Σάββατο 4 Σεπτεμβρίου 2010

Το «μυστικό» της λίμνης!

Ο θησαυρός είναι αόρατος, αλλά αξίζει δισεκατομμύρια. Και αντλείται από σκοτεινά υδάτινα βάθη. Η λίμνη Κίβου στα σύνορα μεταξύ των αφρικανικών χωρών Ρουάντας και Κονγκό κρύβει ένα φαινόμενο μοναδικό: στον πυθμένα της, σε βάθος 300-500 μ., βρίσκονται μεγάλες ποσότητες μεθανίου διαλυμένες στα νερά της.

Με την άντληση αυτού του θησαυρού ασχολούνται τώρα επιτελεία μηχανικών. Σε απόσταση περίπου τεσσάρων χλμ. από την παραλία της συνοριακής πόλης Γκισένγι εγκαταστάθηκε η εξέδρα εργασιών «Kibuye Ι» με πύργο ύψους 25 μ. Από εκεί αντλούνται ύδατα από βάθος 320 μ., διαχωρίζεται το μεθάνιο από το διοξείδιο του άνθρακα και το πρώτο παίρνει την άγουσα για την ξηρά, με ρυθμούς 1.000 κυβικών μ./ώρα, δηλαδή 8,7 εκατομμυρίων κυβικών μ./έτος. Κοντά στο Γκισένγι τρεις γεννήτριες ισχύος 30 μεγαβάτ παράγουν από το καύσιμο αέριο ηλεκτρικό ρεύμα αρκετό για την κάλυψη των αναγκών τόσο της πόλης όσο και της γειτονικής ζυθοποιίας Bralirwa. Κυρίως όμως ικανό να τροφοδοτήσει τα όνειρα οικονομολόγων και πολιτικών της Ρουάντας.

Η μικρή αφρικανική χώρα, κατά τ' άλλα μάλλον φτωχή σε πρώτες ύλες, σκοπεύει με τη συμβολή του μεθανίου από τη λίμνη Κίβου να αναχθεί σε ενεργειακό φορέα της ευρύτερης περιοχής εφοδιάζοντας με ηλεκτρικό ρεύμα Μπουρούντι, Ουγκάντα και Τανζανία. Η πρώτη αυτή εξέδρα θα είναι μόνο η αρχή, άλλες τέσσερις, σαφώς μεγαλύτερων διαστάσεων, είναι υπό κατασκευή ή υπό σχεδιασμό. Μέσα στο φθινόπωρο σχεδιάζει ν' αρχίσει δραστηριότητες άντλησης και αμερικανική εταιρεία, έχοντας επενδύσει 325 εκατ. δολάρια με στόχο από το 2012 να φτάσει σε ισχύ 100 μεγαβάτ. Αυτός είναι και ο στόχος της εξέδρας «Kibuye ΙΙ», ενώ ομάδα ντόπιων επενδυτών επεξεργάζεται σχέδιο 50 μεγαβάτ και επιχείρηση συνεργασίας Ρουάντας-Κονγκό εποφθαλμιά για το 2013 ισχύ 200 μεγαβάτ.

Μεθάνιο για έναν αιώνα...

«Εκεί κάτω υπάρχουν αποθέματα μεθανίου για τουλάχιστον έναν αιώνα» εξηγεί ο μηχανικός Νταβ. Κράσνερ, επόπτης λειτουργίας των πιλοτικών εγκαταστάσεων της πρώτης εξέδρας άντλησης. Μαζί με συναδέλφους του ο Ισραηλινός ειδικός δεν αποβλέπουν μόνο στην εξασφάλιση ενέργειας αλλά και στη μείωση της πίεσης του αερίου στο υγρό περιβάλλον της λίμνης. Εδώ και περίπου 15.000 χρόνια βακτηρίδια της λίμνης Κίβου αποσυνθέτουν οργανικές ουσίες μετατρέποντάς τις σε μεθάνιο, διαδικασία για την οποία είχε εκφράσει ενδιαφέρον και η αποικιοκρατική δύναμη του Βελγίου. Μήπως όμως το εκρηκτικό αέριο συνιστά και κίνδυνο που ελλοχεύει στα λιμναία βάθη;

Μπορεί η λίμνη με τα εκατομμύρια τόνων νερού να θεωρείται σχετικώς σταθερό περιβάλλον, αφού οι υδάτινες διαστρωματώσεις της είναι καθαρές και δεν αλληλεπιδρούν, τουλάχιστον όσο δεν σημειώνεται κάποιος σεισμός ή κάποια ηφαιστειακή έκρηξη που θα μπορούσαν να ωθήσουν το αέριο προς την επιφάνεια. Ωστόσο η συγκέντρωση μεθανίου έχει παρουσιάσει αύξηση κατά 20% την τελευταία 30ετία, γεγονός που προκαλεί ανησυχίες στους εμπειρογνώμονες: κάποια στιγμή η λίμνη θα κορεστεί και τότε το μεθάνιο θα μπορούσε να διαφύγει, και μάλιστα απότομα.

Ενα παρόμοιο συμβάν έλαβε χώρα περίπου 2.000 χλμ. ΒΔ το 1986, στη λίμνη Νίος στο Καμερούν. Υστερα από κατολίσθηση από τη λίμνη αναδύονταν τεράστιες ποσότητες CO2, που κόστισαν τη ζωή σε 1.800 άτομα. Στη λίμνη Κίβου είχαν σημειωθεί καταστροφικές αναθυμιάσεις αλλά πριν από χιλιετίες· αυτό τουλάχιστον αποκαλύπτει η μελέτη δειγμάτων από ιζήματα του εδάφους.

Στην πρωτεύουσα Κιγκάλι είναι η έδρα του Αλεξ Καμπούτο, συντονιστή της επιχείρησης άντλησης μεθανίου. Ο 40χρονος μηχανικός σπούδασε στη Στουτγκάρδη και αργότερα εργάστηκε για τον ΟΗΕ μέχρι που τον προσέλαβε η κυβέρνηση της Ρουάντας για το συγκεκριμένο φιλόδοξο σχέδιο. Ο Καμπούτε είναι ένας απ' αυτούς που ονειρεύονται ότι «κάποια στιγμή θα έρθουν και τα 1.000 μεγαβάτ -ισχύς ενός σταθμού παραγωγής πυρηνικής ενέργειας. Η Ρουάντα θα μπορούσε να γίνει χώρα με ρόλο-κλειδί στην τροφοδοσία της περιοχής με φτηνό ηλεκτρικό ρεύμα».

Είναι όμως η άντληση μεθανίου απολύτως ασφαλής; Και τελικώς πόσο σταθερό είναι το λιμναίο περιβάλλον; Εδώ και δεκαετίες στην περιοχή διαδίδονται φήμες για νεκρά ψάρια και για μυστηριώδεις εξαφανίσεις ατόμων που κολυμπούσαν στη λίμνη. Ο Καμπούτε επιμένει πως η λίμνη είναι ασφαλής, αλλά δεν διστάζει να παραδεχτεί ότι η έκρηξη ενός ηφαιστείου με την εισροή τόνων λάβας στη λίμνη «θα δημιουργούσε προβλήματα».

Οι σχετικοί προβληματισμοί δεν είναι αβάσιμοι, η λίμνη βρίσκεται καταμεσής του ιδιαιτέρως ενεργού αφρικανικού ρήγματος και στον πυθμένα της έχουν εντοπιστεί παλαιοί κρατήρες. Σε περίπτωση αφύπνισής τους, μηδαμινές θα ήταν οι ελπίδες διαφυγής για εκατοντάδες χιλιάδες κατοίκους των παραλίμνιων οικισμών... * enet.gr


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου