πλαστικές σακούλες συνολικής επιφάνειας 10 τ.µ.
Ανθρωποι του ∆ικτύου Μεσόγειος SOS έχουν καταγράψει έναν γερανό να µαδάει πλαστική σακούλα από λιπάσµατα και να ταΐζει µε κοµµατάκια πλαστικού τα µικρά του.
Σαρδέλα και γαύρος το 30% της αλιευτικής παραγωγής
Στους 130.000 - 140.000 τόνους ετησίως εκτιµάται ότι ανέρχεται η αλιευτική παραγωγή στη χώρα µας τα τελευταία χρόνια. Γεγονός όµως είναι, όπως αναφέρει στα «ΝΕΑ» ο δρ Θανάσης Μαχιάς, βιολόγος - ιχθυολόγος, διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Θαλάσσιων και Βιολογικών Πόρων του ΕΛΚΕΘΕ, ότι σχετικά µε τη χώρα µας δεν υπάρχουν επιστηµονικά δεδοµένα που να καταδεικνύουν αν κάποιο είδος ψαριού κινδυνεύει από την υπεραλίευση. Ούτε επίσης µπορεί κανείς να υποστηρίξει αν η ετήσια αλιευτική παραγωγή µας σε απόλυτους αριθµούς είναι µεγάλη ή ικανοποιητική.
Από τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ο κ. Θανάσης Μαχιάς, προκύπτει ότι τα εµπορεύσιµα είδη ψαριών στις ελληνικές θάλασσες υπερβαίνουν τα 110. Από αυτά εκείνα που αλιεύονται περισσότερο είναι ο γαύρος (26.000 - 27.000 τόνους ετησίως) και η σαρδέλα (15.000 - 16.000 τόνους ετησίως).
Τα δύο αυτά είδη αποτελούν σχεδόν το 30% της αλιευτικής παραγωγής της χώρας. Ο µπακαλιάρος επίσης είναι ένα είδος που αλιεύεται σε αφθονία και η παραγωγή του ανέρχεται σε 5.000 - 6.000 τόνους ετησίως.
Ειρηνικός: η µεγαλύτερη θαλάσσια χωµατερή
Στον Βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό, ανάµεσα στην Ιαπωνία και τη Χαβάη, βρίσκεται η µεγαλύτερη χωµατερή του κόσµου. Εκεί συσσωρεύεται ο µεγαλύτερος όγκος σκουπιδιών που ρίχνονται στις θάλασσες παγκοσµίως. Μεταφέρονται από τα θαλάσσια ρεύµατα που κινούνται κυκλικά µε φορά αντίστοιχη εκείνης των δεικτών του ρολογιού και αποτελούνται κατά 90% από πλαστικά. Πριν από µερικά χρόνια, επιστήµονες που εργάζονταν για το Περιβαλλοντικό Πρόγραµµα των Ηνωµένων Εθνών υπολόγισαν ότι σε κάθε τετραγωνικό µίλι της αυτής της θαλάσσιας χωµατερής, επιπλέουν περίπου 46.000 κοµµάτια πλαστικών αντικειµένων. Αυτά τα υπολείµµατα σκουπιδιών, που εξαιτίας του µικρού τους µεγέθους βρίσκονται ακόµη και κάτω από την επιφάνεια του νερού, δεν αποτελούν µόνο δυνητικό κίνδυνο για τις θαλάσσιες συγκοινωνίες, αλλά κυρίως για πουλιά και θαλάσσιους οργανισµούς. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι σύµφωνα µε ειδικούς του Ερευνητικού Ινστιτούτου της Βόρειας Καρολίνας, στα νησιά Μίντγουεϊ του Ειρηνικού όπου ζουν περισσότερα από 2 εκατ. πουλιά άλµπατρος, καθένα από αυτά έχει καταβροχθίσει ποσότητα πλαστικού.
ΤΑ ΝΕΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου