Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2010

Η επιθετικότητα στα παιδιά

Η επιθετικότητα και η βία ως εκδηλώσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς αποτελούν ένα πολύ συχνό και πολυσήμαντο κοινωνικό φαινόμενο.

Ο όρος αναφέρεται πάντα σε συμπεριφορές που έχουν ως στόχο να βλάψουν τον άλλο. Αν δεν υπάρχει αυτή η πρόθεση, όση ζημιά κι αν προκαλεί μια συμπεριφορά, δεν μπορούμε να την χαρακτηρίσουμε ως επιθετική.

Τα παιδιά που χαρακτηρίζονται από επιθετικότητα είναι συνήθως ανυπάκουα, αρνητικά, δείχνουν απάθεια και παρουσιάζουν αντιδραστική και προκλητική συμπεριφορά προς τα μέλη της οικογένειας τους, τους δασκάλους τους και γενικά προς τα μέλη που έχουν εξουσία.

Διάφοροι εξωγενείς παράγοντες όπως η παρεμπόδιση ενός στόχου, η ματαίωση ενός σχεδίου, η συσσώρευση επιθυμιών χωρίς ικανοποίηση ξυπνούν στον άνθρωπο μια πολύ ισχυρή επιθετική ορμή. Με λίγα λόγια, η επιθετικότητα θεωρείται ως μια φυσική αντίδραση στην ένταση που προκαλούν στον άνθρωπο η ματαίωση και η παρεμπόδιση με την ευρύτερή τους σημασία. Από αυτή τη σκοπιά έχει τις ιδιότητες μιας βασικής ορμής- είναι δηλαδή μια μορφή ενέργειας η οποία εμμένει μέχρι τελικής επίτευξης του στόχου της.

Η επιθετικότητα αυξάνεται όταν το πρότυπο είναι κάποιο άτομο που θεωρείται σημαντικό και έμπειρο.

Τα αγόρια παρουσιάζουν σε όλες τις ηλικίες περισσότερη επιθετικότητα από ότι τα κορίτσια και αυτό οφείλεται σε κοινωνικούς παράγοντες.

Όταν ένας ενήλικος παρακολουθεί μια πράξη την οποία κρίνει ως επιθετική μπορεί να αντιδράσει και ο ίδιος με θυμό και βία χωρίς πολλές φορές να δίνεται ο απαραίτητος χρόνος για να ξεκαθαριστεί η κατάσταση και να διαπιστωθούν τα πραγματικά κίνητρα πίσω από την πράξη ενός παιδιού προτού τιμωρηθεί. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η επιθετική συμπεριφορά γεννά επιθετική συμπεριφορά με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Γι΄ αυτό το λόγο είναι καλό πριν κρίνουμε αν μια συμπεριφορά είναι επιθετική ή όχι να εξετάσουμε: 1) τα κίνητρα του παιδιού 2) το βαθμό επίγνωσης που έχει για τις συνέπειες των πράξεων του 3) τις συμπεριφορές και αντιδράσεις που συνηθίζει να έχει το παιδί σε παρόμοιες καταστάσεις.

Τα ακόλουθα στοιχεία στη συμπεριφορά των γονιών και των εκπαιδευτικών συμβάλλουν στην αύξηση της επιθετικότητας του παιδιού: 1) Έλλειψη αποδοχής του παιδιού και άσκηση συνεχούς κριτικής για το άτομο του. 2) Υπερβολικά ανεκτική συμπεριφορά απέναντι στην επιθετικότητα. 3) Ασταθής πολιτική των γονιών και ασυνέπεια όσον αφορά τις συμπεριφορές που επιτρέπονται ή απαγορεύονται. 4) Χρήση υπερβολικά αυστηρών τιμωριών- σωματικής τιμωρίας.

Η επιθετική συμπεριφορά σε μια τάξη μπορεί εύκολα να εκφύγει αν ο δάσκαλος δεν είναι σε θέση να την προλάβει. Στις περιπτώσεις που δύο ή περισσότερα παιδιά τσακώνονται για το ίδιο παιχνίδι τότε χρειάζεται η άμεση παρέμβαση του δασκάλου με το να δώσει εξηγήσεις και ειρηνική λύση στο πρόβλημα. Η χρήση της τιμωρίας ως μέσου για την άμβλυνση του προβλήματος δεν θεωρείται ως η αποτελεσματική μέθοδος.

Η αγάπη που προέρχεται από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς και η κατανόηση απέναντι στα παιδιά, καθώς και η καλλιέργεια, μέσα στην οικογενειακή ζωή, του σεβασμού και της αγάπης για τους συνανθρώπους είναι ο καλύτερος τρόπος για τη μείωση της επιθετικής συμπεριφοράς των παιδιών αλλά και για μια ήρεμη συμβίωση.

Συντάκτης: Ζωή Δελιακίδου (Ψυχολόγος- Davis facilitator)

http://www.healthierworld.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου