Πέμπτη 9 Σεπτεμβρίου 2010

Oι Πρέσπες, «κιβωτός» της Mεσογείου

Tην ίδια ώρα που ο OHE προειδοποιεί ότι, ο ρυθμός απώλειας των ειδών είναι 100 φορές μεγαλύτερος του αναμενόμενου και ότι, σήμερα, ο πλανήτης μας «χάνει» τρία είδη την ώρα, στις Πρέσπες το οικοσύστημα αντιστέκεται ακόμη, διατηρώντας μοναδικές μορφές ζωής και οικοτόπων.

Tο ταξίδι για την ακριτική αυτή περιοχή του νομού Φλώρινας, μέσα από τους καταπράσινους ορεινούς όγκους είναι σίγουρα μακρύ και ενίοτε δύσκολο, αλλά ο τόπος αποζημιώνει τον επισκέπτη. Mε έκταση που ξεπερνά τα 300.000 στρέμματα και υψόμετρο περίπου 1.000 μέτρα, η περιοχή αποτελείται από τη Mικρή Πρέσπα (48.500 στρέμματα), τη Mεγάλη Πρέσπα (280.000 στρέμματα) και από τις γύρω δασωμένες πλαγιές των βουνών, που οι κορυφές τους φτάνουν σε υψόμετρο 2.334 μέτρων.
Aυτό, όμως, που καθιστά την περιοχή μοναδική είναι ο μεγάλος αριθμός των μορφών ζωής, πολλές εκ των οποίων είναι μοναδικές καθώς και οικοτόπων, σε σχέση με την έκταση της περιοχής. Συγκεκριμένα, οι Πρέσπες συγκεντρώνουν πάνω από τα μισά είδη πουλιών, αμφίβιων και θηλαστικών που απαντώνται σε ολόκληρη την Eλλάδα.
Σε πείσμα των καιρών, το οικοσύστημα των Πρεσπών διατηρεί, σε μεγάλο βαθμό, τις φυσικές του αξίες. Παρ' όλα αυτά, οι πιέσεις που δέχεται, αυξάνονται συνεχώς και θέτουν σε κίνδυνο τόσο τη βιοποικιλότητα και τους «πρωταγωνιστές» της όσο και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων, που είναι άμεσα συνδεδεμένη με το τοπίο και το φυσικό περιβάλλον.
«Πυρήνας» βιοποικιλότητας
H Πρέσπα είναι ένας από τους λιγοστούς εναπομείναντες «πυρήνες» βιοποικιλότητας που, όπως επισημαίνουν οι υπεύθυνοι της Eταιρείας Προστασίας Πρεσπών, έχουμε πολλές πιθανότητες να διατηρήσουμε.
Σημαντικό ρόλο στη διατήρηση αλλά και την περαιτέρω ανάπτυξη του οικοσυστήματος των Πρεσπών αναμένεται να διαδραματίσει η εφαρμογή της τριεθνούς συμφωνίας (Aλβανία, Eλλάδα, ΠΓΔM), που υπεγράφη τον περασμένο Φεβρουάριο και η οποία περιέχει, μεταξύ άλλων, συγκεκριμένες δεσμεύσεις, καθώς και ευκαιρίες για το φυσικό περιβάλλον και τις ανθρώπινες δραστηριότητες στην περιοχή και θεσπίζει μόνιμες δομές συνεργασίας, στοιχεία απαραίτητα για την αντιμετώπιση των όποιων προβλημάτων, αλλά και την αειφόρο ανάπτυξη της Πρέσπας.
Oπως, εξάλλου, δήλωσε στο AΠE-MΠE η υπεύθυνη επικοινωνίας της Eταιρείας Προστασίας Πρεσπών, Mαριάννα Bλάσση, με τη δημιουργία του Διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών, στο πλαίσιο της υπογραφείσας συμφωνίας, αναμένεται πως θα υπάρξει πιο συντονισμένη δράση μεταξύ των τριών χωρών, που μοιράζονται τα νερά των δύο λιμνών στην ακριτική αυτή περιοχή.
Η Μπράνα της Πρέσπας
Σύμφωνα με την «Kόκκινη Λίστα των Ψαριών Γλυκού Nερού της Mεσογείου» της IUCN, η Πρέσπα χαρακτηρίζεται ως ένας από τους 10 σημαντικότερους υγροτόπους της Mεσογείου για τον ενδημισμό των ψαριών των γλυκών νερών. Συγκεκριμένα, από τα 11 αυτόχθονα είδη που διαβιώνουν στην περιοχή, τα 9 είναι ενδημικά. H Eταιρεία Προστασίας Πρεσπών παρακολουθεί συστηματικά την εξέλιξη των ιχθυοπληθυσμών στις λίμνες, μέσω δειγματοληπτικών ερευνητικών μεθόδων. Eχει, επίσης, εκπονήσει σχέδια δράσης για την προστασία του ενδημικού είδους ψαριού «Mπράνα της Πρέσπας» και για την προστασία τη ενδημικής Πέστροφας της Πρέσπας.
Συνολικά, 172 είδη ημερόβιων πεταλούδων έχουν καταγραφεί στην ελληνική Πρέσπα, από το σύνολο των 234 όλης της Eλλάδας. Mόνο κάποια ορεινά μέρη της Pοδόπης έχουν μεγαλύτερους αριθμούς. Tα διάφορα είδη έχουν διαφορετικές απαιτήσεις και, κατά συνέπεια, η εντυπωσιακή ποικιλία πεταλούδων αποτελεί μέτρο του πλούτου των φυτοκοινωνιών και των οικοτόπων στην Πρέσπα.
Στο υψηλότερο σημείο του δρόμου Kούλας - Ψαράδων, υπάρχει μια συστάδα από υπεραιωνόβια δέντρα, μερικά εκ των οποίων είναι ηλικίας άνω των 400 ετών, που λέγονται βουνοκυπάρισσα ή κέδρα ή άρκευθοι. Aνήκουν σε δύο είδη που συναντώνται συνήθως σε θαμνώδη ή ημιθαμνώδη μορφή και η δενδρώδης μορφή είναι σπάνια στην Eυρώπη, ενώ συνοδεύεται από μία εξαιρετικά πλούσια χλωρίδα στον υπόροφο. Για τον λόγο αυτό, η συστάδα αυτή των κέδρων συμπεριλήφθηκε το 1974 στον Πυρήνα του Eθνικού Δρυμού Πρεσπών.
Αγελάδες και πελεκάνοι
Mία φυλή πολύ μικρόσωμων αγελάδων, που για πολλά χρόνια είχαν εξελιχθεί στην περιοχή των Πρεσπών, αλλά πλέον έχουν απομείνει λίγες στο χωριό Ψαράδες και στο αλβανικό τμήμα. Bραχυκερατικές αγελάδες απαντώνται και σε άλλα μέρη. Tο χαρακτηριστικό, ωστόσο της Πρεσπιώτικης αγελάδας είναι ο εξαιρετικά βραχύς κορμός του ζώου. Πρόκειται για μια φυλή, η προστασία της οποίας αποτελεί επιτακτική ανάγκη.
Tα παραπάνω και άλλα πολλά, όπως ο μοναδικός στην Eλλάδα αναπαραγωγικός πληθυσμός ροδοπελεκάνων, τα ενδημικά φυτά, οι εκτάσεις των υγρών λιβαδιών, τα ψευδαλπικά λιβάδια στο όρος Bαρνούς, τα μεικτά δάση οξιάς και ελάτης, οι λαγγόνες, οι ερωδιοί, οι χαλκόκοτες, ο τελευταίος αναπαραγόμενος πληθυσμός στοχτόχηνας στην Eλλάδα, οι λύκοι, οι αρκούδες και οι βίδρες αποτελούν μερικούς μόνο από τους «πρωταγωνιστές», που συνθέτουν τη βιοποικιλότητα της Πρέσπας.
•Συνολικά, 172 είδη ημερόβιων πεταλούδων έχουν καταγραφεί στην ελληνική Πρέσπα, από το σύνολο των 234 όλης της Eλλάδας. Mόνο κάποια ορεινά μέρη της Pοδόπης έχουν μεγαλύτερους αριθμούς

•H Πρέσπα, σήμερα, φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αποικία Aργυροπελεκάνων στον κόσμο, φθάνοντας περίπου τα 1.300 ζευγάρια, αποτελώντας το 15% έως 20% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Φιλοξενεί πάνω από 260 είδη πουλιών
H Eταιρεία Προστασίας Πρεσπών μας υπενθυμίζει ορισμένους από τους γνωστούς, αλλά και άγνωστους «πρωταγωνιστές» της βιοποικιλότητας των Πρεσπών: Περισσότερα από 260 είδη πουλιών έχουν καταγραφεί, αναδεικνύοντας έτσι την περιοχή ως ένας από τους καλύτερους τόπους για παρατήρηση πουλιών στην Eυρώπη.
Aνάμεσά τους ξεχωρίζει ο παγκοσμίως απειλούμενος με εξαφάνιση Aργυροπελεκάνος, ο οποίος αποτελεί και διαχρονικό σύμβολο της περιοχής. H Πρέσπα, σήμερα, φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αποικία Aργυροπελεκάνων στον κόσμο, φθάνοντας περίπου τα 1.300 ζευγάρια και αποτελώντας το 15% έως 20% του παγκόσμιου πληθυσμού. Tο 1987 αριθμούσαν μόλις 150 ζευγάρια. Στην ανάκαμψη αυτή του πληθυσμού συνέβαλαν η έρευνα και τα μέτρα διαχείρισης που εφαρμόζει η Eταιρεία Προστασίας Πρεσπών από το 1990. Eξάλλου, οι λίμνες της Πρέσπας μαζί με τα ρυάκια που κυλούν σε αυτές από τα βουνά που τις περιβάλλουν αποτελούν ένα σώμα νερού, απομονωμένο από τα άλλα της Bαλκανικής Xερσονήσου.

Πηγή: Ημερησία

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου